កម្ពុជា មានអ្នកមិនចេះអក្សរ ឬអនក្ខជន ប្រមាណ ជិត ៥៦ម៉ឺននាក់ នៅទូទាំងប្រទេស។ តាមរយៈកិច្ចសហការជាមួយដៃគូនានា គិតត្រឹមពេលនេះ ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បានរំដោះអនក្ខរជន ឬជនមិនចេះអក្សរ បានប្រមាណ ១៤០០០នាក់។ កន្លងទៅ នៅកម្ពុជា មានអនក្ខរជន គឺជនមិនចេះអក្សរ អាយុចាប់ពី១៥ឆ្នាំឡើងទៅ ចំនួន ៥៥៩ ៣៥២ នាក់ ហើយតាមរយៈកម្មវិធីអក្ខរកម្ម យើងរំដោះអនក្ខរជនទាំងនោះបានចំនួន ១៤ ៤៦៧នាក់ ស្មើ ២,៥៩ភាគរយ ដោយក្រសួងអប់រំ បានបើកថ្នាក់អក្ខរកម្មសរុបចំនួន ៩៣០ ថ្នាក់ គ្របដណ្តប់ទៅលើ ១ ៥៧១ ភូមិឃុំ សង្កាត់ និងក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ នៅទូទាំងប្រទេស ហើយក្នុងចំណោមថ្នាក់អក្ខរកម្មទាំងនោះ ក្រសួងអប់រំ គ្រប់គ្រងចំនួន ៨៧០ ថ្នាក់ ក្រៅពីនោះទៅ គ្រប់គ្រងដោយដៃគូនានា ។នេះគឺជាការអះអាងរបស់លោកជំទាវ ឃួន វិច្ឆិកា មន្ត្រីនាំពាក្យក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា  ។ លោកជំទាវ ឃួន វិច្ឆិកា បន្ថែមថា ក្នុងចំណោមថ្នាក់អក្ខរកម្មទាំង ៩៣០ ថ្នាក់នោះ មានអ្នកសិក្សាចំនួន ១៧៨៦១ នាក់ ក្នុងនោះអ្នកសិក្សានៅតាមរោងចក្រ ពន្ធនាគារ និងមណ្ឌលអប់រំកែប្រែ សរុប ១ ៣៥១ នាក់ ។ អ្នកសិក្សាបានបញ្ចប់វគ្គចំនួន ១៥ ៦០០នាក់ ក្នុងនោះបានឆ្លងកាត់តេស្តស្តង់ដាបញ្ចប់ជាប់១៤ ៤៦៧នាក់ ដោយមានបំណិនផ្នែកអក្សរ និងបំណិនផ្នែកលេខ ហើយបច្ចុប្បន្ននេះមានគ្រូអក្ខរកម្មចំនួន ៩៦១នាក់ ដែលគ្រប់គ្រងដោយក្រសួងអប់រំផ្ទាល់ និងគ្រប់គ្រងដោយដៃគូនានា ។  គួរបញ្ជាក់ជូនថា ក្នុងដំណើរ នៃការរំដោះអនក្ខរជននេះ ក្រសួងអប់រំ យុវន និងកីឡា បានសហការជាមួយដៃគូនានា មានអង្គការយូណេស្កូ អង្គការស៊ីប៉ា អង្គការអាយឡូ វិទ្យាស្ថានបណ្តុះបណ្តាលវិស័យកាត់ដេរនៅកម្ពុជា សមាគមអភិវឌ្ឍន៍ស្ត្រីកម្ពុជា និងរោងចក្រ ដោយបានអនុវត្តកម្មវិធីអក្ខរកម្មនៅតាមរោងចក្រ២៤ ថ្នាក់ នៅតាមពន្ធនាគារមាន ៣៤ថ្នាក់ និងនៅមណ្ឌលអប់រំកែប្រែ ៧ថ្នាក់ ដែលបាន និងកំពុងដំណើរការនៅខេត្តបន្ទាយមានជ័យ បាត់ដំបង កំពង់ចាម កំពង់ឆ្នាំង កំពង់ធំ កំពង់ស្ពឺ កោះកុង ព្រៃវែង កំពត មណ្ឌលគិរី រតនគិរី សៀមរាប ត្បូងឃ្មុំ កណ្តាល ស្វាយរៀង ព្រះសីហនុ តាកែវ ឧត្តរមានជ័យ និងរាជធានីភ្នំពេញ។ ជាទិសដៅតទៅនេះ ក្រសួងអប់រំ នឹងពង្រីកវិសាលភាព នៃការអនុវត្តកម្មវិធីអក្ខរកម្មសម្រាប់កម្មករ កម្មការិនីតាមរោងចក្រ កម្មវិធីសមមូលមធ្យមសិក្សាបឋមភូមិអប់រំក្រៅប្រព័ន្ធ និងកម្មវិធីសមមូលអប់រំកម្រិតមូលដ្ឋានតាមអ៊ុនធឺណិត ឱ្យបានទូលំទូលាយ កៀរគរធនធានសម្រាប់ជំរុញដំណើរការប្រែក្លាយមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាសហគមន៍ទៅជាមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាពេញមួយជីវិត ឱ្យបានពេញលេញ។ នេះបើតាមការឱ្យដឹងបន្ថែមរបស់លោកជំទាវ ឃួន វិច្ឆិកា៕   អត្ថបទ៖ ខឿន សាឃាង  រូបភាព៖ ឯកសារ   

ជំនាញធុរកិច្ចភេសជ្ជៈ មានទីផ្សារខ្ពស់ នាពេលបច្ចុប្បន្ន និងមានយុវជនចុះឈ្មោះចូលរៀនច្រើន។ ជាក់ស្តែង លោកស្រី សៀង រ៉ាវីន ជាគ្រូបង្រៀនផ្នែកធុរកិច្ចភេសជ្ជៈ នៅវិទ្យាស្ថានជាតិសហគ្រិនភាព និងនវានុវត្តន៍ លើកឡើងថា យុវជន ងាកមកចាប់អារម្មណ៍ជំនាញនេះ ច្រើន ខណៈវិស័យនេះ មានការរីកដុះដាលច្រើន ទាំងការលក់នៅតាមហាង តាមតូបតូចៗ រហូតឈានដល់មានការបើកលក់តាមម៉ូតូចល័ត ថែមទៀត។  ជំនាញធុរកិច្ចភេស្ជជៈទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍ច្រើនពីសំណាក់យុវជននាពេលបច្ចុប្បន្ន ខណៈជំនាញនេះកំពុងមានទីផ្សារខ្ពស់ និងងាយស្រួលប្រកបរបរខ្លួនឯង។ ជំនាញមួយនេះ ក៏ត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជា ជំនាញចាក់ទឹកយកលុយផងដែរ។ លោកស្រី សៀង រ៉ាវីន ជាគ្រូបង្រៀនផ្នែកធុរកិច្ចភេស្ជជៈនៅវិទ្យាស្ថានជាតិសហគ្រិនភាព និងនវានុវត្តន៍ បានឱ្យដឹងថា បច្ចុប្បន្នវិស័យមួយនេះមានការរីកដុះដាលខ្លាំង នឹងអាចកាន់តែមានទីផ្សារខ្លាំងនាពេលអនាគត ដែលដូចពាក្យចាស់លោកពោលថា ជំនាញមួយនេះ គឺជាជំនាញចាក់ទឹកយកលុយ។    ចំណែកកញ្ញា ចិត្រ សុវណ្ណេត ជាសិស្សរៀនផ្នែកធុរកិច្ចភេស្ជជៈនៅវិទ្យាស្ថានជាតិសហគ្រិនភាព និងនវានុវត្តន៍ តាមរយៈកម្មវិធីបណ្តុះបណ្តាលជំនាញវិជ្ជាជីវៈ ១លាន ៥សែននាក់របស់រាជរដ្ឋាភិបាល ក៏បានសម្តែងភាពរីករាយដែលមានឱកាសចូលរៀនជំនាញនេះ ខណៈកញ្ញាមើលឃើញពីទីផ្សារបច្ចុប្បន្ន គឺមានតម្រូវការខ្ពស់ និងពេលរៀនចប់ពីវគ្គបណ្តុះបណ្តាលនេះ ខ្លួនមិនទាន់មានលទ្ធភាពបើកអាជីវកម្មខ្លួនឯង ក៏អាចចូលធ្វើការនៅតាមហាងកាហ្វេណាមួយដើម្បីយកបទពិសោធន៍សិនក៏បាន។    កញ្ញា ក៏បានបន្ថែមដែរថា ការជ្រើសរើសយកជំនាញមួយនេះ ក៏ដោយសារខ្លួនសង្កេតឃើញថា នៅកម្ពុជានាពេលបច្ចុប្បន្ន កាហ្វេ និងភេស្ជជៈគ្រប់ប្រភេទ គឺពេញនិយមសម្រាប់ពលរដ្ឋកម្ពុជា និងមានទីផ្សារល្អ ហើយកញ្ញាក៏សង្ឃឹមថាខ្លួន នឹងអាចមានការងារមួយច្បាស់លាស់ និងប្រាក់ចំណូលសមរម្យដែលធ្វើឱ្យជីវភាពគ្រួសារបានប្រសើជាងនេះនៅពេលអនាគត៕      អត្ថបទ៖ អ៊ីសា ហាសាណះ  រូបភាព៖ ហ៊ុន សុជាតា    

បន្ទាប់ពីបុណ្យចូលឆ្នាំ រយៈពេល ៤ថ្ងៃ បានបញ្ចប់ ស្ថានភាពលក់ដូរ នៅក្នុងផ្សារធំថ្មី នៅរាជធានីភ្នំពេញ ហាក់មានភាពមមាញឹកឡើងវិញហើយ ខណៈផ្សារប្រពៃណី នៅចំកណ្តាលរាជធានីភ្នំពេញនេះ បានបិទ មិនដំណើរការ ក្នុងកំឡុងបុណ្យចូលឆ្នាំ។ជាក់ស្តែង នៅព្រឹកថ្ងៃទី១៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ នេះ មានភ្ញៀវជាតិ និងអន្តរជាតិ បានដើរផ្សារច្រើនកុះករ ហើយបានទិញឥវ៉ាន់ នៅក្នុងផ្សារនេះ។      រាយការណ៍៖ អ៊ីសា ហាសាណះ  រូបភាព៖ ហ៊ុន សុជាតា   

ដើម្បីលើកកម្ពស់វិស័យអប់រំនៅកម្ពុជា ឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើងថែមទៀត ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បានដាក់ចេញនូវយុទ្ធសាស្ត្រ ២០២៤- ២០២៨។ មន្ត្រីនាំពាក្យក្រសួងអប់រំ បានឱ្យដឹងថា យុទ្ធសាស្រ្តនោះ ផ្ដោតលើអាទិភាព ៨ចំណុច ដូចចជា ការពង្រឹងអភិបាលកិច្ចសាលា រួមទាំងការពិនិត្យ កែសម្រួល និងរៀបចំកម្មវិធីសិក្សា ជាដើម។ ក្រសួងអប់រំ បាន និងកំពុងយកចិត្តទុកដាក់រៀបចំផែនការយុទ្ធសាស្ត្រ ២០២៤- ២០២៨ ផ្ដោតលើការអនុវត្តគោលដៅច្បាស់លាស់តាមរយៈការបញ្ជ្រាបវិធានគន្លឹះចំនួន ៨ ក្នុងវិស័យអប់រំ គឺ ១.ការពង្រឹងអភិបាលកិច្ចសាលា , ២.ពិនិត្យ កែសម្រួល និងរៀបចំកម្មវិធីសិក្សា និងសកម្មភាពបន្ថែមក្រៅម៉ោងសិក្សាស្របតាមតម្រូវការក្នុងការពង្រឹងចំណេះដឹង វិន័យ សីលធម៌ និងអាកប្បកិរិយា, ៣.ការថែរក្សាសុខភាពសិស្សតាមរយៈកម្មវិធីអាហារូបត្ថម្ភរបស់កុមារ និងគុណភាពអាហាររបស់សាលាគ្រប់គ្រង ,៤.ជំរុញ និងលើកទឹកចិត្តឱ្យមានការចូលរួមពីមាតាបិតា អាណាព្យាបាល និងសហគមន៍ក្នុងវិស័យអប់រំ ស្របតាមពាក់ស្លោករដ្ឋ និងសហគមន៍ភាពជាដៃគូសម្រាប់ការអប់រំ ,៥.ការពង្រឹងការអប់រំឌីជីថល ,៦.ជំរុញមជ្ឈមណ្ឌលឧត្ដមភាពក្នុងការអប់រំឧត្ដមសិក្សា , ៧.ការកសាងប្រព័ន្ធ និងការអភិវឌ្ឍសមត្ថភាព និង ៨.អភិវឌ្ឍន៍ការអប់រំកាយ និងកីឡា។ នេះបើតាមការឱ្យដឹងរបស់លោកជំទាវ ឃួន វិច្ឆិកា មន្ត្រីនាំពាក្យក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ។  គួររំឭកថា កាលពីថ្ងៃទី ២៧ ខែមីនា កន្លងទៅនេះ ឯកឧត្តម បណ្ឌិតសភាចារ្យ ហង់ ជួនណារ៉ុន ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បានដឹកនាំកិច្ចប្រជុំដ៏សំខាន់មួយ ហើយនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំនោះ ឯកឧត្តមបានមានប្រសាសន៍ថា ដើម្បីសម្រេចបាននូវការងារអាទិភាពទាំង ៨ នេះ ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បានកំណត់នូវគោលនយោបាយរួមមួយ ដើម្បីធានាបានថា ប្រជាជនកម្ពុជាគ្រប់រូប ទទួលបានការអប់រំប្រកបដោយបរិយាប័ន្ន និងសមធម៌ ចំណេះដឹង ជំនាញ និងគុណតម្លៃ ដើម្បីសុខភាពល្អ កាយសម្បទា និងការសិក្សាពេញមួយជីវិត។  តាមរយៈផែនការយុទ្ធសាស្ត្រអប់រំ ២០២៤-២០២៨ ក្រសួងអប់រំ នឹងបន្តធ្វើកំណែទម្រង់កែលម្អ អនុវិស័យ នៃការអប់រំ យុវជន និងកីឡា នៅកម្ពុជា ការអប់រំកុមារតូច ការអប់រំបឋមសិក្សា ការអប់រំមធ្យមសិក្សា ការអប់រំនៅវិទ្យាល័យ ការអប់រំក្រៅប្រព័ន្ធ យុវជន និងកីឡា។  ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានផ្ដល់អនុសាសន៍គន្លឹះៗ មួយចំនួន លើការបន្តអនុវត្តកម្មវិធីកំណែទម្រង់កម្មវិធីសិក្សា និងការអប់រំគ្រូបង្រៀន អនុវត្តផែនការអាទិភាពដោយផ្ដោតលើការរៀបចំគោលនយោបាយផ្អែកលើលទ្ធផល បន្តពង្រឹងពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ និងភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ឱ្យកាន់តែប្រសើរ ឈានឆ្ពោះទៅសម្រេចគោលដៅរួមជាច្រើនទៀត ដើម្បីលើកកម្ពស់វិស័យអប់រំនៅកម្ពុជា៕     អត្ថបទ៖ ខឿន សាឃាង  រូបភាព៖ ឯកសារ    

បន្ទាប់ពីបុណ្យចូលឆ្នាំប្រពៃណីជាតិរយៈពេល ៤ថ្ងៃ បានបញ្ចប់ អាជ្ញាធររាជធានីភ្នំពេញ បានធ្វើការលាងសម្អាតបរិវេណវត្តភ្នំ ក្រោយការរៀបចំសង្រ្កាន្តវត្តភ្នំ ដែលមានអ្នកមកកម្សាន្តរាប់សែននាក់ ក្នុង ១ថ្ងៃៗ។ ក្រុមអាជ្ញាធរ បានបាញ់ទឹកលាងសម្អាតតាមផ្លូវ និងតាមសួនរមណីយដ្ឋាន ព្រមទាំងប្រមូលសំរាម ដែលបន្សល់ពីកម្មវិធី ធ្វើយ៉ាងណា ឱ្យបរិស្ថានស្អាត ដើម្បីផ្តល់ផាសុកភាពដល់ភ្ញៀវទេសចរ មកកម្សាន្ត នៅរមណីយដ្ឋានប្រវត្តិសាស្រ្តវត្តភ្នំ បន្តទៀត។  បន្ទាប់ពីសង្រ្កាន្តវត្តភ្នំរយៈពេល ៤ថ្ងៃ ចាប់ពីថ្ងៃទី ១៣ ដល់ថ្ងៃទី ១៦ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ បានបញ្ចប់ដោយរលូន អាជ្ញាធររាជធានីភ្នំពេញ បានធ្វើការសម្អាតបរិវេណវត្តភ្នំ ក៏ដូចជាសម្អាតតាមសួន ដើម្បីរក្សាសោភ័ណភាពទីក្រុងឡើងវិញ បន្ទាប់ពីបុណ្យចូលឆ្នាំប្រពៃណីជាតិខ្មែរបានបញ្ចប់ប្រកបដោយភាពសប្បាយរីករាយ។ អាជ្ញាធររាជធានីភ្នំពេញ បានធ្វើការបាញ់ទឹកលាងសម្អាតតាមដងផ្លូវ និងធ្វើការសម្អាតតាមសួនឱ្យបានស្អាត ដោយមិនបន្សល់នូវសំរាមនៅក្នុងបរិវេណនេះទេ ដើម្បីផ្តល់ជូនភ្ញៀវទេសចរមកទស្សនារមនីយដ្ឋានវត្តភ្នំប្រកបដោយផាសុកភាព។  ស្របជាមួយគ្នានេះដែរ រយៈពេល ៤ ថ្ងៃនេះនៃបុណ្យចូលឆ្នាំប្រពៃណីខ្មែរ មានភ្ញៀវទេសចរ និងប្រជាពលរដ្ឋមកទស្សនា និងលេងកម្សាន្តនៅសង្ក្រាន្តវត្តភ្នំប្រមាណ ១លាន ៣ សែននាក់ នេះបើតាមការឱ្យដឹងពីលោក ម៉េត មាសភក្តី អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញ។ លោកបានឱ្យដឹងដែរថា ថ្ងៃទី១ នៃសង្រ្កាន្តវត្តភ្នំ ដែលត្រូវបានចាប់ផ្តើមកាលពីថ្ងៃ ទី១៣ ខែមេសា ទទួលបានភ្ញៀវជាតិ និងអន្តរជាតិជាង ២៣ម៉ឺននាក់ ថ្ងៃទី២ ប្រមាណ ២៥ម៉ឺននាក់ ថ្ងៃទី៣ ប្រមាណ ៣០ ម៉ឺននាក់ និងថ្ងៃចុងក្រោយដែលត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៦ មេសា ទទួលបានភ្ញៀវទេសចរ រហូត ដល់ ៥២ ម៉ឺននាក់ ។ លោកបន្តទៀតថា រយៈពេល ៤ថ្ងៃនៃសង្រ្កាន្តវត្តភ្នំ គឺប្រកបទៅដោយរលូន និងមិនមានបញ្ហាមិនប្រក្រតីណាមួយឡើយ ដោយឡែកការងារសន្តិសុខ សណ្តាប់ធ្នាប់ក៏ត្រូវបានយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ មានកម្លាំងសមត្ថកិច្ចយាមល្បាតតាមទីតាំងត្រឹមត្រូវ ដើម្បីធានាសុវត្ថិភាពជូនអ្នកមកកម្សាន្ត ព្រមទាំងបង្កភាពសប្បាយរីករាយដល់គ្រប់ៗគ្នា។ ទន្ទឹមនឹងការរៀបចំសង្រ្កាន្តនៅតាមបណ្តារាជធានី ខេត្តនីមួយៗប្រកបដោយភាពជោគជ័យនេះ សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា ក៏បានផ្ញើរសារអរគុណដល់អាជ្ញាធរដែនដីគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ ក្រសួង-ស្ថាប័ន កងយោធពលខេមរភូមិន្ទ កងនគរបាលជាតិ កងរាជអាវុធហត្ថ ប្រជាការពារ អ្នកអនាម័យ និងកម្លាំងស្ម័គ្រចិត្តគ្រប់យន្តការ ទាំងអស់ ដែលបានចូលរួមសហការបំពេញភារកិច្ចរៀបចំ តុបតែង និងប្រចាំការការពារ សន្តិសុខ សណ្តាប់ធ្នាប់ ធានាបាននូវសុវត្ថិភាព បង្កលក្ខណៈដល់ការកំសាន្តសប្បាយដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ព្រមទាំងបានញ៊ាំងឱ្យការប្រារព្ធពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីប្រពៃណីជាតិខ្មែរ នៅទូទាំងប្រទេស បានប្រព្រឹត្តទៅដោយភាពសប្បាយ រីករាយ សោភ័ណភាព សេចក្តីថ្លៃថ្នូរ សុខសុវត្ថិភាព របៀបរៀបរយល្អ ប្រកបដោយមោទនភាពជាតិ៕   អត្ថបទ៖ អ៊ីសា ហាសាណះ  រូបភាព៖ ហ៊ុន សុជាតា  

លោកអ្នក ដែលអញ្ជើញទៅកម្សាន្ត នៅខេត្តសៀមរាប មិនគួររំលងសហគមទេសចរណ៍ធម្មជាតិកំពង់ភ្លុក ដ្បិតនៅទីនោះ ក្រៅតែធម្មជាតិព្រៃលិចទឹកដ៏ស្រស់ស្អាតជិត ៥០ហិកតាទៅ ក៏មានភោជនីយដ្ឋានកណ្ដាលបឹងទន្លេសាបដ៏ធំល្វឹងល្វើយ ដាច់កន្ទុយភ្នែក។ នោះគឺ សហគមន៍ទេសចរណ៍ធម្មជាតិ កំពង់ភ្លុក នៅលើបឹងទន្លេសាប។        រាយការណ៍៖ ខឿន សាឃាង  រូបភាព៖ សែត ប៊ុនថាន់    

ប្រជាជននៅក្រៅប្រទេស រួមមាន នៅប្រទេសជប៉ុន កូរ៉េ ឡាវ និងម៉ាឡេស៊ី ជាដើម បានជួបជុំគ្នា រៀបចំកម្មវិធីសង្រ្កាន្ត ដើម្បីអបអរសាទរពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីប្រពៃណីខ្មែរ។ កម្មវិធីសង្ក្រាន្តខ្មែរ នៅតាមបណ្តាប្រទេសទាំងនេះ មានរៀបចំពិធីសាសនា ទៅតាមប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់ព្រះពុទ្ធសាសនារបស់ខ្មែរ និងលេងល្បែងប្រជាប្រិយជាច្រើនផងដែរ។  ដូចគ្នាទៅហ្នឹងប្រជាជនក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដែរ នៅប្រទេសកូរ៉េ សង្រ្កាន្តខែ្មរ ត្រូវបានរៀបចំឡើងកាលពីថ្ងៃទី៧ ខែមេសា ចំនួន ៣ទីតាំង រួមមាន តំបន់ក្វាងជូ តំបន់អ៊ុលសានតំបន់ថេហ្គូ ដោយមានសហគមន៍ខ្មែរចូលរួមប្រមាណជា៣០០០នាក់។ រីឯសង្រ្កាន្តខ្មែរនៅជប៉ុន បានរៀបចំឡើងនៅសួនអូសាកា(Osaka Castle) ក្រុងអូសាកា នៃខេត្តអូសាកា និងទីតាំងចំនួន១០ ផ្សេងទៀត នៅក្នុងប្រទេសជប៉ុន ។ ដោយឡែកនៅប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ាន រួមមានប្រទេសឡាវ ម៉ាឡេស៊ី និងថៃ ក៏មានរៀបចំសង្រ្កាន្តខែ្មរនេះដែរ។   សង្រ្កាន្តខែ្មរ ដែលបានរៀបចំនៅក្រៅប្រទេសនេះ ក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ បានសហការជាមួយស្ថានទូតកម្ពុជាប្រចាំប្រទេសនីមួយៗ ក្រុមការងារ ESEA សមាគមខ្មែរ សិក្ខាកាម និងនិស្សិត។ តាមរយៈបណ្តាញសង្គម សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រី បានគូសសបញ្ជាក់ថា “ឈាមខាប់ជាងទឹក” ស្មារតីជាតិនិយមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ តែងបានប្រារព្ធ និងរក្សានូវទំនៀមទម្លាប់ដ៏ល្អល្អះរបស់ខ្មែរ ដោយមានរៀបចំនូវពិធីសាសនា ទៅតាមប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់ព្រះពុទ្ធសាសនារបស់ខ្មែរ និងលេងល្បែងប្រជាប្រិយនានា ។  គួរបញ្ជាក់ថា នៅក្នុងកម្មវិធីសង្ក្រាន្តខ្មែរនៅតាមបណ្តាប្រទេសនីមួយៗ មានកម្មវិធីសំខាន់ៗជាច្រើន ដូចជា រាប់បាត្រ ពូនភ្នំខ្សាច់ បង្សុកូល ប្រគេនចង្ហាន់ព្រះសង្ឃ ទៅតាមប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់ព្រះពុទ្ធសាសនារបស់ខ្មែរ និងបន្តដោយកម្មវិធីដាក់បង្ហាញស្តង់ម្ហូបអាហារខ្មែរ ផលិតផលខ្មែរជាច្រើន ដូចជានំអន្សម នំគម ម្រេចខ្មែរ សម្លៀកបំពាក់ប្រពៃណីខ្មែរដើម្បីឱ្យអ្នកចូលរួមទស្សនា កម្សាន្ត និងស្វែងយល់ពីវប្បធម៌និងអរិយធម៌ខ្មែរដ៏ផូរផង់។ បន្ថែមលើនេះ ក៏មានការលេងល្បែងប្រជាប្រិយ ខ្មែរដែលរួមមានបោះអង្គញ់ ចោលឈូង ទាញព្រ័ត្រ លាក់កន្សែង ប្រកបដោយបរិយាកាសស្និទ្ធស្នាល សប្បាយរីករាយ និងសាមគ្គីភាព៕ អត្ថបទ៖ សន រដ្ឋា  រូបភាព៖ ក្រុមការងារនាយករដ្ឋមន្ត្រី    

 សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃកម្ពុជា បានអនុញ្ញាតឱ្យលោក តាន់ ស្រ៊ី មីសែល យ៉ាវ ប្រធានវិទ្យាស្ថានយុទ្ធសាស្រ្ត KSI ប្រចាំតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ជួបពិភាក្សាការងារ នាព្រឹកថ្ងៃទី៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ ក្នុងជំនួបនេះ ប្រធានវិទ្យាស្ថានយុទ្ធសាស្រ្ត KSI ស្នើសុំឱ្យកម្ពុជាធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះ ក្នុងការរៀបចំព្រឹត្តការណ៍ចំនួន ២ គឺកិច្ចប្រជុំកំពូលសាកល ស្តីពី បច្ចេកវិទ្យា និងសេដ្ឋកិច្ចចិន និងកិច្ចប្រជុំកំពូល ស្តីពី សហគ្រិនភាព និងសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ី។ លោក តាន់ ស្រ៊ី មីសែល យ៉ាវ ប្រធានវិទ្យាស្ថានយុទ្ធសាស្រ្ត KSI ប្រចាំតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក បានស្នើសុំឱ្យកម្ពុជាធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះក្នុងការរៀបចំព្រឹត្តការណ៍ចំនួន ២ គឺ កិច្ចប្រជុំកំពូលសាកលស្តីពីបច្ចេកវិទ្យា និងសេដ្ឋកិច្ចចិន ២០២៤ និងកិច្ចប្រជុំកំពូលស្តីពីសហគ្រិនភាព និង សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ី ២០២៤។ ការសើ្ននេះបានធ្វើឡើងនៅក្នុងជំនួបពិភាក្សាការងារ រវាងលោកប្រធានវិទ្យាស្ថាន និងសម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្រ្តី នៃកម្ពុជា នាព្រឹកថ្ងៃទី៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ លោកប្រធានវិទ្យាស្ថាន បានបញ្ជាក់ថា កម្មវិធីទាំង២នេះ គឺជាឱកាសក្នុងការទាក់ទាញវិនិយោគិនក្នុងតំបន់អាស៊ាន និងជុំវិញពិភពលោក អំពីឱកាសវិនិយោគនៅកម្ពុជា និងគោរពអញ្ជើញសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ធ្វើជាអធិបតី និងថ្លែងសុន្ទរកថាគន្លឹះ ក្នុងកម្មវិធីទាំង២នេះផងដែរ។លោកប្រធានវិទ្យាស្ថាន ក៏បានកោតសរសើរ និងវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះការអភិវឌ្ឍរីកចម្រើនលើគ្រប់វិស័យរបស់កម្ពុជារហូតដល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ និងបានពិនិត្យលទ្ធភាពក្នុងការពង្រីកការវិនិយោគនៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ជាពិសេសលើវិស័យកសិកម្ម ថាមពលជីវម៉ាស បច្ចេកវិទ្យាហិរញ្ញវត្ថុ និងឌីជីថល ព្រមទាំងការបង្កើតនូវ “World Digital Chamber” ។ ជាមួយគ្នានេះ សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានស្វាគមន៍ប្រកបដោយក្តីរីករាយ និងក្ដីសោមនស្ស អំពីការរៀបចំកម្មវិធីទាំងពីរនេះ ដោយសម្តេចធិបតី បានណែនាំឱ្យវិទ្យាស្ថានយុទ្ធសាស្រ្ត KSI ធ្វើការពិភាក្សាជាមួយក្រសួង-ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធរបស់កម្ពុជាបន្ថែមទៀត និងបានទទួលយកការអញ្ជើញរបស់លោកប្រធានវិទ្យាស្ថានក្នុងការចូលរួមជាអធិបតី និងថ្លែងសុន្ទរកថាគន្លឹះ ក្នុងកម្មវិធីទាំងពីរនេះ។ ពាក់ព័ន្ធនឹងការជំរុញការវិនិយោគលើបច្ចេកវិទ្យាហិរញ្ញវត្ថុ និងវិស័យឌីជីថល សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានគូសបញ្ជាក់ថា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលមានធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ក្រសួងប្រៃសណីយ៍និងទូរគមនាគមន៍ និងក្រសួង-ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ បាននិងកំពុងខិតខំជំរុញការអភិវឌ្ឍបច្ចេកវិទ្យា ដើម្បីធ្វើសមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាទៅជាសេដ្ឋកិច្ចឌីជីថល។ សម្តេចធិបតី នាយករដ្ឋមន្ត្រី បានសង្កត់ធ្ងន់ថា រាជរដ្ឋាភិបាលអាណត្តិទី៧នឹងបន្តការអភិវឌ្ឍគោលនយោបាយ ដោយឈរលើស្មារតីសង្គតិភាព និងនិរន្តរភាព ដើម្បីសម្រេចបាននូវចក្ខុវិស័យឆ្នាំ២០៥០ ក្លាយជាប្រទេសមានចំណូលខ្ពស់ ដោយផ្តោតលើការអភិវឌ្ឍមូលធនមនុស្ស ដែលជាលក្ខខណ្ឌចាំបាច់មិនអាចខ្វះបានសម្រាប់ជំរុញពិពិធកម្ម និងកំណើនសេដ្ឋកិច្ចប្រកបដោយភាពធន់ ចីរភាព និងបរិយាប័ន្ន។   អត្ថបទ៖ សន រដ្ឋា រូបភាព៖ ក្រុមការងារនាយករដ្ឋមន្ត្រី   

រយៈពេល ៣ខែកន្លងមកនេះ ក្រសួងបរិស្ថាន បានតាមដានគុណភាពខ្យល់សាធារណៈជាប្រចាំ ទាំងនៅរាជធានីភ្នំពេញ និងទាំងនៅតាមបណ្តាខេត្តទូទាំងប្រទេស។ ក្រសួង បានលើកឡើងថា គុណភាពខ្យល់នៅភ្នំពេញ និងតាមបណ្តាខេត្ត ក្នុងត្រីមាសទី១ ឆ្នាំនេះ មានសភាពល្អប្រសើរ បើប្រៀបធៀបទៅនឹងស្តង់ដារគុណភាពខ្យល់សាធារណៈ។ ថ្វីត្បិតគុណភាពខ្យល់នៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា មានភាពល្អប្រសើរ ប៉ុន្តែក្រសួងបរិស្ថាន នៅតែបន្តចាត់មន្ត្រីជំនាញត្រួតពិនិត្យគុណភាពខ្យល់ជាប់ជាប្រចាំ និងបានបើកយុទ្ធនាការពង្រឹងវិធានការទប់ស្កាត់ និងកាត់បន្ថយការបំពុលខ្យល់នៅតាមបណ្តាខេត្តនៅភាគពាយ័ព្យនៃប្រទេស។ នេះបើតាមការឲ្យដឹងក្នុងកិច្ចប្រជុំផ្សព្វផ្សាយសារាចរលេខ ០១ស្តីពីវិធានការទប់ស្កាត់ និងកាត់បន្ថយការបំពុលខ្យល់សាធារណៈ នៅសាលាខេត្តបាត់ដំបង។   ក្រសួងបរិស្ថានបានឲ្យដឹងថា ដើម្បីពង្រឹងការត្រួតពិនិត្យការបំពុលបរិយាកាសឆ្លងដែន ក្រុមមន្រ្តីជំនាញក្រសួងបរិស្ថាន បានកំពុងចុះត្រួតពិនិត្យគុណភាពខ្យល់ តាមរយៈការដាក់រថយន្តចល័យ«វណ្ណុ» បន្ថែមទៀតនៅក្នុងសប្តាហ៍ទី១ ដើមខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤នេះ នៅតាមទីតាំងមួយចំនួនជាប់ព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ និងបានចុះផ្សព្វផ្សាយសារាចរណែនាំរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ស្តីពីវិធានការទប់ស្កាត់និងកាត់បន្ថយការបំពុលខ្យល់សាធារណៈ ជាមួយរដ្ឋបាលខេត្ត ក្រុង ស្រុក មន្ទីរ អង្គភាព ក្នុងខេត្តបាត់ដំបង ប៉ៃលិន បន្ទាយមានជ័យ និងឧត្តរមានជ័យជាដើម។  បើតាមសន្ទទស្សន៍គុណភាពខ្យល់ នៅតាមខេត្តជាប់ព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ នៅដើមខែមេសានេះ បានបង្ហាញ ប្រទេសកម្ពុជា មិនទាន់មានការកត់សម្គាល់ពីការធ្លាក់ចុះគុណភាពខ្យល់គួរឱ្យព្រួយបារម្ភនៅឡើយទេ ពោលគឺកំហាប់ភាគល្អិតនិចល PM2.5 មានកំហាប់ ទាបជាងស្តង់ដាកំណត់គឺ ៥០µg/m3 (មីក្រូក្រាមក្នុងមួយម៉ែត្រគូប) ជាមធ្យមក្នុង ២៤ម៉ោង។ ក្រសួងបរិស្ថាន បានឲ្យដឹងទៀតថា ក្នុងរយៈពេល៣ខែកន្លងមកនេះ ក្រសួងបានតាមដានគុណភាពខ្យល់សាធារណៈជាប្រចាំ នៅរាជធានីភ្នំពេញចំនួន១៧តីតាំង និងតាមបណ្តាខេត្តទូទាំងប្រទេសចំនួន ៣៧ ទីតាំង និងបានបំពាក់ឧបករណ៍ត្រួតពិនិត្យថ្មី ១២ទីតាំង នៅតាមបណ្តាខេត្ត។  លើសពីនេះ ក្រសួងបានបញ្ជូនរថយន្តត្រួតពិនិត្យគុណភាពខ្យល់ «វិណ្ណុ» ចល័តទូទាំងប្រទេស។ ក្នុងនោះ បានបង្ហាញឱ្យឃើញថា គុណភាពខ្យល់នៅរាជធានីភ្នំពេញ និងតាមបណ្តាខេត្តក្នុងត្រីមាសទី១ ឆ្នាំ២០២៤ មានសភាពល្អប្រសើរ បើប្រៀបធៀបទៅនឹងស្តង់ដារគុណភាពខ្យល់សាធារណ ដោយកម្រិតភាគល្អិតនិចល់ PM 2.5 ជាមធ្យមក្នុងរយៈពេល៣(បី) ខែនេះ ស្មើនឹង២៣,៦០ µg/m3(មីក្រូក្រាមក្នុងមួយម៉ែត្រគូប)៕  អត្ថបទ៖ អឿនភារ៉ា  រូបភាព៖ ក្រសួងបរិស្ថាន   

រយៈពេល ៣ខែកន្លងមកនេះ ក្រសួងបរិស្ថាន បានតាមដានគុណភាពខ្យល់សាធារណៈជាប្រចាំ ទាំងនៅរាជធានីភ្នំពេញ និងទាំងនៅតាមបណ្តាខេត្តទូទាំងប្រទេស។ ក្រសួង បានលើកឡើងថា គុណភាពខ្យល់នៅភ្នំពេញ និងតាមបណ្តាខេត្ត ក្នុងត្រីមាសទី១ ឆ្នាំនេះ មានសភាពល្អប្រសើរ បើប្រៀបធៀបទៅនឹងស្តង់ដារគុណភាពខ្យល់សាធារណៈ។ ថ្វីត្បិតគុណភាពខ្យល់នៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា មានភាពល្អប្រសើរ ប៉ុន្តែក្រសួងបរិស្ថាន នៅតែបន្តចាត់មន្ត្រីជំនាញត្រួតពិនិត្យគុណភាពខ្យល់ជាប់ជាប្រចាំ និងបានបើកយុទ្ធនាការពង្រឹងវិធានការទប់ស្កាត់ និងកាត់បន្ថយការបំពុលខ្យល់នៅតាមបណ្តាខេត្តនៅភាគពាយ័ព្យនៃប្រទេស។ នេះបើតាមការឲ្យដឹងក្នុងកិច្ចប្រជុំផ្សព្វផ្សាយសារាចរលេខ ០១ស្តីពីវិធានការទប់ស្កាត់ និងកាត់បន្ថយការបំពុលខ្យល់សាធារណៈ នៅសាលាខេត្តបាត់ដំបង។   ក្រសួងបរិស្ថានបានឲ្យដឹងថា ដើម្បីពង្រឹងការត្រួតពិនិត្យការបំពុលបរិយាកាសឆ្លងដែន ក្រុមមន្រ្តីជំនាញក្រសួងបរិស្ថាន បានកំពុងចុះត្រួតពិនិត្យគុណភាពខ្យល់ តាមរយៈការដាក់រថយន្តចល័យ«វណ្ណុ» បន្ថែមទៀតនៅក្នុងសប្តាហ៍ទី១ ដើមខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤នេះ នៅតាមទីតាំងមួយចំនួនជាប់ព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ និងបានចុះផ្សព្វផ្សាយសារាចរណែនាំរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ស្តីពីវិធានការទប់ស្កាត់និងកាត់បន្ថយការបំពុលខ្យល់សាធារណៈ ជាមួយរដ្ឋបាលខេត្ត ក្រុង ស្រុក មន្ទីរ អង្គភាព ក្នុងខេត្តបាត់ដំបង ប៉ៃលិន បន្ទាយមានជ័យ និងឧត្តរមានជ័យជាដើម។  បើតាមសន្ទទស្សន៍គុណភាពខ្យល់ នៅតាមខេត្តជាប់ព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ នៅដើមខែមេសានេះ បានបង្ហាញ ប្រទេសកម្ពុជា មិនទាន់មានការកត់សម្គាល់ពីការធ្លាក់ចុះគុណភាពខ្យល់គួរឱ្យព្រួយបារម្ភនៅឡើយទេ ពោលគឺកំហាប់ភាគល្អិតនិចល PM2.5 មានកំហាប់ ទាបជាងស្តង់ដាកំណត់គឺ ៥០µg/m3 (មីក្រូក្រាមក្នុងមួយម៉ែត្រគូប) ជាមធ្យមក្នុង ២៤ម៉ោង។ ក្រសួងបរិស្ថាន បានឲ្យដឹងទៀតថា ក្នុងរយៈពេល៣ខែកន្លងមកនេះ ក្រសួងបានតាមដានគុណភាពខ្យល់សាធារណៈជាប្រចាំ នៅរាជធានីភ្នំពេញចំនួន១៧តីតាំង និងតាមបណ្តាខេត្តទូទាំងប្រទេសចំនួន ៣៧ ទីតាំង និងបានបំពាក់ឧបករណ៍ត្រួតពិនិត្យថ្មី ១២ទីតាំង នៅតាមបណ្តាខេត្ត។  លើសពីនេះ ក្រសួងបានបញ្ជូនរថយន្តត្រួតពិនិត្យគុណភាពខ្យល់ «វិណ្ណុ» ចល័តទូទាំងប្រទេស។ ក្នុងនោះ បានបង្ហាញឱ្យឃើញថា គុណភាពខ្យល់នៅរាជធានីភ្នំពេញ និងតាមបណ្តាខេត្តក្នុងត្រីមាសទី១ ឆ្នាំ២០២៤ មានសភាពល្អប្រសើរ បើប្រៀបធៀបទៅនឹងស្តង់ដារគុណភាពខ្យល់សាធារណ ដោយកម្រិតភាគល្អិតនិចល់ PM 2.5 ជាមធ្យមក្នុងរយៈពេល៣(បី) ខែនេះ ស្មើនឹង២៣,៦០ µg/m3(មីក្រូក្រាមក្នុងមួយម៉ែត្រគូប)៕  អត្ថបទ៖ អឿនភារ៉ា  រូបភាព៖ ក្រសួងបរិស្ថាន   

ការចោលសំរាមពាសវាលពាសកាល នៅក្រៅធុងសំរាម នៅតែជាទម្លាប់មិនល្អរបស់ពលរដ្ឋមួយចំនួន ពិសេសនៅពេលទៅលេងកម្សាន្ត នៅតាមតំបន់ទេសចរណ៍នានា។ តំបន់ទេសចរណ៍ ជាពិសេសតំបន់អង្គរ គឺជាទីគោរពសក្ការៈបូជា និងជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោក។ ដូច្នេះការចូលរួមកាត់បន្ថយប្លាស្ទិក និងការទុកដាក់សំរាមបានត្រឹមត្រូវ គឺជាការគោរពដល់ភាពជាសក្ការៈរបស់អង្គរ និងលើកតម្លដល់សម្បត្តិបេតិកភណ្ឌជាតិ។ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ក្នុងឱកាសនៃការប្រារព្ធពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីប្រពៃណីជាតិខ្មែរ តែងតែសង្កេតឃើញមានកំណើនខ្ពស់នៃភ្ញៀវទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិមកកម្សាន្តនៅរមណីយដ្ឋានអង្គរ។ ទន្ទឹមនោះ ការចោលសំរាមពាសវាលពាសកាលនៅក្រៅធុងសំរាមនៅតែជាទម្លាប់មិនល្អរបស់ពលរដ្ឋមួយចំនួន។  បញ្ហានេះ អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា អំពាវនាវដល់ភ្ញៀវទេសចរទាំងអស់ និងប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់នៅក្នុងរមណីយដ្ឋានអង្គរ ជាពិសេសអាជីវករលក់ដូរគ្រប់ប្រភេទ មេត្តាចូលរួមកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់រាល់សារធាតុប្លាស្ទិកជាអតិបរមា និងទុកដាក់សំរាមនៃការប្រើប្រាស់ ឬលក់ដូរ ប្រចាំថ្ងៃតាមទីតាំងដែលបានកំណត់ជូនឱ្យបានល្អប្រសើរ។  បើតាមអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា, ជានិច្ចកាលសម្ភារៈប្លាស្ទិកភាគច្រើន គឺប្រើប្រាស់តែម្តង ហើយបានបោះចោល ក្នុងនោះមានដូចជា ថង់ប្លាស្ទិក បំពង់បឺតប្លាស្ទិក កែវប្លាស្ទិក ប្រអប់ស្នោរ ប្លាស្ទិកដាក់អាហារ និងដបប្លាសិ្ទកជាដើម។ ប្លាស្ទិក ទាំងនោះ បានបង្កឱ្យមានផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានជាច្រើនដល់អនាម័យ បរិស្ថាន សោភ័ណភាព និងសុខភាព មនុស្ស សត្វ។  មួយវិញទៀត ប្រាសាទទាំងអស់ក្នុងរមណីយដ្ឋានអង្គរ គឺជាទីគោរពសក្ការៈបូជា និងជាសម្បត្តិ បេតិកភណ្ឌពិភពលោកដ៏មានតម្លៃមិនអាចកាត់ថ្លៃបាន។ ដូច្នេះអាជ្ញាធរជាតិអប្សរាបានគូសបញ្ជាក់ ការចូលរួមកាត់បន្ថយឬមិនប្រើប្រាស់ប្លាស្ទិក និងការទុកដាក់សំរាមបានត្រឹមត្រូវ គឺជាការគោរពដល់ភាពជាសក្ការៈរបស់អង្គរ ចូលរួមចំណែកថែរក្សា និងលើកតម្លៃដល់សម្បត្តិបេតិកភណ្ឌជាតិ និងបង្ហាញពីការរស់នៅប្រកបដោយភាពថ្លៃថ្នូរនៃសង្គមជាតិ។ ជាមួយគ្នានេះ ក្រសួងបរិស្ថាន ក៏បានអំពាវនាវដល់សាធារណជនឱ្យចូលរួម កាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ថង់ប្លាស្ទិក ក្នុងឱកាសពិធីចូលឆ្នាំប្រពៃណីជាតិខ្មែរ។ ក្រសួងបានបញ្ជាក់ថា ការរួមចំណែកក្នុងចលនានៃភាពស្អាត នឹងធ្វើឱ្យបរិស្ថានស្អាតគ្មានសំរាម សំណល់ប្លាស្ទិក នៅតាមទីកម្សាន្ត ទីរមណីយដ្ឋាន និងភូមិឋានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ទីតាំងអាជីវកម្ម និងសេវាកម្មទាំងអស់ នឹងផ្តល់នូវភាពរីករាយ និងសុខុមាលភាព នាឱកាសបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីប្រពៃណីជាតិខ្មែរ៕  អត្ថបទ៖ អឿនភារ៉ា រូបភាព៖ អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា និងឯកសារ   

ទិវាមនុស្សអូទីស្សឹម និងដោនស៊ីនដ្រូម លើកទី១១ ដែលរៀបឡើងនៅថ្ងៃទី១ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ នេះ ប្រព្រឹត្តទៅក្រោមប្រធានបទ ជំរុញការធ្វើបរិយាបន្នសុខភាពមនុស្សអូទីស្សឹម និងដោនស៊ីនដ្រូម ប្រកបដោយសមធម៌ ហើយឯកឧត្តម ជា សុមេធី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសង្គមកិច្ច និងជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាសកម្មភាពជនពិការ បានផ្តល់ជាអនុសាសន៍ ៨ ចំណុច។១.បន្តអនុវត្តអនុសាសន៍ដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់របស់ សម្តេចមហាបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងជាប្រធានកិត្តិយសក្រុមប្រឹក្សាសកម្មភាពជនពិការ ក្នុងការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីកិច្ចការពារនិងលើកកម្ពស់សិទ្ធិជនពិការ ។២.ពន្លឿនការរៀបចំផែនការយុទ្ធសាស្រ្តជាតិស្តីពីពិការភាព២០២៤-២០២៨ ប្រកបដោយបរិយាបន្ន ។៣.ពន្លឿនការរៀបចំរបាយការណ៍ដំបូង នៃការអនុវត្តអនុសញ្ញាស្តីពីសិទ្ធិជនពិការ ដើម្បីដាក់ជូនអង្គការសហប្រជាតិក្នុងនាមជារដ្ឋភាគី នៃអនុសញ្ញានេះ ។៤.បន្តជំរុញការអនុវត្ដច្បាប់ លិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តនានា ដើម្បីប្រែក្លាយពីឯកសារដែលមានលើក្រដាសឲ្យទៅជាសកម្មភាពជាក់ស្តែងសម្រាប់ជួយជនមានពិការភាព។៥.បន្តជំរុញការកសាងធនធានមនុស្ស និងបណ្ដុះបណ្ដាលគ្រូបង្រៀនជំនាញ សាស្ត្រាចារ្យជំនាញ ព្រមទាំងរៀបចំថ្នាក់អប់រំពិសេស ថ្នាក់អប់រំបរិយាបន្ន ក្នុងទិសដៅផ្តល់ឱកាសឱ្យបងប្អូនខ្សោយសតិបញ្ញា ទទួលបានសិទ្ធិស្មើគ្នាក្នុងវិស័យអប់រំ។៦.បន្តជំរុញក្រសួងស្ថាប័នសាធារណៈ និងវិស័យឯកជនត្រូវផ្ដល់អាទិភាពខ្ពស់ដល់មនុស្សមានអូទីស្សឹម និងដោនស៊ីនដ្រូម ក្នុងការជ្រើសរើសចូលបម្រើការងារ។៧.ក្រុមការងារសកម្មភាពជនពិការនៅតាមក្រសួង ស្ថាប័ន និងក្រុមប្រឹក្សាសកម្មភាពជនពិការថ្នាក់រាជធានីខេត្ត មានភារកិច្ចជួយសម្របសម្រួល ផ្តល់យោបល់ និងបញ្ជ្រាបផែនការយុទ្ធសាស្រ្តជាតិស្តីពីពិការភាព២០២៤-២០២៨ ដែលនឹងដាក់ឱ្យអនុវត្តនៅពេលខាងមុខ ចូលក្នុងផែនការសកម្មភាពរបស់សាមីក្រសួង និងអនុវត្តផែនការនេះ ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់។៨.បន្តជំរុញការយកចិត្តទុកដាក់ថែទាំសុខភាពជនមានពិការភាព ជាពិសេសមនុស្សមានអូទីស្សឹម និងដោនស៊ីនដ្រូម ដើម្បីឱ្យពួកគាត់ទទួលបានសុខុមាលភាពពេញលេញ សមភាព និងគ្មានឧបស័គ្គ។  ឯកឧត្តម ជា សុមេធី បន្ថែមថាជារួម រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានប្រមូលផ្តុំគ្រប់មធ្យោបាយប្រកបដោយសក្តានុពលក្នុងការលើកកម្ពស់វិស័យពិការភាព សំដៅជួយដល់ជនមានពិការភាព និងគ្រួសារ ឱ្យទទួលបានគុណភាពជីវិតល្អប្រសើរ គ្មានការរើសអើង និងទទួលបានសេវាសង្គម និងសេវាសាធារណៈស្មើគ្នាស្របតាមច្បាប់ស្តីពីកិច្ចការពារ និងលើកកម្ពស់សិទ្ធិជនពិការ អនុសញ្ញាស្តីពីសិទ្ធិជនពិការ ទសវត្សន៍ជនពិការប្រចាំតំបន់អាស៊ី និងប៉ាស៊ីហ្វិក គោលនយោបាយជាតិស្តីពីពិការភាព និងគោលនយោបាយជាតិគាំពារសង្គម ជាដើម ។  ចំណែកឯកឧត្តម អ៊ុង សម្បត្តិ អគ្គលេខាធិការស្តីទី នៃអគ្គលេខាធិការដ្ឋានក្រុមប្រឹក្សាសកម្មភាពជនពិការ បានមានប្រសាសន៍ថា មនុស្សអូទីស្សឹម និងដោនស៊ីនដ្រូម ត្រូវការជាចាំបាច់នូវឧបករណ៍បច្ចេកវិទ្យាជំនួយដែលអាចជួយកាត់បន្ថយឬលុបបំបាត់ឧបសគ្គ នៃការចូលរួមសកម្មភាពនានាក្នុងសង្គម ដោយឈរលើមូលដ្ឋានស្មើភាព។   ក្នុងបរិបទ នៃការអនុវត្តផែនការយុទ្ធសាស្រ្តជាតិស្ដីពីពិការភាព កន្លងមក អគ្គលេខាធិការដ្ឋានក្រុមប្រឹក្សាសកម្មភាពជនពិការបាន និងកំពុងផ្ដោតទៅលើការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាជំនួយ សម្រាប់ជនខ្សោយសតិបញ្ញាជាពិសេសមនុស្សអូទីស្សឹម និងដោនស៊ីនដ្រូម ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាឈានទៅលុបបំបាត់នូវឧបសគ្គក្នុងសង្គម ស្របតាមច្បាប់ស្ដីពីកិច្ចការពារនិង លើកកម្ពស់សិទ្ធិជនពិការ និងអនុសញ្ញាស្ដីពីសិទ្ធិជនពិការ៕    អត្ថបទ៖ ខឿន សាឃាង  រូបភាព៖ សែត ប៊ុនថាន់   

ចាប់ពីថ្ងៃទី០១ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ តទៅ រដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញ បានដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ជាបណ្តោះអាសន្នស្ពានអាកាស “មរតកតេជោ” ដំណាក់កាលទី១ ដែលតភ្ជាប់ចរាចររវាងមហាវិថីសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន និងមហាវិថីព្រះមុនីវង្ស។ គោលបំណងនៃការបើកឲ្យប្រើជាបណ្តោះអាសន្ននេះ គឺដើម្បីជួយសម្រួលដល់លំហូរចរាចរ និងការធ្វើដំណើររបស់ប្រជាពលរដ្ឋ នាឱកាសបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី ប្រពៃណីជាតិខ្មែរ ដែលនឹងឈានចូលមកដល់ក្នុងពេលឆាប់ៗខាងមុខ។ រដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញ បានបើកប្រើប្រាស់ជាបណ្តោះអាសន្ននូវ ស្ពានអាកាស “មរតកតេជោ” ជាន់ទី២ ដំណាក់កាលទី១ ដែលតភ្ជាប់ចរាចររវាងមហាវិថីសម្តេចតេជោហ៊ុន សែន និងមហាវិថីព្រះមុនីវង្ស ចាប់ពីថ្ងៃទី០១ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤នេះ តទៅ។ បើតាមឯកឧត្តម ឃួង ស្រេង អភិបាលរាជធានីភ្នំពេញ បានបញ្ជាក់ថា ការបើកឲ្យប្រើប្រាស់ស្ពានអាកាស “មរតកតេជោ” ដំណាក់កាលទី១ ជាបណ្តោះអាសន្ននេះ គឺដើម្បីជួយសម្រួលដល់លំហូរចរាចរ និងការធ្វើដំណើររបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ក៏ដូចជួយដោះស្រាយការកកស្ទះចរាចរនាឱកាសបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី ប្រពៃណីជាតិខ្មែរ ដែលនឹងឈានចូលមកដល់ក្នុងពេលឆាប់ៗខាងមុខ ។ ទន្ទឹមនឹងគ្នាការបើកឲ្យប្រើប្រាស់ជាបណ្តោះអាសន្ននេះ សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រី កាលពីថ្ងៃសៅរ៍កន្លងទៅ ក៏បានបញ្ជាក់ដែរថា ស្ពានអាកាសមរតកតេជោ គឺជាសមិទ្ធផលហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធថ្មីមួយបន្ថែមទៀត ដែលសាងសង់ដោយក្រុមវិស្វករខ្មែរនៃក្រុមហ៊ុនវិនិយោគទុនអាណិកជនកម្ពុជា (OCIC) ។ សមិទ្ធផលនេះ ក៏នឹងជួយកាត់បន្ថយចំណាយលើឥន្ធនៈដោយសារការកកស្ទះ ចំណេញពេលវេលា និងសម្រួលដល់ការធ្វើដំណើរប្រកបការងារ ជាពិសេស ការជួយលើកកម្ពស់ការកសាងសេដ្ឋកិច្ចមូលដ្ឋានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋផងដែរ ។ សម្តេចធិបតី នាយករដ្ឋមន្ត្រី ក៏បានគូសរំលេចថា ផ្លូវ គឺ ជាអាទិភាពគន្លឹះទី២ នៅក្នុងអាទិភាពគន្លឹះទាំង៥ "មនុស្ស ផ្លូវ ទឹក ភ្លើង និងបច្ចេកវិទ្យា” នៃយុទ្ធសាស្ត្របញ្ចកោណ-ដំណាក់កាលទី១ របស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា អាណត្តិទី ៧ ។ ហើយកិច្ចការអាទិភាពទី២ ក្នុងបញ្ចកោណទី២ គឺការលើកកម្ពស់ការតភ្ជាប់ និងការបង្កើនប្រសិទ្ធភាពនៃវិស័យដឹកជញ្ជូន បានផ្តោតគោលដៅយុទ្ធសាស្ត្រលើការបង្កើនប្រសិទ្ធភាពហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធគាំទ្រ, ការកសាង និងការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធថ្មី ។  គួរបញ្ជាក់ថាគួរបញ្ជាក់ថា ស្ពានអាកាសមរតកតេជោ ស្ថិតនៅចំណុចប្រសព្វមហាវិថីសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន មហាវិថីព្រះមុនីវង្ស និងផ្លូវលេខ២៧១ ក្នុងមូលដ្ឋានខណ្ឌចំការមន និងខណ្ឌមានជ័យ ។ ស្ពានអាកាសនេះ ចំណាយថវិកាសាងសង់ ៣៦លានដុល្លារ ប្រើរយៈពេល៣៦ខែ ។ បន្ទាប់ពីសាងសង់បញ្ចប់ដំណាក់កាលទី១ នៅចុងខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ ខាងមុខនេះ ដំណាក់កាលទី២ គ្រោងនឹងសាងសង់បញ្ចប់ មុនចូលឆ្នាំប្រពៃណីជាតិ ឆ្នាំ២០២៥៕   អត្ថបទ៖ សន រដ្ឋា, រូបភាព៖ ញិល សុជា  

ក្រសួងការបរទេស បានប្រកាសថា នៅក្នុងឆ្នាំ២០២៣ ក្រសួង បានជួយសង្រ្គោះ និងសម្របសម្រួលការធ្វើមាតុភូមិនិវត្តន៍របស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ចំនួនជិត ៨០០០នាក់ មកកាន់ប្រទេសកម្ពុជាវិញ។ នាពិធីបើកសន្និបាតបូកសរុបលទ្ធផលការងារ ឆ្នាំ២០២៣ និងទិសដៅការងារ ឆ្នាំ២០២៤របស់ក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ នាព្រឹកថ្ងៃទី២៨ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤នេះ ឯកឧត្តម ស៊ា កុសល រដ្ឋលេខាធិការប្រចាំការ នៃក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ បានថ្លែងថា ក្នុងស្មារតីការពារផលប្រយោជន៍ពលរដ្ឋខ្មែរ និងបរទេស ក្រសួងបានជួយសង្រ្គោះ និងសម្របសម្រួល ការធ្វើមាតុភូមិនិវត្តន៍របស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ចំនួន៧៩៥៣នាក់មកកាន់ប្រទេសកម្ពុជាវិញ នៅក្នុងឆ្នាំ២០២៣។ ឯកឧត្តម បានបន្ថែមថា ក្រសួងបានខិតខំប្រឹងប្រែងយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ ចំពោះសុវត្ថិភាពពលរដ្ឋខ្មែរដែលកំពុងស្នាក់ក្នុងប្រទេសដែលជួបគ្រោះមហន្តរាយនិងសង្រ្គាម ដូចជាករណីសង្រ្គោះនៅអ៊ីស្រាអែល តួគី និងជប៉ុនជាដើម។ នៅក្នុងឆ្នាំ២០២៣ ក្រសួងក៏បានសម្រេចបង្កើនស្ថានអគ្គកុងស៊ុលនៅខេត្តសុងក្លា ដើម្បីជួយសម្រួដល់កិច្ចគាំពាររបស់រាជរដ្ឋាភិបាលចំពោះពលរដ្ឋខ្មែរនៅភាគខាងត្បូងប្រទេសថៃផងដែរ។ ចំពោះបញ្ហាស្ថានភាពភូមិសាស្រ្តនយោបាយវិញ ឯកឧត្តម បានមានប្រសាសន៍ថា នៅក្នុងឆ្នាំ២០២៣ ស្ថានភាពភូមិសាស្រ្តនយោបាយសកលនៅតែបន្តមានភាពតានតឹង និងផុយស្រួយខ្លាំងណាស់ ដោយសង្រ្គាមរវាងរុស្ស៊ី និងអ៊ុយក្រែន នៅតែបន្តឆេះសន្ធោសន្ធៅ ខណៈដែលតំបន់ផ្សេងទៀតក៏បានជួបប្រទះនូវភាពចលាចលនយោបាយដូចជា រដ្ឋប្រហារយោធាជាបន្តបន្ទាប់នៅអាហ្រ្វិក, និងបញ្ហាអស្ថិរភាពនៅសមុទ្រក្រហមជាដើម។ការប្រកួតប្រជែងរវាងអាមេរិកនិងចិន កាន់តែមានលក្ខណៈកាន់តែស្រួចស្រាលស្ទើគ្រប់វិស័យ ទាំងសមរភូមិការទូត សេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្ម ជាពិសេសបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង ។ បែបនេះក្តី ឯកឧត្តម នៅតែមានសុទិដ្ឋនិយមថា ឆ្លើយតបនិងបញ្ហាប្រឈមទាំងនេះ ក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ បានប្រកាន់ខ្ជាបើឥតងាករេ នូវគោលនយោបាយការបរទេសឯករាជ្យ ដោយខិតខំប្រឹងប្រែងអនុវត្តការងារប្រកបដោយភាពស្វាហាប់ បុរេសកម្ម ថ្លឹងថ្លែងនិងឈ្លាសវៃ។ ជាមួយគ្នានោះ ឯកឧត្តម សុខ ចិន្តាសោភា ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ នៅទីស្តីការក្រសួង បានវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះលទ្ធផលការងារ និងរបាយការណ៍ក្នុងឆ្នាំ២០២៣ ជាស្នាដៃដែលក្រសួងសម្រេចបាន ប្រកបដោយផ្លែផ្កា ដែលបានបង្ហាញនូវកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងជាវិជ្ជមានរបស់មន្រ្តីការទូតកម្ពុជា។ ឯកឧត្តម ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានថ្លែងបញ្ជាក់ថា វាបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីការបន្តពង្រឹងទំនាក់ទំនងការទូត តាមរយៈការសកម្មភាពទំនាក់ទំនងជាប្រពៃណី ជាមួយមិត្តចាស់ ការបង្កើនភាពជាដៃគូជាមួយមិត្តថ្មី និងការជំរុញការអភិវឌ្ឍការទូតសេដ្ឋកិច្ច ព្រមទាំងសមិទ្ធផលទាំងឡាយដែលសម្រេចក្នុងការកែទម្រង់ស្ថាប័ន៕    អត្ថបទ៖ ហំ ផានិត  រូបភាព៖ ឆិល សុភ័ស្ត   

 នៅថ្ងៃនេះ ក្រសួងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធជាតិ-អន្តរជាតិ បានជួបជុំគ្នា ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយ និងកសាងភាពជាដៃគូលើវិស័យមនុស្សចាស់ ហើយមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ថា នេះស្ដែងចេញពីការយកចិត្តទុកដាក់ ចំពោះមនុស្សវ័យចាស់ ដែលកម្ពុជា តែងតែបានធ្វើ ដ្បិតមនុស្សចាស់ គឺជាអ្នកមានឧបការៈ មិនអាចកាត់ថ្លៃបាន។រាជរដ្ឋាភិបាលបានដាក់ចេញយុទ្ធសាស្ដ្រស្ដីពីការអភិវឌ្ឍប្រព័ន្ធសុខុមាលភាពសង្គម និងគោលនយោបាយជាតិស្ដីពីមនុស្សវ័យចាស់ ដែលបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ពីការយកចិត្ដទុកដាក់ខ្ពស់ចំពោះមនុស្សវ័យចាស់ ជាពិសេសមនុស្សវ័យចាស់ក្រីក្រ ឱ្យមានលក្ខណៈកាន់តែល្អប្រសើរឡើងជាលំដាប់ ។  ដោយឡែកវិស័យសង្គមកិច្ច អតីតយុទ្ធជន និងយុវនីតិសម្បទា ក៏បានសម្រេចនូវសមិទ្ធផលថ្មីៗជាច្រើន ក្នុងនោះការងារសុខុមាលភាពមនុស្សវ័យចាស់ ត្រូវបានលើកកម្ពស់ជាបន្ដបន្ទាប់ស្របតាមស្ថានភាពជាក់ស្ដែងរបស់កម្ពុជា ។ រាជរដ្ឋាភិបាល បានដាក់ចេញនូវគោលនយោបាយលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ដ និងបានបង្កើតយន្ដការជាច្រើន ដើម្បីបង្កើនប្រសិទ្ធភាព នៃការផ្ដល់របបគោលនយោបាយសម្រាប់សេវាសង្គមកិច្ចចំពោះមនុស្សវ័យចាស់ ។  នេះគឺជាការលើកឡើងរបស់ឯកឧត្តម មុំ ប៊ុនថន រដ្ឋលេខាធិការ និងជាតំណាងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសង្គមកិច្ច អតីតយុទ្ធជន និងយុវនីតិសម្បទា ក្នុងពិធីបើកសិក្ខាសាលាផ្សព្វផ្សាយ និងកសាងភាពជាដៃគូលើវិស័យមនុស្សចាស់ ដែលប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃ ៤ រោច ខែផល្គុន ឆ្នាំថោះ បញ្ចស័ក ព.ស.២៥៦៧ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២៨ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ ។ គួររំឭកជូនថា លទ្ធផលជំរឿនទូទៅប្រជាជន នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ឆ្នាំ២០១៩ ឱ្យដឹងថា ចំនួនប្រជាជនវ័យចាស់ សរុប ១ លាន ៣ សែន ៩ ម៉ឺន ៤ ១៤៦ នាក់ ស្មើនឹងប្រមាណជា ៨,៩ ភាគរយ នៃចំនួនប្រជាជនសរុបជាង ១៥ លាននាក់ ដែលនោះគឺជាការប្រែប្រួលក្នុងប្រជាសាស្ត្រគួរឱ្យកត់សម្គាល់ ហើយមូលហេតុ នៃការប្រែប្រួលនោះ គឺដោយសារតែអត្រា នៃលទ្ធភាពបង្កើតកូនបានថយចុះ និងភាពប្រសើរឡើង នៃអាយុសង្ឃឹមរស់ បានកើនឡើង គឺលទ្ធភាពមានកូនសរុបថយចុះពី ៥,៧ ភាគរយ នៅឆ្នាំ១៩៩០ មកនៅត្រឹមតែ ២,៥ ភាគរយប៉ុណ្ណោះ នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៩ ។ ចំណែកអាយុសង្ឃឹមរស់បានកើនឡើងពី ៥៤ឆ្នាំសម្រាប់បុរស និង៥៨ឆ្នាំសម្រាប់ស្ដ្រី នៅឆ្នាំ១៩៩៨ មកដល់ ៧៤,៣ ឆ្នាំសម្រាប់បុរស និង៧៦,៨ឆ្នាំសម្រាប់ស្ដ្រីនៅឆ្នាំ២០១៩។ ទន្ទឹមនឹងភាពប្រសើរឡើង នៃអាយុខេយ្យរបស់មនុស្សចាស់នេះ មនុស្សចាស់ក៏ប្រឈមនឹងបញ្ហាច្រើនណាស់ដែរ ដូចជាករណីដោយសារមនុស្សពេញវ័យត្រូវធ្វើចំណាកស្រុកជាដើម ដ្បិតនៅក្នុងវប្បធម៌ប្រពៃណីខ្មែរ មនុស្សវ័យចាស់ មានតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការកសាងគ្រួសារ សហគមន៍ អប់រំមនុស្សជំនាន់ក្រោយអំពីទំនៀមទម្លាប់ ប្រពៃណី សាសនា និងការអភិវឌ្ឍ មានប្រពៃណី វប្បធម៌ផ្សារភ្ជាប់ទៅនឹងមនសិការទទួលខុសត្រូវចំពោះមនុស្សវ័យចាស់ ហើយគ្រួសារខ្មែរ មានទម្លាប់រស់នៅជួបជុំគ្រួសារកូនចៅមានកតញ្ញុតាធម៌ចំពោះមាតាបិតា អ្នកមានគុណដែលបានចិញ្ចឹមបីបាច់ថែរក្សា និងផ្ចុងផ្ដើមឱ្យពួកគេមានអនាគតល្អ ។ អាស្រ័យហេតុនេះ ឯកឧត្តម មុំ ប៊ុនថន បានស្នើអង្គសិក្ខាសាលាទាំងមូល យកចិត្ដទុកដាក់ស្ដាប់នូវបទបង្ហាញរបស់វិគ្មិន ដើម្បីឱ្យបន្ទាប់ពីសិក្ខាសាលានេះទៅ អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលក្នុងស្រុក បរទេស និងវិស័យឯកជន នឹងកាន់តែយកចិត្ដទុកដាក់បន្ថែមទៀតក្នុងការចូលរួមចំណែកឧបត្ថម្ភគាំទ្រលើវិស័យមនុស្សចាស់ ដូចមានចែងក្នុងផែនការសកម្មភាពឆ្នាំ២០២១-២០២៥ នៃគោលនយោបាយជាតិស្ដីពីមនុស្សវ័យចាស់ឆ្នាំ២០១៧-២០៣០៕    អត្ថបទ៖ ខឿន សាឃាង  រូបភាព៖ សែត ប៊ុនថាន់   

 បន្ទាប់ពីអនុវត្តផែនការយុទ្ធសាស្ត្រជាតិ ស្ដីពី ពិការភាព ២០១៩-២០២៣ បានជោគជ័យរួចមក នៅថ្ងៃនេះ ក្រសួង ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ បានជួបជុំគ្នា ដើម្បីពិគ្រោះយោបល់លើសេចក្ដីព្រាងផែនការយុទ្ធសាស្ត្រជាតិ ស្ដីពី ពិការភាព ២០២៤-២០២៨ ហើយមន្ត្រីទទួលបន្ទុកថា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា តែងតែបានយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ ចំពោះវិស័យពិការភាព។ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានចំណាយថវិកាយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ ក្នុងការលើកស្ទួយវិស័យពិការភាពនៅកម្ពុជា ដើម្បីជួយដល់ជនមានពិការភាព និងក្រុមគ្រួសារឱ្យទទួលបានគុណភាពជីវិតល្អប្រសើរ កាត់បន្ថយការរើសអើង ទទួលបានសេវាសង្គម និងសេវាសាធារណៈប្រកដោយគុណភាព រួមទាំងជំរុញឱ្យជនមានពិការភាពបានចូលរួមគ្រប់សកម្មភាពសង្គម រួមទាំងការទៅចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត និងឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនឱ្យគេបោះឆ្នោត ការទទួលបានការគោរពសិទ្ធិ និងសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ ព្រមទាំងការគិតគូរដាក់បញ្ចូលបញ្ហាពិការភាពក្នុងគ្រប់វិស័យ តាមរយៈការកែសម្រួល និងរៀបចំលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត ការផ្សព្វផ្សាយការយល់ដឹងអំពីវិស័យពិការភាពនៅតាមក្រសួងស្ថាប័នរដ្ឋ ទាំងថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់ក្រោមជាតិ វិស័យឯកជន សង្គមស៊ីវិល និងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍នានា ដើម្បីគាំទ្រដល់ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាពសម្រាប់ជនមានពិការភាពគ្រប់រូបនៅកម្ពុជា។  នេះគឺជាការលើកឡើងរបស់ឯកឧត្តម ម៉េត មករា តំណាងឯកឧត្តម ជា សុមេធី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសង្គមកិច្ច អតីតយុទ្ធជន និងយុវនីតិសម្បទា និងជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាសកម្មភាពជនពិការ ក្នុងពិធីបើកសិក្ខាសាលាពិគ្រោះយោបល់ថ្នាក់ជាតិ លើសេចក្ដីព្រាងផែនការយុទ្ធសាស្ត្រជាតិស្ដីពីពិការភាព ២០២៤-២០២៨ នាព្រឹកថ្ងៃទី២៦ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ នេះ ។ ឯកឧត្តម ម៉េត មករា បន្ថែមថា ឯកឧត្តមរីករាយ ដែលបានឃើញផែនការយុទ្ធសាស្ត្រជាតិស្ដីពីពិការភាព ២០១៩-២០២៣ ទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍ និងមានការចូលរួមអនុវត្តយ៉ាងផុលផុស ពីគ្រប់ក្រសួងស្ថាប័នសាធារណៈ វិស័យឯកជន បុគ្គលសំខាន់ៗ ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ អាជ្ញាធរថ្នាក់ក្រោមជាតិ និងអ្នកពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ។  ដោយឡែក ក្នុងរយៈពេល ៧ ខែ មកនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាអាណត្តិថ្មី ក្រោមការដឹកនាំដ៏ប៉ិនប្រសព្វ សកម្ម និងឈ្លាសវៃ របស់សម្ដេចមហាបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលមានឯកឧត្តម ជា សុមេធី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសង្គមកិច្ច និងជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាសកម្មភាពជនពិការ ជាសេនាធិការ រួមជាមួយនឹងសមាជិក សមាជិកាក្រុមប្រឹក្សាសកម្មភាពជនពិការថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់រាជធានី ខេត្ត រួមគ្នាឥតស្រាកស្រាន្តក្នុងការដាក់ចេញនូវវិធានគោលនយោបាយ កម្មវិធី និងគំនិតផ្ដួចផ្ដើមនានា ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាជីវភាពរស់នៅរបស់បងប្អូនជនមានពិការភាព កាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមាននានា នៃសង្គម សេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយ សំដៅជំរុញការអភិវឌ្ឍវិស័យពិការភាពស្របតាមអភិក្រមសកល គ្មាននរណាម្នាក់ ត្រូវបានផាត់ចេញ ៕  អត្ថបទ៖ ខឿន សាឃាង  រូបភាព៖ សែត ប៊ុនថាន់  

ឯកឧត្តម ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ស៊ុន ចាន់ថុល នៅព្រឹកថ្ងៃទី២៦មីនានេះ បានជួបជាមួយប្រតិភូក្រុមហ៊ុនធំៗ មកពីសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ ដើម្បីពិភាក្សាលើឱកាសវិនិយោគនៅកម្ពុជា។ តាមរយៈជំនួបនេះ ឯកឧត្តម ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ជឿជាក់យ៉ាងមុតមាំថា នឹងមានការវិនិយោគពីក្រុមហ៊ុនទាំងនេះ នៅកម្ពុជា នាពេលខាងមុខ។  ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ស៊ុន ចាន់ថុល អនុប្រធានទី១ ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា បានជួបជាមួយគណៈប្រតិភូក្រុមហ៊ុនធំៗមកពីសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ នៅព្រឹកថ្ងៃទី ២៦ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤នេះ ដើម្បីពិភាក្សាលើឱកាសវិនិយោគនៅកម្ពុជា ដែលជំនួបនេះ ធ្វើឡើងនៅ ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា។  ថ្លែងនៅក្នុងឱកាសនេះ ឯកឧត្តម ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ស៊ុន ចាន់ថុល បានលើកឡើងពី មូលហេតុ និងកត្តាមួយចំនួនដែលអ្នកវិនិយោគគប្បីមកវិនិយោគនៅកម្ពុជា ហើយតាមរយៈដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ក្រុមហ៊ុនធំៗមកពីសាធារណរដ្ឋកូរ៉េនៅពេលនេះ ឯកឧត្តម ឧនាយករដ្ឋមន្ត្រីជឿជាក់ថា នឹងមានការវិនិយោគពីក្រុមហ៊ុនធំៗទាំងនេះនាពេលខាងមុខ។ សូមជម្រាបដែរថា ក្រុមហ៊ុនធំៗ មកពីសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ ដែលបានចូលរួមនៅក្នុងជំនួបនេះ មានចំនួន ១៣ ក្រុមហ៊ុន រួមមាន៖ ក្រុមហ៊ុន Maekyung Media Group ក្រុមហ៊ុន Samsung Electronics ក្រុមហ៊ុន Hyundai Motor ក្រុមហ៊ុន LG Electronics ក្រុមហ៊ុន CJ Group ក្រុមហ៊ុន LX International ក្រុមហ៊ុន Daejoo KC Group សម្ព័ន្ធសហគ្រាសធុនតូចនិងមធ្យមKBIZ ក្រុមហ៊ុន Booyoung Group ក្រុមហ៊ុន Hanshin Engineering & Construction ក្រុមហ៊ុន KORINDO Group ក្រុមហ៊ុន Kolao Group និងសហព័ន្ធពិភពលោកនៃសមាគមពាណិជ្ជកម្មកូរ៉េនៅក្រៅប្រទេស៕   អត្ថបទ៖ អ៊ីសា ហាសាណះ រូបភាព៖ ហ៊ុន សុជាតា   

ក្រសួងបរិស្ថាន បានដកហូតដីជាង ៤០ហិកតា ពីគម្រោងអភិវឌ្ឍទេសចរណ៍ធម្មជាតិ ចំនួន ៥ ដែលមិនដំណើរការជាច្រើនឆ្នាំកន្លងមក។ ដីដែលត្រូវបានដកហូតនេះ ក្រសួងបរិស្ថាន នឹងដាំព្រៃឈើឡើងវិញ។ក្រសួងបរិស្ថាន បានឲ្យដឹងនៅថ្ងៃទី២៥ ខែមីនានេះថា ឯកឧត្ដម អ៊ាង សុផល្លែត រដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងបរិស្ថានកាលពីចុងសប្តាហ៍នេះ បានចុះពិនិត្យនិងវាយតម្លៃដោយផ្ទាល់ លើគម្រោងវិនិយោគទេសចរណ៍ចំនួន១៣ កន្លែងនៅក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិ នៅក្នុងខេត្តពោធិ៍សាត់  ដែលមានផ្ទៃដីប្រមាណជាង ៦០ហិកតា ។  ទន្ទឹមនេះ ក្នុងពេលចុះពិនិត្យដោយផ្ទាល់នៅលើទីតាំងក្រុមហ៊ុនវិនិយោគចំនួន៥ ដែលមាន៣ទីតាំក្នុងតំបន់ស្នូល និង២ទីតាំងនៅក្រៅតំបន់ សរុបទំហំជាង៤៣ហិកតា ត្រង់ចំណុចភ្នំ១៥០០ នៃភូមិសាស្រ្តដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំសំកុស ក្រសួងបរិស្ថានសម្រេចធ្វើការដាំស្តារព្រៃឈើឡើងវិញ បន្ទាប់ពីបានវាយតម្លៃថា គម្រោងមិនបានអនុវត្តតាមគោការណ៍របស់រាជរដ្ឋាភិបាល និងមិនបានដំណើរការជាច្រើនឆ្នាំកន្លងមក ព្រមទាំងការដាំស្តារព្រៃដែលរិចរឹលនៅកន្លែងមួយចំនួនទៀត នៅក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិនោះផងដែរ។ ឯកឧត្ដម អ៊ាង សុផល្លែត បានបញ្ជាក់ថា តំបន់វិនិយោគអភិវឌ្ឍទេសចរណ៍ធម្មជាតិ ដែលមិនបានអនុវត្តតាមកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាល គឺត្រូវបានដកហូតមកវិញ ដោយឃ្លុំទុក ដើម្បីដាំស្តារព្រៃឡើងវិញ។ ជាមួយគ្នានេះ ចំពោះតំបន់ព្រៃ ដែលបានពីការដកហូតត្រឡប់មកវិញពីការកាប់ទន្រ្ទាន និងព្រៃរិចរិលដោយធម្មជាតិ ក៏នឹងត្រូវដាំស្តារព្រៃឈើឡើងវិញផងដែរ ហើយការអនុវត្តដាំស្តារ គឺធ្វើឡើងទូទាំងប្រទេសតែម្តង ដើម្បីបង្កើនគម្របព្រៃ៦០% នៅឆ្នាំ២០៥០។ បើតាមរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងបរិស្ថាន ការដាំស្តារព្រៃឈើឡើងវិញនេះ គឺស្របទៅតាមបទបញ្ជារបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដឹកនាំដោយសម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រី ដែលតម្រូវឲ្យក្រសួងបរិស្ថាន និងក្រសួងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ អាជ្ញាធរគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ លើការគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិ ឲ្យបានម៉ឺងម៉ាត់នៅទូទាំងប្រទេស។ ជាមួយនឹងការចុះពិនិត្យដល់មូលដ្ឋានតំបន់ការពារនេះ ឯកឧត្តមបានសំណូមពរ ដល់ប្រជាពលរដ្ឋចូលរួមដាំកូនឈើឱ្យបានច្រើន និងបន្តចូលរួមសហការជាមួយក្រសួងបរិស្ថាន និងអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច ក្នុងការបង្ក្រាបនិងទប់ស្កាត់បទល្មើលធនធានធម្មជាតិ។ សូមជម្រាបថា ក្រសួងបរិស្ថានបានត្រៀមលក្ខណៈ ក្នុងការដាំស្តារព្រៃឈើជាង១លានដើម ចាប់ពីរដូវវស្សា ឆ្នាំ២០២៤នេះតទៅ។ ក្រសួងបានឲ្យដឹងថា គិតមកដល់ពេលនេះ មន្ទីរបរិស្ថានរាជធានីខេត្តនានា បានរៀបចំបណ្តុះកូនឈើ បានគ្រប់ផែនការមានចំនួនជាង ១លានដើមហើយ សម្រាប់ការដាំស្តារព្រៃឈើ ក្នុងនោះ មន្ទីរបណ្តុះកូនឈើបានចំនួនជាង ៧០ម៉ឺនដើម និងបានចែកជូនប្រជាពលរដ្ឋជាបណ្តើរៗយលទៅដាំតាមផ្ទះ សាលារៀន វតត្តអារាម និងនភតាមសហគមន៍។ នដោយឡែក ឯកឧត្តម អ៊ាង សុផល្លែត បានផ្តល់កូនត្នោតចំនួនជាង ៣០ម៉ឺន ដើមថែមទៀត សម្រាប់យុទ្ធនាការចែកជូនប្រជាពលរដ្ឋដាំដោយឥតគិតថ្លៃ៕   អត្ថបទ៖ អឿន ភារ៉ា រូបភាព៖ ផ្តល់ដោយជំនាញ និងឯកសារ