បាទ! ទូរទស្សនិកជនជាទីគោរព! នៅថ្ងៃនេះ ក្រុមការងារសេដ្ឋកិច្ចរបស់ភីអិនអិន មានដំណើរទស្សនកិច្ចពិសេសមួយទៅកាន់ Emirates Flight Catering ដែលជាកន្លែងផ្តល់សេវាកម្មផ្គត់ផ្គង់ម្ហូបអាហារ និងភេសជ្ជៈធំជាងគេលើពិភពលោក សម្រាប់វិស័យអាកាសចរណ៍ ដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងឌូបៃ អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម។   នាសប្តាហ៍ទី ៤ ខែមីនា ឆ្នាំ ២០២៥ ក្រុមការងារសេដ្ឋកិច្ចភីអិនអិន បានធ្វើដំណើរទៅកាន់ទីក្រុងឌូបៃ អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម និងបានចូលរួមដំណើរទស្សនកិច្ចពិសេសទៅកាន់ Emirates Flight Catering (ហៅកាត់ថា EKFC) ដែលជាកន្លែងផ្តល់សេវាកម្មផ្គត់ផ្គង់អាហារ និងភេសជ្ជៈដ៏ធំបំផុតមួយ លាតសន្ធឹងលើផ្ទៃដីជាង ១៦ម៉ឺនម៉ែត្រការ៉េ និងមានសមត្ថភាពផលិតអាហារ ២សែន ២ម៉ឺន ៧ពាន់ប្រអប់ក្នុងមួយថ្ងៃ សម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ដល់ ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ Emirates, ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ផ្សេងៗ និងកន្លែងសម្រាករង់ចាំ (Airport Lounge) ជាង ១០០កន្លែងផ្សេងទៀត។  នៅក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចមួយនេះ ក្រុមការងារភីអិនអិន បានឃើញនូវ ទិដ្ឋភាពជាក់ស្តែងនៃ ខ្សែសង្វាក់ផលិតកម្មចំណីអាហារដ៏អស្ចារ្យរបស់ EKFC ដែលរួមមាន ការរៀបចំទុកដាក់គ្រឿងផ្សំ និងវត្ថុធាតុដើមសម្រាប់ផលិតអាហារ, ការប្រកាន់ខ្ជាប់នូវស្តង់ដារអនាម័យ និងសុវត្ថិភាពចំណីអាហាររបស់បុគ្គលិក, ការចម្អិនរបស់ចុងភៅ ដែលពោរពេញទៅដោយបទពិសោធន៍ និងការយកចិត្តទុកដាក់, ការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាជាជំនួយក្នុងការចម្អិន ជាពិសេសការដឹកជញ្ជូនអាហារទៅកាន់ ព្រលានយន្តហោះ និងគោលដៅសំខាន់ៗផ្សេងទៀត។  លោក RURY KOSWARA មេចុងភៅផ្នែកនំ និងនំប៉័ង ដែលបម្រើការជាង ៧ឆ្នាំនៅ EKFC បានគូសរំលេចប្រាប់ដល់ក្រុមកាងារភីអិនអិនថា នៅទីនេះ មានបុគ្គលិកសរុបប្រមាណ ១ម៉ឺន ២ពាន់នាក់ កំពុងបម្រើការងារ ដោយក្នុងនោះមានចុងភៅជំនាញ ២ពាន់ ៤រយនាក់ បាននិងកំពុងចម្អិនអាហារជាង ២២ម៉ឺនប្រអប់ក្នុងមួយថ្ងៃ និងចម្អិនជារៀងរាល់ថ្ងៃ ដើម្បីបម្រើដល់អ្នកដំណើរគ្រប់ប្រភេទទាំង Economy Class, Premium Economy Class, Business Class, First Class និងនៅតាមកន្លែងសម្រាករង់ចាំជាដើម។  មេចុងភៅ RURY KOSWARA ក៏បានបន្ថែមទៀតថា ការចម្អិនម្ហូបអាហាររបស់ EKFC មានការផ្លាស់ប្តូរម៉ឺនុយមុខម្ហូបជារៀងរាល់ត្រីមាស និងមានការបត់បែនមុខម្ហូប ទៅតាមជើងហោះហើរទៅកាន់តំបន់ផ្សេងៗគ្នា ធ្វើយ៉ាងណាឱ្យម្ហូបអាហារមានរសជាតិឆ្ងាញ់ ដែលអាចបំពេញតម្រូវការ និងការពេញចិត្តរបស់អ្នកដំណើរ។សូមជម្រាបថា Emirates Flight Catering ស្ថិតក្រោមបុត្រសម្ព័ន្ធរបស់ក្រុមហ៊ុន The Emirates Group និងកំពុងបម្រើសេវាកម្មដល់ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ Emirates និងក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ផ្សេងៗទៀត ដែលមានប្រតិបត្តិការនៅព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិឌូបៃ៕  អត្ថបទ៖ ងួន សុភ័ត្រ្តា រូបភាព៖ ងួន សុភ័ត្រ្តា + សន រដ្ឋា + ឯកសារ  

  កសិករ និងអ្នកជំនាញកសិកម្ម បានលើកឡើងថា មុខរបរដាំបន្លែរបស់កសិករនៅតាមបណ្តាខេត្តក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ នឹងជួយជំរុញជីវភាពរស់នៅរបស់កសិករឲ្យមានភាពល្អប្រសើរ កាត់បន្ថយការនាំចូល និងបំពេញតម្រូវការក្នុងស្រុក លើកទឹកចិត្តឲ្យអ្នកប្រើប្រាស់ងាកមកគាំទ្រនូវបន្លែ ដែលដាំតាមស្តង់ដារសុវត្ថិភាព មិនប្រើប្រាស់សារធាតុគីមី។  បន្លែ និងផ្លែឈើត្រូវបាននាំចូលពីបរទេសយ៉ាងច្រើន ត្រូវបានគេសង្កេតឃើញថា ចរាចរដាក់លក់នៅលើទីផ្សារនានានៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។  ការហូរចូលបន្លែផ្លែឈើពីបរទេសយ៉ាងច្រើននេះ គឺដោយសារតែផលិតផលទាំងនោះភាគច្រើនមានតម្លៃទាបជាងផលិតផលក្នុងស្រុក គួបផ្សំការផ្គត់ផ្គង់ក្នុងស្រុក មិនមានស្ថិរភាពតាមតម្រូវការរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ តើលំហូរចូលនូវបន្លែពីប្រទេសជិតខាងយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់នេះ អាចនឹងប៉ះពាល់ដល់អ្នកផលិតបន្លែក្នុងស្រុក ដែរឬទេ?ការគាំទ្រផលិតផលបន្លែ និងសាច់ ដែលជាផលិតផលក្នុងស្រុក នឹងចូលរួមកាត់បន្ថយកង្វះអាហារូបត្ថម្ភសម្រាប់កុមារ និងស្រ្តី កាត់បន្ថយជំងឺមហារីក និងជួយដល់សេដ្ឋកិច្ចកសិករក្នុងស្រុក ព្រោះបន្លែក្នុងស្រុកភាគច្រើន ត្រូវបានដាំដុះដោយមិនប្រើប្រាស់សារធាតុគីមី និងដាំតាមស្តង់ដារសុវត្ថិភាព ខណៈបច្ចុប្បន្ននេះរាជរដ្ឋាភិបាល និងអង្គការដៃគូអភិវឌ្ឍន៍នានា បាននឹងកំពុងលើកទឹកចិត្ត និងបណ្តុះបណ្តាលកសិករឱ្យបង្កើនការផលិតបន្លែតាមស្តង់ដារសុវត្ថិភាព សម្រាប់បំពេញតម្រូវការក្នុងស្រុក។  កសិករ មេត សាវត់ រស់នៅភូមិពាកស្ពារ ឃ្មុំសង្វើយ ស្រុកជីក្រែង ខេត្តសៀមរាប ជាកសិករដាំបន្លែចម្រុះ មានដូចជា ម្ទេស ប៉េងប៉ោះឈើរី ននោង និងត្រប់ជាដើម បានលើកឡើងថា ស្ថានភាពដាំបន្លែរបស់កសិករនៅខេត្តសៀមរាប ទទួលបានទិន្នផលកើនជាងឆ្នាំមុន ក៏ប៉ុន្តែតម្លៃថយចុះជាងឆ្នាំទៅ។ កសិករ មេត សាវត់ បានបន្តថា គ្រួសារគាត់បានចំណាយថវិការច្រើនគួរសមក្នុងការធ្វើបន្លែនេះ ដែលមានរយៈពេល ៣ឆ្នាំមកហើយ ដាំលើទំហំដីប្រមាណ ៣ហិកតា ក្នុង១ថ្ងៃ បេះបាន ៥០០គីឡូ ស្មើនឹងទឹកប្រាក់ ២០ម៉ឺនរៀល ផ្គត់ផ្គង់សម្រាប់ទីផ្សារកំពង់ធំ និងសៀមរាបផ្ទាល់តែម្តង។  កសិករ មេត សាវត់ បានបន្ថែមថា កសិករមិនចង់ឲ្យមានការនាំចូលបន្លែពីប្រទេសជិតខាងឡើយ តែប្រសិនជាមានការកាត់បន្ថយក្នុងការនាំចូលបន្លែ កសិកររូបនេះ មានក្តីសប្បាយរីករាយ ព្រោះក្នុងនាមជាកសិករអាចពង្រីកខ្លួនកាន់តែធំជាងមុនចូលទីផ្សារកម្ពុជា និងកាត់បន្ថយការចំណាក់ស្រុក ជាដើម។ ជុំវិញរឿងនេះ លោក ទួត សេងហ័ង ជាអ្នកគ្រប់គ្រងផលិតកម្មសាកវប្បកម្មធន់ទ្រាំនឹងបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ នៃគម្រោងស៊ីស្មាត អង្គការ អាយ ឌី អ៊ី បានប្រាប់ក្រុមការងារសេដ្ឋកិច្ច ភីអិនអិន តាមរយះទូរស័ព្ទដៃថា ចំពោះកសិករដាំបន្លែចម្រុះជាអាជីវកម្ម មានដូចជា ត្រសក់ ម្ទេស ត្រប់ ននោង ត្រឡាច ជាដើម ពួកគាត់នៅតែបន្តដាំដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ទីផ្សារក្នុងស្រុក និងភ្នំពេញ ១០០% បើទោះបីជាពួកគាត់ជួបបញ្ហាប្រឈម ទាក់ទងទៅនឹងស្ថានភាពតម្លៃ ឬបញ្ហាទីផ្សារយ៉ាងណាក៏ដោយ។  អ្នកជំនាញរូបនេះ បានបន្តលើកចិត្តឱ្យកសិករ បង្កើនការដាំបន្លែសុវត្ថិភាពសម្រាប់បំពេញតម្រូវការឱ្យបានច្រើន នឹងជំរុញឲ្យអ្នកប្រើប្រាស់ងាកមកគាំទ្រនូវបន្លែ ដែលដាំតាមស្តង់ដារសុវត្ថិភាព មិនប្រើប្រាស់សារធាតុគីមី។ ជាមួយគ្នានេះ សម្តេចមហាបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានលើកឡើងនៅក្នុងពិធីប្រកាសដាក់ឱ្យអនុវត្តជាផ្លូវការ «ផែនការជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺមហារីក ២០២៥-២០៣០» យ៉ាងដូច្នេះថា សមត្ថកិច្ចគយ បានធ្វើការត្រួតពិនិត្យរកឃើញបន្លែ និងសាច់ ដែលនាំចូលពីប្រទេសជិតខាងមួយចំនួនបានប្រើប្រាស់សារធាតុគីមី។  ដើម្បីថែរក្សាសុខភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ គឺសមត្ថកិច្ច ក្រសួង ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ មានក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ក្រសួងសុខាភិបាល ក្រសួងកសិកម្មរុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ អគ្គនាយគយ រដ្ឋករ និងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធត្រូវពិនិត្យឲ្យបានតឹងរឹងនូវការនាំចូលបន្លែ សាច់ និងការប្រើប្រាស់ជាតិគីមីផ្សេងៗឲ្យបានម៉ត់ចត់លើកិច្ចការងារនេះ។សម្តេចមហាបវរធិបតី បានបន្ថែមថា ការត្រួតពិនិត្យលើគុណភាពបន្លែ សាច់ដែលនាំចូលនេះ ដើម្បីធ្វើការកាត់បន្ថយនៃហានិភ័យនៃជំងឺមហារីក កង្វះអាហាររូបបត្ថម្ភ និងស្នើឲ្យក្រសួងសុខាភិបាល មន្ទីសុខាភិបាលជួយផ្សព្វផ្សាយដោយធ្វើការសហការជាមួយក្រសួងអប់រំ ធ្វើការផ្សព្វផ្សាយតាមសាលារៀន ដើម្បីសិស្សានុសិស្សយល់ពីវិធីបង្ការ ក្នុងការជៀសវាងបរិភោគ ឬធ្វើសកម្មភាពណាមួយដែលបង្កើនឲ្យមានហានិភ័យខ្ពស់ក្នុងការកើតជំងឺមហារីក។ ជាមួយគ្នានេះ លោក ទួត សេងហ័ង ជាអ្នកគ្រប់គ្រងផលិតកម្មសាកវប្បកម្មធន់ទ្រាំនឹងបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ នៃគម្រោងស៊ីស្មាត អង្គការ អាយ ឌី អ៊ី បានសាទរចំពោះចំណាត់ការរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល គឺជាយន្តការដ៏ល្អក្នុងការត្រួតពិនិត្យ ឬកាត់បន្ថយក្នុងការហូរចូលបន្លែពីប្រទេសជិតខាង ក្នុងន័យនេះ អាចជាការបើកឳកាសសម្រាប់អ្នកផលិតក្នុងស្រុក អាចមានលិទ្ធភាពពង្រីកខ្លួនកាន់តែធំចូលទីផ្សារ នឹងអាចផ្គត់ផ្គង់ទៅតាមតម្រូវការ សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា។ លោក ទួត សេងហ័ង បានបន្ថែមថា វិធានការពង្រឹងសន្តិសុខស្បៀងក្នុងប្រទេស និងជំរុញការនាំចេញរបស់រដ្ឋាភិបាល ជួយលើកកម្ពស់សកម្មភាពដាំដុះ ក្នុងវិស័យកសិកម្មនៅកម្ពុជាបានមួយកម្រិត។ ការដាំដុះបន្លែដែលស្ថិតនៅក្នុងឆ្នាំ២០២៤ មានការធ្លាក់ចុះ ២០% ដោយសារតែបញ្ហាអាកាសធាតុដែលធ្វើឲ្យដំណាំរបស់ប្រជាកសិករមិនសូវទទួលបានផលល្អ។លោក ទួត សេងហ័ង បានបន្តថា រយះពេល ៥ឆ្នាំមកនេះ សមត្ថភាពផលិតបន្លែរបស់កសិករដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ទៅតម្រូវការទីផ្សារមានការកើនឡើងគួរអោយកត់សំគាល់  ដោយសារតែមានការកើនឡើងចំនួនអ្នកដាំដុះ បន្លែជាលក្ខណៈអាជីវកម្ម កសិករគាត់ចេះដាំតាមបច្ចេកទេស និងអាចដាំដំណាំបានច្រើនមុខ និងច្រើនរដូវដោយជោគជ័យ។ ក្នុងនោះ កសិករភាគច្រើនដែលដាំដុះបន្លែ ផ្លែឈើ មាននៅខេត្តសៀមរាប បន្ទាយមានជ័យ និងឧត្តរមានជ័យ ជ្រើសរើសដាំបន្លែទូរទៅមានដូចជា ត្រសក់ ម្រះ ប៉េះបោះ ឪឡឹក ត្រសក់ស្រូវ សណ្តែក ស្ពៃ និងត្រកួន ជាច្រើនមុខផ្សេងទៀត។ទន្ទឹមនឹងនេះ កំណើនសេដ្ឋកិច្ច គឺជាដើមចមមួយយ៉ាងសំខាន់នៃដំណើរការវិវត្តន៍រីកចម្រើនកម្រិតជីវភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ បានធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋចាប់អារម្មណ៍គិតគូពីការរស់នៅស្អាត បញ្ហាសុខភាព និងមាននិន្នាការប្រកាន់យករបបអាហារមួយមានគុណភាព និងសុវត្ថិភាព ជាពិសេស បន្លែ ផ្លែឈើ និងត្រីសាច់។សូមជម្រាបថា កម្ពុជាមិនអាចបិទមិនឱ្យមានការនាំចូលកសិផលពីក្រៅប្រទេសចូលមកទីផ្សារកម្ពុជានោះទេ ដ្បិតថា លំហូរនាំចេញនាំចូលនូវបន្លែផ្លែឈើ គឺជាលំហូរពាណិជ្ជកម្មសេរី ដោយកម្ពុជាក៏ត្រូវនាំចេញទៅកាន់ប្រទេសផ្សេងៗដូចគ្នាផងដែរ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ កម្ពុជានឹងរឹតបន្តឹងលើការត្រួតពិនិត្យរកសារធាតុគីមីហាមឃាត់ឱ្យបានត្រឹមត្រូវ មុននឹងឱ្យកសិផលទាំងនោះហូរចូលមកកម្ពុជា។ ម្យ៉ាងទៀតកម្ពុជា មិនអាចបិទការនាំចូលពីទីផ្សារខាងក្រៅ ទាំងដែលកម្ពុជាមិនទាន់បានត្រៀមខ្លួនរួចរាល់ក្នុងការប្រកួតប្រជែងផងដែរ៕  អត្ថបទ៖ ថុន សុកកេតុមាលា រូបភាព៖ ឯកសារ  

 ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ Emirates បានចាត់ទុកខេត្តសៀមរាប ជាកន្លែងកម្សាន្តដ៏មានសក្តានុពល និងទាក់ទាញមួយក្នុងតំបន់ ខណៈក្រុមហ៊ុនបានសម្រេចតភ្ជាប់ជើងហោះហើរ មកកាន់ខេត្តសៀមរាប ក្នុងពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះ។  ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ Emirates បានគូសបញ្ជាក់ប្រាប់ ក្រុមការងារភីអិនអិន ថា ក្រុមហ៊ុន Emirates បានកំណត់ផែនការពង្រីកជើងហោះហើរបន្ថែម ក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដើម្បីបង្កើតឱកាស នៃការតភ្ជាប់សម្រាប់អាជីវកម្ម និងការកម្សាន្តទៅកាន់ទីក្រុងសក្តានុពល ដោយក្នុងក្រុមហ៊ុន បានទទួលស្គាល់សក្តានុពលរបស់ខេត្តសៀមរាប ជាគោលដៅកម្សាន្តដ៏ទាក់ទាញ។ ទន្ទឹមគ្នានេះ ក្រុមហ៊ុន Emirates បានចាត់ទុកថា ប្រតិបត្តិការជើងហោះហើរមកកាន់ ខេត្តសៀមរាប ត្រូវបានចាត់ទុកថា ជាការវិនិយោគដ៏ធំមួយតាមរយៈជើងហោះហើរប្រចាំសប្តាហ៍ ហើយវានឹងរួមចំណែកកាន់តែច្រើនដល់ វិស័យទេសចរណ៍របស់ប្រទេសកម្ពុជា ជាពិសេសជំរុញឱ្យមាន លំហូរអ្នកធ្វើដំណើរកាន់តែច្រើន នៅក្នុងព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិសៀមរាប ដោយវាជាការវិនិយោគរយៈពេលវែង។ ក្រុមហ៊ុន Emirates ក៏ជឿជាក់ថា វប្បធម៌ និងទំនៀមទម្លាប់ដ៏សម្បូរបែបរបស់កម្ពុជា គឺទទួលបានការទាក់ទាញជាសាកល ដែលនាំឱ្យវិស័យទេសចរណ៍របស់ប្រទេសកម្ពុជា មានការកើនឡើង ទាក់ទាញអ្នកធ្វើដំណើរជាមួយនឹងប្រាសាទបុរាណ និងទេសភាពប្លែកៗរបស់កម្ពុជា។ ស្របគ្នានេះ ក្រុមហ៊ុន Emirates គឺជាក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍អន្តរជាតិដ៏ធំបំផុតរបស់ពិភពលោក ដែលមានបណ្តាញជាង ១៤០គោលដៅនៅទូទាំង ៦ទ្វីប និងប្រើប្រាស់យន្តហោះប្រភេទទំនើប ហើយការតភ្ជាប់មកកាន់ ប្រទេសកម្ពុជា ដែលរួមមាន ទីក្រុងភ្នំពេញ និងខេត្តសៀមរាប(នាពេលខាងមុខ) នឹងអាចទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរណ៍ មកពីបណ្តាប្រទេសជាច្រើនបន្ថែម ក៏ដូចជា ការផ្តល់ជំរើសកាន់តែច្រើនដល់ អ្នកដំណើរដែលចាកចេញពីកម្ពុជា ទៅកាន់គោលដៅផ្សេងៗជុំវិញពិភពលោក។  កាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២៤ ក្រុមហ៊ុន Emirates បានដំណើរការជើងហោះហើរឡើងវិញ មកកាន់ ព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិភ្នំពេញ ដោយសារតែមើលឃើញពី សក្តានុពលដ៏ធំធេងរបស់ ប្រទេសកម្ពុជា ទាំងវិស័យទេសចរណ៍ និងគោលដៅពាណិជ្ជកម្ម។ សូមបញ្ជាក់បន្ថែមថា ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ Emirates មានបណ្តាញហោះហើរជាង ១៤០គោលដៅ នៅក្នុង ៨០ប្រទេស និងតំបន់ ហើយក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ ក្រុមហ៊ុន រកប្រាក់ចំណូលបានប្រមាណ ៣៣ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក និងដឹកអ្នកដំណើរប្រមាណ ៥២លាននាក់៕   អត្ថបទ៖ ងួន សុភ័ត្រ្តា រូបភាព៖ ងួន សុភ័ត្រ្តា + សន រដ្ឋា + ឯកសារ 

 សមិទ្ធផលឥណទានលក្ខណៈបុគ្គលសម្រាប់ប្រើប្រាស់ផ្ទាល់ខ្លួន សម្រេចបាននូវកំណើនដ៏រឹងមាំ ដោយសមតុល្យឥណទាន និងចំនួនគណនីឥណទានមានការកើនឡើង ហើយចំនួននៃការស្នើសុំឥណទានបុគ្គលសម្រាប់ប្រើប្រាស់ផ្ទាល់ខ្លួនមានការកើនឡើងក្នុងត្រីមាសទី១ បើប្រៀបធៀបនឹងត្រីមាសមុន។ នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍របស់ក្រុមហ៊ុនក្រេឌីត ប្យួរ៉ូ ខេមបូឌា។   ក្រុមហ៊ុនក្រេឌីត ប្យួរ៉ូ ខេមបូឌា (CBC) បានចេញផ្សាយនៅក្នុងរបាយការណ៍របស់ខ្លួននៅថ្ងៃទី ០៧ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៥នេះថា នៅក្នុងត្រីមាសទី១ ឆ្នាំ ២០២៥ សន្ទស្សន៍ឥណទានលក្ខណៈបុគ្គលបានកើនឡើង ដែលមានទំហំទឹកប្រាក់ឥណទានសរុបជាង ២,១២ លានដុល្លារអាមេរិក ស្មើរនឹង ២,២៤%។ យោងតាមរបាយការណ៍របស់ក្រុមហ៊ុនក្រេឌីត ប្យួរ៉ូ ខេមបូឌា ខូអិលធីឌី (CBC) បានបង្ហាញថា ពាក្យស្នើសុំឥណទានលក្ខណៈបុគ្គល តំណាងឱ្យចេតនារបស់អ្នកប្រើប្រាស់ក្នុងការទទួលបានឥណទាន ក្នុងទម្រង់ជាឥណទានប្រើប្រាស់ផ្ទាល់ខ្លួន ប័ណ្ណឥណទាន ឬកម្ចីអចលនទ្រព្យ មានការកើឡើង ៦% នៃចំនួនពាក្យស្នើសុំ។  ក្នុងនោះ ដំណើរការឥណទានលក្ខណៈបុគ្គល ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីបរិមាណឥណទានលក្ខណៈបុគ្គលគិតត្រឹមត្រីមាសទី១ ឆ្នាំ២០២៥ បានបង្ហាញពីទីផ្សារឥណទានមានការកើនឡើង ២,២៤% បើប្រៀបធៀបទៅនឹងត្រីមាសទី ៤ ឆ្នាំ ២០២៤។ ក្រុមហ៊ុនក្រេឌីត ប្យួរ៉ូ ខេមបូឌា បានបញ្ជាក់ថា គុណភាពឥណទានលក្ខណៈបុគ្គល ដែលវាស់ដោយអនុបាតនៃឥណទានសំណងយឺតលើសពី ៣០ ថ្ងៃ (30+DPD) បានកើនឡើង ៧,០៧% ដែលបង្ហាញថាលទ្ធភាពនៃការប្រើប្រាស់ឥណទាន និងហានិភ័យនៃការខកខានបង់ប្រាក់កម្ចីមានការកើនឡើង។ ទន្ទឹមនឹងនេះ ស្ថិតក្នុងបរិបទនៃស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចសកល និងក្នុងតំបន់ហាក់មានភាពមិនច្បាស់លាស់ វិស័យហិរញ្ញវត្ថុនៅកម្ពុជារងឥទ្ធិពលដែលនឹងប៉ះពាល់ដល់អត្រាកំណើនក្នុងវិស័យនេះទាបជាងការរំពឹងទុក ខណៈវិស័យនេះបានធ្វើការប្រយ័ត្នប្រយែងនៃការបញ្ចេញឥណទានចាប់តាំងពីក្រោយការគ្រប់គ្រងបាន នៃការរីករាលដាលជំងឺកូវីដ១៩ ដោយសារតែអត្រាឥណទានមិនដំណើការកើនឡើង។ជាមួយគ្នានេះ បើយោងតាម CBC គិតត្រឹមដំណាច់ឆ្នាំ ២០២៤ ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាចំនួន ៥លាននាក់ កំពុងប្រើប្រាស់កម្ចីពីប្រព័ន្ធធនាគារ ដែលមានទំហំទឹកប្រាក់ប្រមាណ ៥៩ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក។  ក្នុងចំណោមសមតុល្យឥណទានដែលមាន ៥៩ ពាន់លានដុល្លារ ក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ គឺមានឥណទានប្រមាណ ៦០% ត្រូវបានគ្រឹះស្ថានធនាគារ និងហិរញ្ញវត្ថុ ផ្ដល់ទៅឱ្យប្រជាជននៅរាជធានីខេត្តចំនួន ៣ គឺរាជធានីភ្នំពេញ មានអ្នកខ្ចីច្រើនជាងគេរហូតដល់ ១១៩លានរៀល ឬប្រមាណ ២៩,៧ ពាន់លានដុល្លារ ស្មើនឹង ៥០% នៃទំហំឥណទានទូទាំងប្រទេស ដោយមានអ្នកខ្ចីសរុបចំនួន ៦៩ ម៉ឺននាក់។សូមជម្រាបថា គិតត្រឹមឆមាសទី១ ឆ្នាំ ២០២៤ មានអតិថិជនប្រមាណ ៥ លាននាក់ កំពុងប្រើប្រាស់កម្ចីពីប្រព័ន្ធធនាគារ និងហិរញ្ញវត្ថុ ក្នុងនោះឥណទានអតិថិជនបានកើន ២,៦% ដែលមានទំហំទឹកប្រាក់ប្រមាណ ៥៨,៩ ប៊ីលានដុល្លារអាមេរិក៕   អត្ថបទ៖ ថុន សុកេតុមាលា រូបភាព៖ ឯកសារ  

 មន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្មថៃ បានលើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលថៃ សង្ឃឹមថា នឹងអាចសម្រេចបាននូវគោលដៅនាំចេញអង្កររបស់ខ្លួនចំនួន ៧លាន ៥សែនតោននៅឆ្នាំនេះ បើទោះបីជាការនាំចេញនៅត្រីមាសទី ១ មានការធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំងក៏ដោយ។ នេះបើយោងតាមការចេញផ្សាយ នៅថ្ងៃនេះដោយសារព័ត៌មានក្នុងស្រុកថៃ។  ប្រធាននាយកដ្ឋានពាណិជ្ជកម្មបរទេសរបស់ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មថៃ បានលើកឡើង ក្តីរំពឹងនៃការនាំចេញនេះ គឺដោយសារតែ ការលក់ទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិក បានបន្តកើនឡើង ហើយក្រសួងនឹងធានាថា ការនាំចេញអង្ករអាចបន្ត ដោយការស្វែងរកកិច្ចព្រមព្រៀងរវាងរដ្ឋាភិបាល និងរដ្ឋាភិបាល រួមទាំងជាមួយប្រទេសចិន ហើយនឹងជំរុញឱ្យមានការនាំចេញទៅកាន់ ទីផ្សារអាហ្វ្រិក។មន្ត្រីខាងលើ បានបន្តថា រដ្ឋាភិបាលថៃ មិនបានកែតម្រូវទិសដៅនាំចេញអង្ករ ៧,៥លានតោនទេ ហើយនៅតែសង្ឃឹមថា វានឹងសម្រេចបាន។ ជាក់ស្តែង ការនាំចេញអង្ករផ្កាម្លិះក្រអូប ទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិក ដែលជាទីផ្សារដ៏ធំបំផុតរបស់ប្រទេសថៃសម្រាប់ផលិតផលនោះ បានកើនឡើង មុននឹងការដាក់ពន្ធថ្មីរបស់អាមេរិក។ប្រទេសថៃ ដែលជាប្រទេសនាំចេញគ្រាប់ធញ្ញជាតិធំជាងគេទី ២ របស់ពិភពលោក បន្ទាប់ពីប្រទេសឥណ្ឌា បានឃើញការធ្លាក់ចុះប្រចាំឆ្នាំចំនួន ៣០% នៃការនាំចេញអង្ករនៅក្នុងត្រីមាសទី ១ ឆ្នាំ ២០២៥ បន្ទាប់ពីមាន ការនាំចេញពីប្រទេសឥណ្ឌា បន្តឡើងវិញ។  សមាគមអ្នកនាំចេញអង្ករថៃ បានបញ្ជាក់ថា ការនាំចេញពេញមួយឆ្នាំ ២០២៥ អាចធ្លាក់ចុះក្រោមការព្យាករណ៍ចំនួន ៧ លាន ៥សែនតោន ប៉ុន្តែអ្នកនាំចេញ កំពុងទទួលបានការបញ្ជាទិញរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ឡើងវិញ បន្ទាប់ពីការផ្អាករយៈពេល ៩០ថ្ងៃលើការដាក់ពន្ធថ្មីរបស់អាមេរិក។គួររម្លឹកថា កាលពីឆ្នាំមុន ប្រទេសថៃ បាននាំចេញអង្ករចំនួនជិត ១០លានតោន ដែលមានតម្លៃ ៦ពាន់ ៧រយលានដុល្លារអាមេរិក ដោយសហរដ្ឋអាមេរិក ជាទីផ្សារធំទី ៣ របស់ខ្លួន បើគិតជា បរិមាណ៕   អត្ថបទ៖ ងួន សុភ័ត្រ្តា រូបភាព៖ ឯកសារ   

 នាយកដ្ឋានការិយាល័យស្ថិតិវៀតណាម បានឱ្យដឹងថា ក្នុងរយៈពេល ៤ខែ វៀតណាម សម្រេចបានទំហំពាណិជ្ជកម្មជាង ២៧៧ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ដោយទទួលបានអតិរេកពាណិជ្ជកម្មចំនួនជាង ៣,៨ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក។ នេះបើយោងតាមការចុះផ្សាយដោយ សារព័ត៌មានក្នុងស្រុកវៀតណាម នៅថ្ងៃនេះ។  នាយកដ្ឋានការិយាល័យស្ថិតិវៀតណាម បានបង្ហាញថា ការនាំចេញ-នាំចូលសរុប របស់វៀតណាម ក្នុងរយៈពេល ៤ខែដំបូង ឆ្នាំ ២០២៥នេះ សម្រេចបានជាង ២៧៧ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ដែលក្នុងនោះការនាំចេញ មានកំណើន ១៣% និងនាំចូល មានកំណើន ១៨% ជាលទ្ធផលវៀតណាមសម្រេចអតិរេកពាណិជ្ជកម្មចំនួន ៣,៨ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ប៉ុន្តែចំនួនអតិរេកនេះ មានការធ្លាក់ចុះដល់ទៅ ៦០%។ ទោះបីជាមានលំហូរពាណិជ្ជកម្មខ្លាំងក៏ដោយ អាជ្ញាធរគយវៀតណាម បានរាយការណ៍ពី ភាពស្មុគស្មាញជាបន្តបន្ទាប់ក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការរត់ពន្ធ ការក្លែងបន្លំពាណិជ្ជកម្ម ការក្លែងបន្លំ និងការដឹកជញ្ជូនទំនិញខុសច្បាប់ ជាពិសេសនៅតាមផ្លូវសំខាន់ៗ។សហរដ្ឋអាមេរិក គឺជាទីផ្សារនាំចេញដ៏ធំបំផុតរបស់វៀតណាម ខណៈដែលប្រទេសចិន គឺជាទីផ្សារនាំចូលធំបំផុតរបស់វៀតណាម ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ វៀតណាម បានបន្តដំណើរការឱនភាពពាណិជ្ជកម្មជាមួយដៃគូសំខាន់ៗមួយចំនួន រួមមានប្រទេសចិន កូរ៉េខាងត្បូង និងអាស៊ាន។ សូមជម្រាបថា ក្រសួងឧស្សាហកម្ម និងពាណិជ្ជកម្មវៀតណាម អះអាងធ្វើការកែលម្អយន្តការ និងគោលនយោបាយដែលមានស្រាប់ ដើម្បីជំរុញបរិយាកាសម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច ឱ្យកាន់តែអំណោយផលសម្រាប់ការនាំចេញ ជំរុញកំណើនការនាំចេញប្រកបដោយនិរន្តរភាព ធ្វើពិពិធកម្មទីផ្សារ ដើម្បីសម្រេចបាននូវទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មប្រកបដោយតុល្យភាពជាមួយដៃគូរបស់វៀតណាម៕   អត្ថបទ៖ ងួន សុភ័ត្រ្តា រូបភាព៖ ឯកសារ 

 ក្រុមហ៊ុនធំមួយរបស់ចិន ជ្រើសរើសយកកម្ពុជាជាទីតាំងវិនិយោគលើការចម្រាញ់ប្រេងឆៅនៅកម្ពុជា រួមចំណែកក្នុងការអភិវឌ្ឍសង្គម-សេដ្ឋកិច្ច និងជំរុញដល់ការបង្កើនផលិតភាពនៃផលិតកម្មរបស់កម្ពុជា។នៅថ្ងៃទី៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៥ នៅវិមានសន្តិភាព សម្តេចមហាបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា អនុញ្ញាតឲ្យលោក Zhu Yujiang ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលក្រុមហ៊ុន Beijing Scitech Holdings Co., Ltd ចូលជួបសម្តែងការគួរសម និងពិភាគ្សាការងារ ក្នុងនោះ ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលក្រុមហ៊ុន Beijing Scitech Holdings Co., Ltd. បានលើកឡើងថា ក្រុមហ៊ុនធំមួយរបស់ចិន មានបំណងវិនិយោគលើការចម្រាញ់ប្រេងឆៅនៅកម្ពុជា។ ស្ថិតក្នុងជំនួបនោះ ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាល បានបន្តថា កម្ពុជាតែងមានការផ្លាស់ប្តូរជាវិជ្ជមានជានិច្ច ដែលបានឃើញទំនាក់ទំនង និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការចិន-កម្ពុជា កាន់តែរឹងមាំ និងរីកលូតលាស់ខ្លាំងក្លា។ លើសពីនេះ ក្រុមហ៊ុនចិន មានចំណាប់អារម្មណ៍ក្នុងការស្វែងរកឱកាសវិនិយោគនៅកម្ពុជា លើការចម្រាញ់ប្រេងឆៅ និងការផលិតនូវផលិតផលផ្សេងៗ ដែលជាការកែច្នៃចេញពីសំណល់នៃការចម្រាញ់ប្រេងឆៅ ខណៈការវិនិយោគនេះនឹងរួមចំណែកក្នុងការអភិវឌ្ឍសង្គម-សេដ្ឋកិច្ច ក៏ដូចជាការជំរុញដល់ការបង្កើនផលិតភាពនៃផលិតកម្មរបស់កម្ពុជាផងដែរ។ ជាការឆ្លើយតប សម្តេចមហាបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានគូរបញ្ជាក់ថា កម្ពុជា តែងតែស្វាគមន៍ចំពោះបណ្ដាក្រុមហ៊ុនវិនិយោគនានា ដែលចាប់អារម្មណ៍ក្នុងការស្វែងរកឱកាសវិនិយោគនៅកម្ពុជា។ បន្ថែមពីលើនេះ សម្តេចមហាបវរធិបតី ក៏បានគូសរំលេចអំពីការដាក់ចេញនូវគោលនយោបាយ និងវិធានការនានារបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ក្នុងការលើកទឹកចិត្តដល់បណ្ដាក្រុមហ៊ុន ដែលវិនិយោគលើខ្សែច្រវាក់ផ្គត់ផ្គង់។  ជាមួយគ្នានេះ ការវិនិយោគលើខ្សែច្រវាក់ផ្គត់ផ្គង់ គឺជាទិសដៅដ៏សំខាន់របស់កម្ពុជាក្នុងការជំរុញការផលិតនូវផលិតផលពាក់កណ្ដាលសម្រេច ក៏ដូចជាផលិតផលសម្រេច ដើម្បីបម្រើទៅដល់ការផ្គត់ផ្គង់ទីផ្សារក្នុងស្រុក និងសម្រាប់ការនាំចេញទៅតំបន់ និងសកលលោក។ សម្ដេចមហាបវរធិបតី ក៏បានលើកទឹកចិត្តឱ្យក្រុមហ៊ុនពិនិត្យ និងពិចារណាក្នុងការវិនិយោគលើខ្សែច្រវាក់ផ្គត់ផ្គង់នៅកម្ពុជា ព្រមទាំងបន្តផ្សារភ្ជាប់ទំនាក់ទំនង និងសិក្សាលម្អិតជាមួយក្រសួងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធកម្ពុជា ដើម្បីចាប់យកកាលានុវត្តភាពក្នុងការវិនិយោគនៅកម្ពុជា។ គួរជម្រាបថា កម្ពុជាស្វាគមន៍ចំពោះរាល់ការសម្រេចចិត្តដ៏ឈ្លាសវៃរបស់អ្នកវិនិយោគិនបរទេសទាំងអស់ ជាពិសេសក្រោមម្លប់សន្តិភាពយូរអង្វែងនៅកម្ពុជា ដែលមានបំណងជ្រើសរើសយកកម្ពុជា ជាគោលដៅវិនិយោគដ៏មានសក្តានុពលខ្ពស់ក្នុងការចាប់ផ្តើម ឬពង្រីកអាជីវកម្មរបស់ខ្លួន៕   អត្ថបទ៖ ថុន សុកេតុមាលា រូបភាព៖ ឯកសារ  

 ក្នុងឆ្នាំ២០២៥ នេះ សេដ្ឋកិច្ចតំបន់អាស៊ាន+៣ បានប្រឈមនឹងភាពមិនច្បាស់លាស់ខ្ពស់ ដែលជាចម្បងបណ្តាលមកពី ភាពតានតឹងភូមិសាស្ត្រនយោបាយ និងពាណិជ្ជកម្ម។ នេះបើយោងតាមការចេញផ្សាយដោយ ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា នៅថ្ងៃនេះ។  នាថ្ងៃទី៤ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៥ នៅប្រទេសអ៊ីតាលី លោកជំទាវបណ្ឌិត ជា សិរី ទេសាភិបាល ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា បានអញ្ជើញដឹកនាំគណៈប្រតិភូធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ចូលរួមកិច្ចប្រជុំរួមថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីហិរញ្ញវត្ថុ និងទេសាភិបាលធនាគារកណ្តាលអាស៊ាន+៣ ដោយអង្គប្រជុំបានផ្លាស់ប្តូរទស្សនៈលើស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុរបស់បណ្តាប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ាន+៣ និងលើកកម្ពស់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើ វិស័យហិរញ្ញវត្ថុ ដោយមានការចូលរួមពី ប្រធានអង្គភាពស្រាវជ្រាវម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន+៣ (AMRO) ប្រធានធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី (ADB) អគ្គលេខារងអាស៊ាន និងនាយករងគ្រប់គ្រងមូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ (IMF) ផងដែរ។ជាក់ស្តែង សេដ្ឋកិច្ចតំបន់អាស៊ាន+៣ ក្នុងឆ្នាំ២០២៥ នេះ បានប្រឈមនឹងភាពមិនច្បាស់លាស់ខ្ពស់ ដែលជាចម្បងបណ្តាលមកពី ភាពតានតឹងភូមិសាស្ត្រនយោបាយ និងពាណិជ្ជកម្ម។ ជាការឆ្លើយតបនឹងបញ្ហាប្រឈមទាំងនេះ អង្គប្រជុំ បានបង្ហាញជំហរបន្តពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងវិស័យហិរញ្ញវត្ថុ សំណាញ់សុវត្ថិភាពហិរញ្ញវត្ថុ ការតភ្ជាប់ប្រព័ន្ធទូទាត់ពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគនៅក្នុងតំបន់។អង្គប្រជុំ ក៏បានឯកភាពលើកកម្ពស់ការអនុវត្តយន្តការពហុភាគី និងប្រព័ន្ធពាណិជ្ជកម្មផ្អែកលើច្បាប់ បើកចំហ បរិយាបន្ន តម្លាភាព និងសមភាព។ សូមជម្រាបថា ឆ្លៀតក្នុងឱកាសនោះដែរ លោកជំទាវ ទេសាភិបាល ក៏បានជួបពិភាក្សាការងារជាមួយ ឯកឧត្តម Kenji Okamura នាយករងគ្រប់គ្រង IMF ដើម្បីផ្លាស់ប្តូរយោបល់លើ ស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក តំបន់ និងកម្ពុជា ដោយលោកជំទាវ ក៏បានជម្រាបជូនពី បច្ចុប្បន្នភាពនៃសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ទស្សនវិស័យ និងគោលនយោបាយរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ក្នុងការគាំទ្រកំណើន និងការប្រឈមនឹងភាពមិនច្បាស់លាស់នៃភាពតានតឹងពាណិជ្ជកម្ម ខណៈតំណាង IMF បានបញ្ជាក់ពីកិច្ចគាំទ្ររបស់ IMF ចំពោះកម្ពុជា និងជម្រាបជូនពីការពង្រឹងតួនាទីរបស់ IMF ក្នុងការជួយប្រទេសជាសមាជិក ដើម្បីពង្រឹងភាពធននៃសេដ្ឋកិច្ច៕   អត្ថបទ៖ ងួន សុភ័ត្រ្តា រូបភាព៖ ឯកសារ  

 នៅក្នុងរយៈពេល ៤ខែដើមឆ្នាំ២០២៥ ការនាំចេញស្រូវអង្កររបស់កម្ពុជា សម្រេចបានទឹកប្រាក់ប្រមាណជាង ៩០០លានដុល្លារអាមេរិក។ នេះបើយោងតាមទិន្នន័យចេញផ្សាយដោយ សហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា។   សហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា បានគូសបញ្ជាក់ថា អំឡុងពេលនេះ កម្ពុជា រកចំណូលពីការនាំចេញស្រូវ និងអង្ករ សរុប ៩០០លានដុល្លារអាមេរិក ដោយក្នុងនោះ ការនាំចេញអង្ករគ្រប់ប្រភេទ ទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិ ចំនួន ៥៩ប្រទេស និងតំបន់ និងរកចំណូលបាន ២០៩លានដុល្លារអាមេរិក។ ជាមួយគ្នានេះដែរ កម្ពុជា បាននាំចេញស្រូវសរុបបានចំនួនជាង ៣លានតោន ដែលគិតជាទឹកប្រាក់មានចំនួន ៧២៣លានដុល្លារអាមេរិក។ដោយឡែក សម្រាប់អង្ករនាំចេញ គឺមានអង្ករក្រអូបគ្រប់ប្រភេទ នាំចេញបានចំនួន ៧៨%  អង្ករ ស ចំនួន ១៧% និងប្រភេទអង្ករផ្សេងៗប្រមាណ ៥%ទៀត។ បណ្តាប្រទេសក្នុងសហភាពអឺរ៉ុប ឈរជាទីផ្សារនាំមុខគេ សម្រាប់ការនាំចេញអង្ករររបស់កម្ពុជា ក្នុងរយៈពេល ៤ខែនេះ បើគិតជាទឹកប្រាក់សរុបជាង ១០៦លានដុល្លារអាមេរិក ហើយបន្ទាប់ពីនោះ គឺប្រទេសចិន ជាអ្នកទិញអង្ករកម្ពុជា លំដាប់ទី ២ គិតជាទឹកប្រាក់ ៤១លានដុល្លារអាមេរិក។សូមជម្រាបថា គិតត្រឹមមួយឆ្នាំពេញ ២០២៤ ការនាំចេញស្រូវអង្កររបស់កម្ពុជា សម្រេចបានទឹកប្រាក់ប្រមាណជិត ២ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ក្នុងនោះការនាំចេញអង្ករសម្រេចបានជាង ៤៩០លានដុល្លារ និងស្រូវ ជិត ១៥០០លានដុល្លារ៕   អត្ថបទ៖ ងួន សុភ័ត្រ្តា រូបភាព៖ ឯកសារ  

 នៅដើមសប្តាហ៍នេះ តម្លៃប្រេងឆៅសកល បានធ្លាក់ចុះប្រមាណ ១% បន្ទាប់ពីបណ្តាសមាជិក OPEC+ សម្រេចដំឡើងទិន្នផលប្រេង បង្កជាការព្រួយបារម្ភចំពោះការផ្គត់ផ្គង់ចូលទីផ្សារ ដែលកំពុងតែមិនច្បាស់លាស់។ នេះបើយោងតាមការចេញផ្សាយដោយ សារព័ត៌មានអន្តរជាតិធំៗ នៅថ្ងៃនេះ។  នៅលើទីផ្សារប្រេងសកល ក្នុងសប្តាហ៍ទី ១ ខែឧសភានេះ តម្លៃប្រេងឆៅ Brent របស់អង់គ្លេស ស្ថិតនៅរង្វង់ ៦០ដុល្លារអាមេរិកក្នុងមួយបារ៉ែល បន្ទាប់ពីធ្លាក់ចុះ ១,១% ខណៈប្រេងឆៅ West Texas Intermediate របស់អាមេរិក ស្ថិតនៅចន្លោះ ៥៧ដុល្លារអាមេរិកក្នុងមួយបារ៉ែល ដែលមានការធ្លាក់ចុះប្រមាណ ១,៣%។ តម្លៃប្រេងឆៅសកល បានបន្តធ្លាក់ចុះ បន្ទាប់ពីឈានដល់កម្រិតទាបបំផុត ចាប់តាំងពីថ្ងៃទី ៩ ខែមេសា បន្ទាប់ពីអង្គការ OPEC+ បានយល់ព្រមបង្កើនល្បឿនផលិតកម្មប្រេង សម្រាប់រយៈពេល ២ខែជាប់ៗគ្នា ដោយបង្កើនទិន្នផលនៅក្នុងខែមិថុនា ជាង ៤សែនបារ៉ែលក្នុងមួយថ្ងៃ។ ការកើនឡើងទិន្នផលប្រេងនៅខែមិថុនា ពីអ្នកផលិតប្រេងទាំង ៨ នៅក្នុងក្រុម OPEC + នឹងធ្វើឱ្យមានការកើនឡើងសរុបសម្រាប់ខែមេសា ឧសភា និងមិថុនា ដល់ ៩សែន ៦ម៉ឺនបារ៉ែលក្នុងមួយថ្ងៃ តំណាងឱ្យ ៤៤% នៃគោលដៅកាត់បន្ថយ ២លាន ២សែនបារ៉ែល ដែលបានព្រមព្រៀងគ្នាតាំងពីឆ្នាំ ២០២២។ ប្រភពពី OPEC+ បានប្រាប់រ៉យទ័រថា ក្រុមនេះអាចនឹងបញ្ចប់នូវ ការកាត់បន្ថយទិន្នផលប្រេងដោយស្ម័គ្រចិត្ត នៅចុងខែតុលា ប្រសិនបើសមាជិក មិនធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវ ការអនុលោមតាមកូតាផលិតកម្មរបស់ពួកគេនោះ។ជាមួយគ្នានេះ អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត កំពុងជំរុញ OPEC+ ឱ្យពន្លឿនការដំឡើងផលិតកម្មប្រេង ដើម្បីដាក់ទណ្ឌកម្មសមាជិកប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ និងកាហ្សាក់ស្ថាន ចំពោះការអនុលោមតាមកូតាផលិតកម្មរបស់ពួកគេ។ជាចុងក្រោយ ក្រុមអ្នកវិភាគ បានបញ្ជាក់ថា ទីផ្សារប្រេង កំពុងដោះស្រាយជាមួយនឹង ភាពមិនច្បាស់លាស់នៃតម្រូវការ ចំពេលមានហានិភ័យពន្ធគយរបស់អាមេរិក៕   អត្ថបទ៖ ងួន សុភ័ត្រ្តា រូបភាព៖ ឯកសារ  

  ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវការរបស់ ឯកឧត្តម ឌិត ទីណា រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បានដឹកនាំគណៈប្រតិភូជាន់ខ្ពស់ទៅបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវការនៅសាធារណរដ្ឋ ប្រជាធិបតេយ្យប្រជាមានិតឡាវ បានលើកឡើងថា កម្ពុជា និងឡាវ បានជំរុញកសិពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសទាំងពីរ ដោយផ្ដោតលើការនាំចេញស្វាយទៅប្រទេសចិន ឬប្រទេសទី៣ តាមរយៈការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធផ្លូវដែក និងរថភ្លើងល្បឿនលឿនឆ្លងកាត់ប្រទេសឡាវ។ ក្នុងកិច្ចប្រជុំទ្វេភាគីរវាងក្រសួងកសិកម្មកម្ពុជា និងឡាវ  រដ្ឋមន្រ្តីកសិកម្មនៃប្រទេសទាំងពីរ បានចុះអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នា (MOU) ដើម្បីជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រទេសទាំងពីរ។ ក្នុងនោះ មានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើធាតុចូលកសិកម្ម ជាពិសេសធាតុផ្សំនៃជីកសិកម្ម ដោយផ្ដោតសំខាន់លើជីប៉ូតាស។ ក្នុងឱកាសនោះ ប្រទេសទាំងពីរ បានជំរុញកសិពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសទាំងពីរ ដោយផ្ដោតលើការនាំចេញផលិតផលស្វាយ ទៅប្រទេសចិន ឬប្រទេសទី៣ តាមរយៈការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធផ្លូវដែក និងរថភ្លើងល្បឿនលឿនឆ្លងកាត់ប្រទេសឡាវ ដើម្បីបើកទីផ្សារថ្មី សម្រាប់ផលិតផលកសិកម្មរបស់កម្ពុជា។ ជាមួយគ្នានេះ ប្រទេសទាំងពីរ ក៏បន្តពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការផ្សេងៗទៀត លើឆាកអន្តរជាតិក្នុងវិស័យកសិកម្ម ដើម្បីផលប្រយោជន៍រួម។  សូមជម្រាបថា ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ ឡាវ ក៏បាននាំកម្ពុជាទៅទស្សនាក្រុមហ៊ុនផលិតជីប៉ូតាសលំដាប់លេខ ៥ ក្នុងពិភពលោក ដើម្បីស្វែងយល់ពីដំណើរការទាញយករ៉ែ Potash មកប្រើប្រាស់ជាសារធាតុផ្សំក្នុងការផលិតជីកសិកម្ម ៕   អត្ថបទ៖ ថុន សុកេតុមាលា រូបភាព៖ ឯកសារ  

 អាកាសយានដ្ឋានអន្ដរជាតិតេជោ លំដាប់ថ្នាក់ 4F ដំណាក់កាលទី ១ គ្រោងនឹងបើកដំណើរការប្រតិបត្តិការ នៅថ្ងៃទី១០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០២៥ខាងមុខនេះ ខណៈបច្ចុប្បន្ន ការសាងសង់ស្ទើររួចរាល់ទាំងស្រុង។  ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ម៉ៅ ហាវណ្ណាល់ រដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុករដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានអាកាសចរណ៍ស៊ីវិល នាថ្ងៃទី២ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៥ បានអញ្ជើញដឹកនាំកិច្ចប្រជុំគណៈកម្មការដឹកនាំគ្រប់គ្រង និងសម្របសម្រួលដោះស្រាយការងាររៀបចំប្រតិបត្តិការ អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិតេជោ ដើម្បីពិនិត្យ និងពិភាក្សាលើ វឌ្ឍនភាពនៃការសាងសង់អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិតេជោ ការពិនិត្យដោះស្រាយបញ្ហាបច្ចេកទេសសំខាន់ៗមួយចំនួន ដូចជា ការបំពេញបែបបទវិញ្ញាបនបត្រអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិតេជោ ជាដើម ដើម្បីឈានទៅការបើកដំណើរការប្រតិបត្តិការអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិតេជោ ក្នុងពេលខាងមុខ។ នាឱកាសនោះ ឯកឧត្តម សយ សុខាន់ រដ្ឋលេខាធិការនៃរដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានអាកាសចរណ៍ស៊ីវិល និងជាប្រធានគណៈកម្មការដឹកនាំគ្រប់គ្រង និងសម្របសម្រួល ដោះស្រាយការងាររៀបចំប្រតិបត្ដិការអាកាសយានដ្ឋានអន្ដរជាតិតេជោ លំដាប់ថ្នាក់ 4F ដំណាក់កាលទី១ បានឲ្យដឹងថា ក្រោយពិនិត្យជារួម និងស្ដាប់របាយការណ៍ឃើញថា គម្រោងវឌ្ឍនភាពនៃការសាងសង់ស្ទើរតែរួចរាល់ ប៉ុន្ដែអ្វីដែលនៅតែពិនិត្យបន្ដតទៅទៀតនោះ ទាក់ទងទៅនឹងដំណើរការលើលក្ខខណ្ឌបច្ចេកទេស នៃការផ្ដល់វិញ្ញាបនបត្រ និងលក្ខណៈបច្ចេកទេស នៃការបើកដំណើរការប្រតិបត្តិការ។ បច្ចុប្បន្ន មានក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍សរុបចំនួន ៣១ក្រុមហ៊ុន កំពុងមានប្រតិបតិ្តការនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងនោះ មានក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុកចំនួន ៥ ដូច្នេះក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ទាំង ៣១នេះ នឹងផ្ទេរមកអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិតេជោ បន្ទាប់ពីបើកដំណើរការ។ សូមជម្រាបថា រហូតមកដល់ពេលនេះ អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិតេជោក្រុងតាខ្មៅ សម្រេចការសាងសង់ ប្រមាណជាង ៩៦% នឹងគ្រោងដាក់ឲ្យដំណើរការនៅខែកក្កដា ខាងមុខនេះ។ ព្រលានយន្តហោះថ្មីនេះ សាងសង់ឡើងលើផ្ទៃដីជាង ២.៦០០ហិកតា ជាព្រលានយន្តហោះលំដាប់ 4F ដែលអាចធ្វើអោយយន្តខ្នាតធំចុះចតបានដូចជា ប្រភេទ Airbus A380 និងប្រភេទ Boeing 747 និងអាចទទួលអ្នកដំណើរបានរហូតដល់ ១៣លាននាក់ ក្នុង១ឆ្នាំ ក្នុងដំណាក់កាលទី១៕  អត្ថបទ៖ ងួន សុភ័ត្រ្តា រូបភាព៖ អ៊ិន អាត  

 ក្រុមហ៊ុន Apple បានរាយការណ៍ពីប្រាក់ចំណេញនៅត្រីមាសទី ១ លើសពីការរំពឹងទុក ប៉ុន្តែបានព្រមានថា ពន្ធរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក អាចធ្វើឱ្យក្រុមហ៊ុនខាតបង់ជាង ៩០០លានដុល្លារ និងកំពុងរំខានដល់ខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់របស់ខ្លួន។ក្រុមហ៊ុន Apple រំពឹងថាពន្ធរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក នឹងធ្វើឱ្យខាតបង់ប្រមាណ ៩០០ លានដុល្លារក្នុងត្រីមាសទី ២នេះ ទោះបីជាផលប៉ះពាល់របស់ពួកគេមានកម្រិត តាំងពីដើមឆ្នាំនេះក៏ដោយ។ លោក TIM Cook នាយកប្រតិបត្តិការនៃក្រុមហ៊ុន Apple បានលើកឡើងថា លោករំពឹងថា iPhone ភាគច្រើនដែលលក់នៅសហរដ្ឋអាមេរិក នឹងមានការតម្លើងមកពី ប្រទេសឥណ្ឌា ដែលជាប្រទេសដើមរបស់ពួកគេ។ជាមួយគ្នា លោក Cook បានបញ្ជាក់ថា យើងមិនអាចប៉ាន់ប្រមាណបានច្បាស់លាស់ពី ផលប៉ះពាល់នៃពន្ធគយនោះទេ ដោយសារយើងមានភាពមិនច្បាស់លាស់នៃសកម្មភាពអនាគត មុនដំណាច់ត្រីមាស។ទំនិញបច្ចេកវិជ្ជាខ្ពស់ដូចជា ស្មាតហ្វូន គ្រឿងអេឡិចត្រូនិក និងកុំព្យូទ័រ បានទទួលការដកពន្ធ ជាបណ្តោះអាសន្នពីសហរដ្ឋអាមេរិក។ ប្រទេសវៀតណាម នឹងក្លាយជាប្រទេសដើម សម្រាប់ផលិតផល iPad, Mac, Apple Watch និង AirPod ស្ទើរតែទាំងអស់ដែលបានលក់នៅ សហរដ្ឋអាមេរិក។សូមជម្រាបថា ប្រាក់ចំណូលរបស់ក្រុមហ៊ុន Apple ចំនួន ៩៥ពាន់លានដុល្លារនៅក្នុងត្រីមាសចុងក្រោយនេះ ត្រូវបានជំរុញដោយការលក់ iPhone ហើយក្រុមហ៊ុន រកបានប្រាក់ចំណូល ៧ពាន់លានដុល្លារនៅក្នុងទីផ្សារប្រទេសចិន៕  អត្ថបទ៖ ងួន សុភ័ត្រ្តា រូបភាព៖ ឯកសារ  

 ការនាំចេញត្រីប្រារបស់វៀតណាម រំពឹងនឹងសម្រេចបាន ២ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ក្នុងឆ្នាំ ២០២៥នេះ ដោយសារតែ តម្រូវការសកល ចាប់ផ្តើមត្រូវការ។ នេះបើតាមការចេញផ្សាយដោយ សារព័ត៌មានក្នុងស្រុកវៀតណាម នៅថ្ងៃនេះ។  សមាគមអ្នកនាំចេញ និងផលិតអាហារសមុទ្រវៀតណាម បានឱ្យដឹងថា ការនាំចេញត្រីប្រា នៅឆ្នាំនេះ ទំនងជានឹងឈានដល់តម្លៃ ២ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ក្នុងកម្រិតប្រហាក់ប្រហែលនឹងឆ្នាំ ២០២៤។ សមាគម បានបន្ថែមថា កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្ម ដូចជា កិច្ចព្រមព្រៀងគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ និងជឿនលឿនសម្រាប់ភាពជាដៃគូអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិក (CPTPP) និងកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីអាស៊ាន (ATIGA) កំពុងសម្របសម្រួលការចូលទៅកាន់ទីផ្សារសំខាន់ៗ រួមមានប្រទេសថៃ ម៉ិកស៊ិក និងប្រេស៊ីល។ដោយឡែក ប្រទេសចិន នៅតែជាទីផ្សារលេចធ្លោ។ យោងតាម សមាគម អ្នកប្រើប្រាស់ចិនពេញចិត្តយ៉ាងខ្លាំងចំពោះ សាច់ត្រីក្លាសេដែលមានចំនួន ៦០% នៃការនាំចេញទៅកាន់ទីផ្សារចិន។តម្រូវការត្រីប្រាវៀតណាម ត្រូវបានគេរំពឹងថា នឹងនៅតែរឹងមាំនៅឆ្នាំ ២០២៥ ដែលត្រូវបានគាំទ្រដោយគោលនយោបាយជំរុញសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសចិន និងការងើបឡើងវិញនៃទីផ្សារអចលនទ្រព្យ។សូមជម្រាបថា ការនាំចេញត្រីប្រាបានបន្តស្ទុះងើបឡើងវិញយ៉ាងខ្លាំង នៅក្នុងខែមីនា ដោយឈានដល់ ១៨២លានដុល្លារ កើនឡើង ១៦%៕   អត្ថបទ៖ ងួន សុភ័ត្រ្តា រូបភាព៖ ឯកសារ  

 អ្នកជំនាញថា សៀមរាប បន្ទាយមានជ័យ និងឧត្តរមានជ័យ ជាអ្នកផ្គត់ផ្គង់ដំណាំឪឡឹកសាច់លឿង ៨០% នៅក្នុងឆ្នាំ២០២៥នេះ ចូលទីផ្សារក្នុងស្រុក មានចំនួនកើនឡើងប្រមាណ ២០% ទាំងនិទ្នផល និងកសិករដាំដុះថ្មី បើធៀបទៅនឹងឆ្នាំ ២០២៣។ ដំណាំឪឡឹកសាច់លឿងកំពុងទទួលបានការគាំទ្រខ្លាំងនៅលើទីផ្សារ ដំណាំឈើហូបផ្លែមួយប្រភេទនេះ គឺដាំដោយដៃរបស់កសិករខ្មែរ ហើយសព្វថ្ងៃនេះឪឡឹកសាច់លឿងមានចំណែក ៨០% នៃតម្រូវការទីផ្សារក្នុងស្រុក គឺនាំពីខេត្តចំនួន ៣នៅកម្ពុជា មានខេត្តសៀមរាប បន្ទាយមានជ័យ និងឧត្តរមានជ័យ និង ៤០% ទៀតនាំចូលពីចិន ថៃ និងវៀតណាម។ ដំណាំឪឡឹកសាច់លឿងមានសាច់ហាប់ណែនផ្អែមឆ្ងាញ់ ឃើញហើយគួរឱ្យចង់ទទួលទាន ដោយសារវាត្រូវបានគេដាំតាមបច្ចេកទេសធម្មជាតិសុទ្ធសាធដែលគ្មានប្រើសារធាតុគីមីឡើយ។ ពូជឪឡឹកសាច់លឿងនេះ ត្រូវបាននាំចូលមកពីប្រទេសតៃវ៉ាន់ តាំងពីឆ្នាំ២០១០ ហើយកសិករមួយចំនួនបានធ្វើការសាកល្បងដាំដុះនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយើង ដោយសារមើលឃើញថា កម្ពុជា និងចិនមានអាកាសធាតុត្រជាក់ ក្តៅប្រហាក់ប្រហែលគ្នាដែលអាចអំណោយផលក្នុងការដាំដុះដំណាំកសិកម្មមួយនេះបាន។ ដំណាំឪឡឹកសាច់លឿងកំពុងតែទទួលបានការពេញចិត្ត និងចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងពីសំណាក់អ្នកពិសា ព្រមទាំងបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីសក្តានុពលដ៏ធំនៃការធ្វើកសិទេសចរណ៍នៅតាមខេត្តសៀមរាប និងកាលានុវត្តភាពសម្រាប់អ្នកវិនិយោគផងដែរ។ លោក ខុង សោភ័ណ្ឌ នាយកគម្រោងការធ្វើពាណិជ្ជម្មសាកវប្បកម្មមានលក្ខណះវៃឆ្លាតក្នុងលក្ខខណ្ខបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុនៅកម្ពុជា ដែលហៅកាត់ថា គម្រោង “ស៊ីស្មាត” បានឲ្យដឹងថា គម្រោងស៊ីស្មាត មានគោលបំណងបង្កើនភាពធន់ប្រកបដោយ និរន្តភាព ទៅនឹងការបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ សុវត្ថិភាពកសិកម្ម និងស្បៀងអាហារ បង្កើនប្រាក់ចំណេញ និងគាំទ្រ ប្រព័ន្ធទីផ្សារដល់កសិករ ខ្នាតតូចនិងមធ្យម ដែលប្រកបរបរដាំដំណាំសាកវប្បកម្មនៅ ក្នុងខេត្ត គោលដៅចំនួន៣ រួមមាន៖ ខេត្តសៀមរាប បន្ទាយមានជ័យ និងឧត្តរមានជ័យ ខណៈឪឡឹកសាច់លឿងកំពុងក្លាយជាផលិតផលសក្តានុពលប្រចាំខេត្ត ឧត្ដរមានជ័យ បន្ទាយមានជ័យ និងខេត្តសៀមរាប ដោយសារដំណាំប្រភេទនេះ ប្រជាកសិករដាំបានល្អ មានឱជារសឈ្ងុយផ្អែមឆ្ងាញ់ ថែមទាំងលក់បានតម្លៃខ្ពស់។  ចំណែក លោក ទួត សេងហ័ង ជាអ្នកគ្រប់គ្រងផលិតកម្មសាកវប្បកម្មធន់ទ្រាំនឹងបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ នៃគម្រោងស៊ីស្មាត អង្គការ អាយ ឌី អ៊ី បានប្រាប់ក្រុមការងារសេដ្ឋកិច្ច ភីអិនអិន តាមរយះទូរស័ព្ទដៃថា ដើមឆ្នាំ២០២៥ កសិករដាំឪឡឹកសាច់លឿងទាំង ៣ខេត្ត មាន សៀមរាប បន្ទាយមានជ័យ និងឧត្តរមានជ័យ មានចំនួនកើនឡើងទាំងទិន្នផល និងកិសករដាំដុះថ្មីប្រមាណ ១៧០គ្រួសារ បើធៀបទៅនឹងឆ្នាំ ២០២៤។ លោក សេងហ័ង បន្តថា ទិន្នផលកាលឆ្នាំ ២០២៤ ទទួលបានបរិមាណ ៣៥០តោន និង ៥០០តោន សម្រាប់បរិមាណឆ្នាំ ២០២៥ ខណៈសៀមរាប បន្ទាយមានជ័យ និងឧត្តរមានជ័យ ជាអ្នកផ្គត់ផ្គង់ដំណាំឪឡឹកសាច់លឿង ៨០% ចូលទីផ្សារក្នុងស្រុក។  លើសពីនេះ លោក ទួត សេងហ័ង បានបន្ថែមថា ចំពោះកំលាំងផលិតខេត្តដែលនាំមុខគេមាន ឧត្តរមានជ័យលេខ១ បន្ទាយមានជ័យលេខ២ និងសៀមរាបលេខ៣។ បន្ថែមពីនេះ ការផ្គត់ផ្គង់ឪឡឹកសាច់លឿងចូលទីផ្សារក្នុងស្រុក តាមរយៈសមាគមន៍ត្រសក់ផ្អែមសៀមរាប ដែលសមាគមន៍ដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការជួយភ្ជាប់ផលិតផលរបស់កសិករដែលដាំឪឡឹកសាច់លឿងនេះ ទៅដល់ផ្សារទំនើបនៅក្នុងបណ្តាខេត្ត និងទីក្រុងភ្នំពេញ។   លោក វ៉ាន់ អៀន ប្រធានសមាគមន៍ត្រសក់ផ្អែមសៀមរាប បានលើកឡើងថា ឪឡឹកសាច់លឿងក្នុងឆ្នាំ ២០២៥ ចំនួនអ្នកដាំដុះមានការកើនខ្ពស់ជាងឆ្នាំទៅ ដោយសារតែឪឡឹកមានភាពងាយស្រួយក្នុងការដាំដុះ ខណៈឪឡឹកសាច់លឿងមានទីផ្សារ និងតម្លៃខ្ពស់ជាងឪឡឹកសាច់ក្រហម។ ប្រធានសមាគមន៍ បានបន្តថា ដំណាំឪឡឹកសាច់លឿងនេះ បានជួយទៅលើកសិករជាច្រើនគ្រួសារ ក្នុងនោះ កសិករអាចដាំបានក្នុង១ឆ្នាំ ពីដងផងដែរ ហើយតម្លៃឪឡឹកសាច់លឿង ក្នុង១គីឡូ កសិករអាចលក់បានចន្លោះ ៤ពាន់ទៅ៦ពាន់រៀល។   សូមជម្រាបថា ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បានជំរុញផលិតកម្មកសិកម្ម ដូចជា បន្លែ ដំឡូងមី ឪឡឹកលឿង ស្វាយ និងការចិញ្ចឹមមាន់សាច់ ដើម្បីកាត់បន្ថយការនាំចូលពីប្រទេសជិតខាង។ ក្រសួង បានជំរុញដល់កសិករ ក្នុងសហគមន៍កសិកម្ម ក្នុងខេត្តមួយចំនួនឲ្យបង្កើនការងារដាំដុះដំណាំឪឡឹកសាច់លឿង ឱ្យបានគ្រប់រដូវកាល ទាំងរដូវប្រាំង និងរដូវវស្សា ដើម្បីធានាការផ្គត់ផ្គង់តម្រូវការទីផ្សារក្នុងស្រុក និងការនាំចេញក្រៅខេត្ត ធានាទាំងគុណភាព និងសុវត្តិភាព សម្រាប់អ្នកបរិភោគ។ ជាពិសេសក្រសួង បានក្រើនរំលឹកដល់បណ្តុំអាជីវកម្ម និងសហគមន៍កសិកម្ម ដាំដំណាំឪឡឹកសាច់លឿងនីមួយៗ ដើម្បីរក្សាតម្លៃឪឡឹកលើទីផ្សារនាពេលបច្ចុប្បន្ន ហើយកសិករត្រូវបែងចែកពេលវេលានៃការដាំដុះកុំជាន់គ្នា ដែលជាហេតុផលិតផលជន់ជោរលើទីផ្សារ៕  អត្តបទ៖ ថុន សុកេតុមាលា រូបភាព៖ ឯកសារ   

 សម្តេចមហាបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃកម្ពុជា បានលើកឡើងថា ការវិនិយោគលើកំពង់ផែស្វយ័តក្រុងព្រះសីហនុ គឺជាយុទ្ធសាស្ត្រយកលុយ ទៅបង្កើតលុយ ជាច្រកទ្វារមួយដែលរួមចំណែកក្នុងការលើកកម្ពស់សេដ្ឋកិច្ចជាតិ និងទាក់ទាញអ្នកវិនិយោគទុនមកកម្ពុជាឱ្យកាន់តែច្រើន។  ក្នុងឱកាសអញ្ជើញសំណេះសំណាលជាមួយមន្ត្រីរាជការ បុគ្គលិក កម្មករនិយោជិត បម្រើការនិងធ្វើការ នៅកំពង់ផែស្វយ័តក្រុងព្រះសីហនុ នាឱកាសអបអរសាទរខួបអនុស្សាវរីយ៍ លើកទី១៣៩ នៃទិវាពលកម្មអន្តរជាតិ ១ ឧសភា ឆ្នាំ២០២៥ សម្តេចមហាបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានគូសបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាធ្វើនវានុវត្តន៍ ជាប់ជាប្រចាំនៅកំពង់ផែស្វយ័តក្រុងព្រះសីហនុ ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងកំណើនពាណិជ្ជកម្ម មិនតែប៉ុណ្ណោះការវិនិយោគលើកំពង់ផែស្វយ័តក្រុងព្រះសីហនុ គឺជាយុទ្ធសាស្ត្រយកលុយ ទៅបង្កើតលុយ។ ក្នុងឱកាសនោះ សម្ដេចមហាបវរធិបតី បានបញ្ជាក់ថា កំពង់ផែស្វយ័តក្រុងសីហនុ គឺជាកំពង់ផែទឹកជ្រៅតែមួយគត់ ប៉ុនែ្តមិនមែនសម្រាប់តែកម្ពុជាទេ គឺជាកំពុងផែសម្រាប់តំបន់ ដោយគ្រប់នាវាទាំងអស់ដែលធ្វើនាវាចរណ៍នៅក្នុងតំបន់ និងក្នុងពិភពលោកអាចចូលចត ឬចេញពីកំពង់ផែកម្ពុជាបាន ហើយទំនិញកម្ពុជាមិនលំបាកក្នុងការយកទៅផ្ទេរ នៅកំពង់ផែប្រទេសជិតខាង ដូចជា កំពុងផែប្រទេសសិង្ហបុរី ដែលមានតម្លៃដឹកជញ្ជូនខ្ពស់នោះទេ។ លើសពីនេះ កំពង់ផែនេះ ត្រូវបានសាងសង់ឡើងនៅដើមឆ្នាំ១៩៥៦ និងបានពង្រីកជាលំដាប់ ហើយឥឡូវនេះ កំពង់ផែមានចំណតនាវាចំនួន ៨ចំណត ដែលបំពាក់ដោយឧបករណ៍លើកដាក់ទំនើបទាន់សម័យ ក្នុងរយៈពេល ៥ឆ្នាំចុងក្រោយនេះបរិមាណទំនិញឆ្លងកាត់មានការកើនឡើងជាបន្តបន្ទាប់។ ទន្ទឹមនឹងនេះ កំពង់ផែស្វយ័តក្រុងព្រះសីហនុ គឺជាកំពង់ផែសមុទ្រទឹកជ្រៅដ៏សំខាន់នៃកម្ពុជា ដែលមានផ្ទៃដីប្រតិបត្តិការប្រមាណ ១២៥ ហិកតា។ កំពង់ផែនេះ ស្ថិតនៅឈូងសមុទ្រកំពង់សោម ដែលជាកំពង់ផែទឹកជ្រៅតែមួយគត់សម្រួលដល់ការដឹកជញ្ជូនតាមសមុទ្រដែលទទួលបានភាពអនុគ្រោះពីធម្មជាតិ ដូចជា មានជម្រៅទឹកជ្រៅ មានកោះជារបាំងខ្យល់ និងរលកធំៗ ហើយស្ថិតនៅចំទីតាំងដែលពុំតម្រូវឱ្យមានការបូមស្តារឃ្លងនាវាជាប្រចាំឡើយ។ បើតាមរបាយការណ៍របស់កំពង់ផែស្វយ័តក្រុងព្រះសីហនុ ក្នុងឆ្នាំ២០២៤ កំពង់ផែស្វយ័តក្រុងព្រះសីហនុ ទទួលបានកុងតឺន័រឆ្លងកាត់ជាង ៥៧ម៉ឺនTEUs មានការកើនឡើងជាង ២៦% បើធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាក្នុងឆ្នាំ២០២៣។ គម្រោងកំពង់ផែជំហានទី១ នៅពេលដាក់ឱ្យដំណើរការនឹងអនុញ្ញាតឱ្យនាវាប្រមាណ ៩៣% ក្នុងតំបន់ចូលចតនៅកំពង់ផែស្វយ័តក្រុងព្រះសីហនុ ដែលបច្ចុប្បន្នមានត្រឹមតែ ១៨% ប៉ុណ្ណោះអាចចូលចតបាន។ ជំហានទី២ និងជំហានទី៣ នឹងផ្តល់លទ្ធភាពបន្ថែមសម្រាប់ការនាំទំនិញចេញ-ចូលដោយផ្ទាល់ពីកម្ពុជាទៅកាន់បណ្តាកំពង់ផែក្នុងតំបន់អឺរ៉ុប និងអាមេរិក ដោយពុំចាំបាច់ឆ្លងកាត់បណ្តាកំពង់ផែផ្សេងៗ នៅក្នុងតំបន់ទៀតឡើយ។ សូមជម្រាបថា គម្រោងកំពង់ផែសាងសង់ទាំង៣ ជំហាន នឹងប្រើប្រាស់ថវិកាសរុបប្រមាណ ៩៧៣ លានដុល្លារអាមេរិក ក្នុងនោះ ឥណទានសម្បទានពីរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសជប៉ុនចំនួនប្រមាណ ៧៦០ លានដុល្លារអាមេរិក ថវិកាបដិភាគរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាសម្រាប់ពន្ធអាករផ្សេងៗចំនួនប្រមាណ ១៩២ លានដុល្លារអាមេរិក និងថវិកាផ្ទាល់របស់កំពង់ផែស្វយ័តក្រុងព្រះសីហនុចំនួនប្រមាណ ២១លានដុល្លារអាមេរិក។ ការសាងសង់ចំណតកំពង់ផែថ្មីដែលចំណាយថវិការហូតដល់ទៅជិត ១ពាន់លានដុល្លារអាមេរិកនេះ គឺដើម្បីពង្រីកសមត្ថភាពដឹកជញ្ជូនទំនិញតាមផ្លូវសមុទ្រឱ្យកាន់តែខ្លាំងក្លាថែមទៀត ឆ្លើយតមកំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្មរបស់កម្ពុជា៕   អត្ថបទ៖ ថុន សុកេតុមាលា រូបភាព៖ ក្រុមការងារនាយករដ្ឋមន្ត្រី 

 ថ្នាក់ដឹកនាំនៃផ្សារមូលបត្រកម្ពុជា បានគូសបញ្ជាក់ថា ការរៀបចំវេទិកាក្រុមហ៊ុនចុះបញ្ជី គឺបានផ្តល់នូវចំណេះដឹង និងព័ត៌មានល្អៗរបស់ក្រុមហ៊ុនចុះបញ្ជីផ្ទាល់ ជូនវិនិយោគិនដែលធ្វើឱ្យ វិនិយោគិនកាន់តែមានទំនុកចិត្ត និងអាចធ្វើការសម្រេចចិត្តវិនិយោគលើភាគហ៊ុនបាន។  នាវេទិកាក្រុមហ៊ុនចុះបញ្ជី ក្រោមប្រធានបទ៖ វឌ្ឍនភាពរបស់ ក្រុមហ៊ុន ហ្រ្គេន ធ្វីន អ៊ីនធើណេសិនណល ឯកឧត្តម ហុង សុហួរ អគ្គនាយកនៃផ្សារមូលបត្រកម្ពុជា លើកឡើងថា ការរៀបចំវេទិកាក្រុមហ៊ុនចុះបញ្ជីនេះ នឹងធ្វើឱ្យវិនិយោគិន អាចសម្រេចចិត្តបានកាន់តែល្អប្រសើរ ក្នុងការវិនិយោគទៅលើភាគហ៊ុន ពិសេសគឺការវិនិយោគរយៈពេលវែង។ ឯកឧត្តម ហុង សុហួរ បានណែនាំ និងលើកទឹកចិត្ត ដល់វិនិយោគិនរបស់យើង កុំឱ្យមានការព្រួយបារម្ភ ឬភ័យខ្លាចពេលភាគហ៊ុនធ្លាក់ចុះខ្លាំង ដែលវាអាចជាឱកាស ក្នុងការទទួលបានប្រាក់ចំណេញច្រើនទៅវិញ នៅពេលអនាគត បើក្រឡេកទៅមើល ថ្លៃភាគហ៊ុន GTI បានកើនឡើងពីជាង ២០០០រៀល ក្នុងមួយហ៊ុន នៅដើមឆ្នាំ២០២៤ មកដល់ជាង ៦០០០រៀល ក្នុងមួយហ៊ុន នៅចុងឆ្នាំ២០២៤ ហើយថ្លៃភាគហ៊ុនបានបន្តកើនឡើង មកដល់ជាង ៧០០០រៀល នាពេលបច្ចុប្បន្ន ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យក្រុមហ៊ុន GTI កន្លងទៅធ្លាប់ទទួលបានពានរង្វាន់ភាគហ៊ុន មានអត្រាចំណេញច្រើនជាងគេប្រចាំឆ្នាំ ២០២៤។ ឯកឧត្តម បន្ថែមថា ប្រសិនបើវិនិយោគិនមិនយល់ច្បាស់ ពីដំណើរការអាជីវកម្មក្រុមហ៊ុន ស្ថានភាពអាជីវកម្ម ស្ថានភាពនៃការស្វែងរកប្រាក់ចំណេញ និងទិសដៅអនាគតរបស់ក្រុមហ៊ុន នោះពួកគាត់មិនអាចវិនិយោគ ក្នុងទំហំទឹកប្រាក់ធំ ប្រកបដោយទំនុកចិត្តបានឡើយ ដូចនេះកម្មវិធីនេះ ពិតជាមានសារៈសំខាន់ខ្លាំងណាស់ សម្រាប់វិនិយោគិនគ្រប់រូប ហើយCSX នឹងបន្តធ្វើនៅតាមក្រុមហ៊ុនចុះបញ្ជីផ្សេងៗទៀតផងដែរ ដើម្បីជាប្រយោជន៍សម្រាប់វិនិយោគិន។ជាក់ស្តែង តាមរយៈកម្មវិធីវេទិកាក្រុមហ៊ុនចុះបញ្ជី វិនិយោគិន នឹងកាន់តែមានទំនុកចិត្តមកកាន់ក្រុមហ៊ុនចុះបញ្ជី តាមរយៈជំនួបផ្ទាល់ជាមួយនឹងថ្នាក់ដឹកនាំក្រុមហ៊ុន ដើម្បីស្វែងយល់ពីស្ថានភាពអាជីវកម្ម ស្ថានភាពហិរញ្ញវត្ថុ ទិសដៅអភិវឌ្ឍក្រុមហ៊ុន ក៏ដូចជាបញ្ហាប្រឈមនានា។សូមជម្រាបថា គិតត្រឹមដំណាច់ឆ្នាំ២០២៤ ផ្សារមូលបត្រកម្ពុជា ទទួលបានក្រុមហ៊ុន ២៥ ដែលបានចុះបញ្ជីលក់មូលបត្រ ក្នុងមូលបត្រកម្មសិទ្ធិមានចំនួន ១១ក្រុមហ៊ុន និងមូលបត្របំណុល មានចំនួន ១៤ក្រុមហ៊ុន ប្រមូលសាច់ប្រាក់សរុបពី ទីផ្សារចំនួនប្រមាណជា ៥៣៩លានដុល្លារអាមេរិក ខណៈ គណនីជួញដូរនៅក្នុងទីផ្សារសរុបប្រមាណជាង ៦ម៉ឺនគណនី ដែលរំពឹងថា រហូតដល់ដំណាច់ឆ្នាំ ២០២៥ ចំនួនគណនី នឹងកើនដល់ជិត ៧ម៉ឺនគណនី៕  អត្ថបទ៖ ងួន សុភ័ត្រ្តា រូបភាព៖ ឯកសារ  

 ការិយាល័យវិភាគសេដ្ឋកិច្ចរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក បានបង្ហាញថា ផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបពិតប្រាកដរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក បានថយចុះក្នុងអត្រាប្រចាំឆ្នាំ ០,៣% នៅក្នុងត្រីមាសទី ១ ឆ្នាំ ២០២៥ មានការធ្លាក់ចុះខ្លាំង បើធៀបនឹងត្រីមាសទី ៤ ឆ្នាំ ២០២៤ ដែលសម្រេចបានកំណើន ២,៤%។ នេះបើយោងតាមការចេញផ្សាយរបស់ សារព័ត៌មានអន្តរជាតិធំៗជាច្រើន នៅថ្ងៃនេះ។  ការិយាល័យវិភាគសេដ្ឋកិច្ចរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក បានបញ្ជាក់ថា ការថយចុះនៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបពិតប្រាកដ នៅក្នុងត្រីមាសទី ១ ឆ្លុះបញ្ចាំងពីការកើនឡើងនៃការនាំចូល ការថយចុះនៃចំណាយរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ និងការថយចុះនៃការចំណាយរបស់រដ្ឋាភិបាល។របាយការណ៍បានបង្ហាញថា ការនាំចេញរបស់អាមេរិក ស្ថិតក្នុងមួយទាបបំផុត ដែលបង្ហាញពីកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ក្រុមហ៊ុន ក្នុងការស្តុកទុកទំនិញ ចំពេលមានការព្រួយបារម្ភអំពី ពន្ធខ្ពស់នាពេលអនាគត។ ជាមួយគ្នា ការចំណាយរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ ដែលមានចំណែក ២ភាគ ៣ នៃ GDPសរុបរបស់អាមេរិក បានកើនឡើងក្នុងល្បឿន ១,៨% ដែលយឺតជាងអត្រា ៤% នៅក្នុងត្រីមាសទី ៤ ឆ្នាំ ២០២៤។សេដ្ឋកិច្ចវិទូមួយចំនួននៅ Wall Street បានផ្លាស់ប្តូរទស្សនវិស័យរបស់ពួកគេ ចំពោះកំណើនអវិជ្ជមាន ដែលភាគច្រើន គឺដោយសារតែការកើនឡើងនៃការនាំចូលដែលមិនរំពឹងទុក រហូតដល់ ៤១% ខណៈដែលក្រុមហ៊ុន និងអ្នកប្រើប្រាស់ ព្យាយាមស្តុកទុក មុនពន្ធរបស់ប្រធានាធិបតីអាមេរិក ដូណាល់ ត្រាំ  ចាប់ផ្តើមអនុវត្តនៅដើមខែមេសា។ យ៉ាងណាក៏ដោយ របាយការណ៍ខាងលើ ត្រូវបានដាក់ចេញមុនគោលនយោបាយស្រពិចស្រពិលរបស់លោកដូណាល់ ត្រាំ ខណៈសេដ្ឋកិច្ចវិទូជាច្រើន ពុំមានសុទិដ្ឋិនិយមថា វិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចអាចនឹងកើតមានក្នុងពេលឆាប់ៗនោះទេ ហើយមួយចំនួនទៀត ជឿជាក់ថា សេដ្ឋកិច្ចអាមេរិក អាចនឹងងើបឡើងវិញ នៅក្នុងត្រីមាស បន្តបន្ទាប់ក្នុងឆ្នាំនេះ។ជាចុងក្រោយ ប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោក ដូណាល់ ត្រាំ បានជំរុញឱ្យប្រជាជនអាមេរិកអត់ធ្មត់ ចំពោះការធ្លាក់ចុះសេដ្ឋកិច្ចក្នុងត្រីមាសទី ១ ដែលមិនបានរំពឹងទុក ដោយអះអាងថា ពន្ធគយរបស់លោក នឹងនាំទៅរក ភាពរីកចំរើននៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចអាមេរិក នាពេលខាងមុខ៕   អត្ថបទ៖ ងួន សុភ័ត្រ្តា រូបភាព៖ ឯកសារ