ឯកឧត្តម ប៊ុន ចន្ធី អនុរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ដឹកនាំគណៈប្រតិភូក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ចូលរួមសន្និសីទថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីលើកទី៣ស្តីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចតំបន់និងសមាហរណកម្មក្នុងអាស៊ីនិងប៉ាស៊ីហ្វិក ដែលរៀបចំឡើងនៅទីក្រុងបាងកក ប្រទេសថៃ។ឯកឧត្តម ប៊ុន ចន្ធី អនុរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម តំណាង ឯកឧត្តម ប៉ាន សូរស័ក្តិ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម បានដឹកនាំគណៈប្រតិភូក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ចូលរួមសន្និសីទថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីលើកទី៣ស្តីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចតំបន់និង សមាហរណកម្មក្នុងអាស៊ីនិងប៉ាស៊ីហ្វិក ដែលបានប្រព្រឹត្តទៅនៅទីក្រុងបាងកក ប្រទេសថៃ កាលពីពេលថ្មីៗកន្លងទៅនេះ។  សន្និសីទនេះ បានផ្តោតសំខាន់លើការកសាងភាពធន់ឆ្លើយតបនឹងវិបត្តិតាមរយៈកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងតំបន់ និងសមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ចក្នុងវិស័យឌីជីថលភាវូបនីយកម្ម ការធ្វើសមាហរណកម្មទីផ្សារ ខ្សែច្រវាក់តម្លៃពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគ និងការតភ្ជាប់តាមរយៈការដឹកជញ្ជូន ថាមពល និង ICT ប្រកបដោយបរិយាប័ន្ន និងចីរភាព។  ក្នុងនោះ សមាជិកទាំងអស់បានពិនិត្យនិងពិភាក្សាលើរបៀបវារៈចំនួនបី គឺ ១) ការធ្វើឱ្យមានភាពធន់តាមរយៈពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាពក្នុងគ្រាមានវិបត្តិ ២) ការធ្វើឱ្យមានភាពធន់តាមរយៈការតភ្ជាប់ដោយរលូន និងចីរភាព និង៣) ដំណើរឆ្ពោះទៅអនាគតឌីជីថលប្រកបដោយបរិយាប័ន្ន ដោយក្នុងនោះសន្និសីទបានសង្កត់ធ្ងន់លើសារៈសំខាន់នៃការពង្រឹងខ្សែច្រវាក់ផ្គត់ផ្គង់ក្នុងតំបន់ និងតួនាទីរបស់វិស័យពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគក្នុងការជួយបង្កើតភាពធន់នៅក្នុងខ្សែច្រវាក់ផ្គត់ផ្គង់ ការពង្រីកបណ្តាញវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេសនៅអាស៊ីនិងប៉ាស៊ីហ្វិក សម្រាប់ប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍តិចតួច ដែលអាចជួយឱ្យសម្រេចបាននូវអាទិភាព និងគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព និងពង្រឹងការត្រៀមខ្លួនសម្រាប់ការផ្លាស់ប្តូរឌីជីថល។  ក្នុងសន្និសីទនេះផងដែរ សមាជិកទាំងអស់បានទទួលស្គាល់ពីសារៈសំខាន់ និងតួនាទីការតភ្ជាប់ឌីជីថលក្នុងការធ្វើឱ្យមានភាពធន់ឆ្លើយតបនឹងវិបត្តិ និងបានជំរុញឱ្យមានវិធានការនិងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការឱ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅថ្នាក់តំបន់ដើម្បីលើកកម្ពស់ឌីជីថលភាវូបនីយកម្ម ការអភិវឌ្ឍសមត្ថភាពឌីជីថលសម្រាប់ការកសាងសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមឌីជីថលប្រកបដោយបរិយាប័ន្ន និងចីរភាព ជាពិសេសសម្រាប់ប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍តិចតួច៕   អត្ថបទ៖ ម៉ៅ ចរិយា រូបភាព៖ ឯកសារ   

  បើតាមរបាយការណ៍ដែលចេញផ្សាយដោយការិយាល័យស្ថិតិជាតិចិន បានបង្ហាញថា ប្រទេសចិន ទទួលបានសមិទ្ធិផលថ្មីជាប្រវត្តិសាស្ត្រ ក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម លើកកំពស់ជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជន ហើយជាពិសេស ការបង្កើនកម្លាំងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួន ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១២ ដែលបានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់នៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក។ របាយការណ៍បានឱ្យដឹងទៀតថា ផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបរបស់ ប្រទេសចិន បានពង្រីកក្នុងអត្រាកំណើនប្រចាំឆ្នាំជាមធ្យម ៦,៦% ពីឆ្នាំ ២០១៣ ដល់ឆ្នាំ ២០២១ ដែលខ្ពស់ជាងល្បឿនកំណើន ២,៦% សម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក និង ៣,៧% សម្រាប់ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍។ នៅក្នុងប្រទេសចិន ផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបសម្រាប់មនុស្សម្នាក់ បានកើនឡើងដល់ជាង ១ម៉ឺន ១ពាន់ដុល្លារអាមេរិក កាលពីឆ្នាំ ២០២១ កើនឡើង ៧០% ធៀបនឹងឆ្នាំ ២០១២។ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១២ មក GDP របស់ប្រទេសចិន នៅតែជាធំទី ២ ក្នុងពិភពលោក ហើយការរួមចំណែករបស់សេដ្ឋកិច្ចចិន នៅក្នុងទំហំសេដ្ឋកិច្ចសរុបរបស់ពិភពលោក បានកើនឡើងជាលំដាប់ ពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ។ នៅឆ្នាំ ២០២១ ផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបរបស់ប្រទេសចិន បានឈានដល់ ១៧ទ្រីលានដុល្លារអាមេរិក ដែលស្មើនឹង ១៨% នៃចំនួនសរុបរបស់ពិភពលោក។  ទំហំពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិរបស់ ប្រទេសចិន បានកើនឡើងពី ៤ទ្រីលានដុល្លារអាមេរិក ក្នុងឆ្នាំ ២០១២ ដល់ ៥ទ្រីលានដុល្លារអាមេរិក ក្នុងឆ្នាំ ២០២០ ដែលវ៉ាដាច់ សហរដ្ឋអាមេរិក ជាលើកដំបូង ហើយចិនបានក្លាយជាប្រទេសពាណិជ្ជកម្មធំបំផុតរបស់ពិភពលោក នាពេលនោះ។ លើសពីនេះ ទំហំពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិសរុបរបស់ប្រទេសចិន បានកើនឡើងដល់ជិត ៧ទ្រីលានដុល្លារអាមេរិក ក្នុងឆ្នាំ ២០២១ ដោយបន្តឈរនៅលំដាប់កំពូលនៃពិភពលោក។ លើសពីនេះ ការវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេសដែលបានបោះទុននៅក្នុងប្រទេសចិន បានកើនឡើងពី ១១៣ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិកក្នុងឆ្នាំ ២០១២ ដល់ ១៧៣ពាន់លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ ២០២១ ជាមួយនឹងអត្រាកំណើនប្រចាំឆ្នាំជាមធ្យម ៤% ដែលជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ទី ២ នៅលើពិភពលោក។សូមបន្ថែមថា កំណើនរបស់ប្រទេសចិន ក្នុងរយៈពេលមួយទសវត្សរ៍កន្លងមកនេះ បានប្រែក្លាយខ្លួនទៅជាតួអង្គសំខាន់ក្នុងពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក ទាំងអ្នកផ្គត់ផ្គង់ និងអ្នកប្រើប្រាស់ និងជាអ្នករួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ ដល់ការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព នៅទូទាំងពិភពលោក៕   អត្ថបទ៖ ងួន សុភ័ត្រ្តា រូបភាព៖ ឯកសារ    

 មូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្ដរជាតិ ឬហៅកាត់ថា IMF បានព្យាករណ៍ថា កំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា នឹងមានកំណើនឡើងវិញប្រមាណ៥.៥% នៅឆ្នាំ២០២៣ ដោយសារតែការកើនឡើងនៃការនាំចេញទំនិញ និងវិស័យទេសចរណ៍ ។ យោងតាមរបាយការណ៍ពីមូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្ដរជាតិ ឬហៅកាត់ថា IMF កាលពីពេលថ្មីៗកន្លងទៅបានបង្ហាញថា នៅឆមាសទី២ឆ្នាំ២០២១កន្លងទៅ សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាចាប់ផ្ដើមមានកំណើនឡើងវិញ ដោយសារតែការកើនឡើងនៃការនាំចេញទំនិញ ហើយនៅឆ្នាំ២០២២នេះ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាត្រូវបានគេប៉ាន់ប្រមាណថាមានកំណើនរង្វង់៥% បើទោះបីជាត្រូវរងឥទ្វិពលមួយចំនួនពីការថមថយនៃសេដ្ឋកិច្ចចិន, និងតម្រូវការប្រើប្រាស់នៅក្នុងប្រទេសអភិឌ្ឍន៍ ដូចជាអាម៉េរិក និងអឺរ៉ុប ដែលជាទីផ្សារនាំចេញសំខាន់របស់កម្ពុជាក៏ដោយ។  នៅក្នុងខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២កន្លងទៅ កម្ពុជាជួបនូវកំណើនអតិផរណារហូតដល់៧.៨% បើធៀបនឹងឆ្នាំកន្លងទៅ ដែលកើតចេញពីកំណើនថ្លៃថាមពល។ ការបញ្ជាទិញមានការធ្លាក់ចុះនៅក្នុងឆមាសទី២នៃឆ្នាំនេះ រួមទាំងវិស័យអចលនទ្រព្យកំពុងមានកំណើនយឺត។ លើសពីនេះ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចនៅឆ្នាំ២០២៣ ត្រូវបានគេព្យាករថានឹងមានកំណើនប្រមាណ៥.៥% ដោយសារតែការងើបឡើងវិញនាំវិស័យទេសចរណ៍ និងការបន្ដគាំទ្រពីគោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាល បើទោះបីជាសេដ្ឋកិច្ចនឹងត្រូវរងសម្ពាធពីបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច និងកម្រិតថ្លៃសកល។ ក្នុងពិធីប្រគល់សញ្ញាបត្រដល់និសិ្សតវិទ្យាស្ថាន វ៉ាន់ដា នាព្រឹកថ្ងៃចន្ទទី៣តុលានេះ សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានលើកឡើងពីការកើនឡើងនៃវិបត្តិថ្លៃថាមពល រួមនឹងវិបត្តិសកលមួយចំនួនដែលកំពុងបន្តកើនមាន ដែលបានធ្វើអោយជះឥទ្ធិពលដល់ដំណើរការងើបឡើងវិញនៃសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា។ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ ២០២២ បានព្យាករណ៍ថា កំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា នឹងអាចសម្រចបានក្នុងរង្វង់ ៥,៤% ដោយផ្អែកលើកំណើននៃតម្រូវការក្រៅប្រទេស និងការកើនឡើងវិញនៃការវិនិយោគទាំងក្នុងប្រទេស និងក្រៅប្រទេស ចំណែកឯធនាគារពិភពលោក (World Bank) កាលពីពេលថ្មីៗនេះ ក៏បានធ្វើការដំឡើងអត្រាកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ថានឹងកើនដល់៤.៨ភាគរយនៅក្នុងឆ្នាំ២០២២ និង ៥.២ភាគរយ នៅឆ្នាំ២០២៣ ។  ដោយឡែក ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី (ADB) ក៏បានចេញការព្យាករណ៍ផងដែរថា កំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា នៅក្នុងឆ្នាំ២០២២ មានកំណើន ៥.៣% ប៉ុន្តែបានបន្ទាបការព្យាករណ៍អត្រាកំណើននៅឆ្នាំ២០២៣ ពី ៦.៥% មកនៅត្រឹម៦.២% ដោយសារការចុះខ្សោយ នៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក៕   អត្ថបទ៖ ម៉ៅ ចរិយា រូបភាព៖ ឯកសារ   

 ជាមធ្យមក្នុង១ថ្ងៃ មានរថយន្តប្រមាណ ៩ពាន់គ្រឿងបើកបរលើផ្លូវល្បឿនលឿន ភ្នំពេញព្រះសីហនុ ដែលអាចទាញចំណូលបានប្រមាណជាង១០ម៉ឺនដុល្លារក្នុង១ថ្ងៃ ដល់ក្រុមហ៊ុនវិនិយោគរបស់ចិន ក្រៅការធ្វើដំណើរសាកល្បងនឹងផុតសុពលភាពនាខែក្រោយនេះ។ បើយោងតាមក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន បានបញ្ជាក់ថា គិតក្នុងថ្ងៃដំបូង ទី០១ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២នេះ មានយានយន្តចំនួន ៩ពាន់ គ្រឿង បាននាំគ្នាធ្វើដំណើរលើផ្លូវល្បឿនលឿន ភ្នំពេញ-ព្រះសីហនុ ដោយចេញចូលតាមស្ថានីយទាំង០៨ទីតាំង ដោយអាចបើកបរសាកល្បងដោយឥតគិតថ្លៃបានរយៈពេល ១ ខែ។បើជាមធ្យមក្នុង១ ថ្ងៃ មានរថយន្តប្រមាណ ៩០០០ គ្រឿងបើកបរលើផ្លូវល្បឿនលឿន ក្រោយផុតរយៈពេលបើកឥតគិតថ្លៃ ក្រុមហ៊ុនចិននឹងប្រមូលចំណូលបានប្រមាណជាង ១០ ម៉ឺនដុល្លារ ក្នុង១ ថ្ងៃ។ហើយបើតាមតួលេខជាមធ្យមអាចស្ថិតក្នុងកម្រិតនេះ ក្នុង១ឆ្នាំក្រុមហ៊ុន នឹងរកចំណូលបាន ជាង៣៩ លានដុល្លារ ដូច្នេះក្រុមហ៊ុនចិនត្រូវការពេលជាង ៥០ ឆ្នាំ ទើបអាចប្រមូលដើមទុនវិញបាន ២ ពាន់លានដុល្លារនៃការវិនិយោគ។ ដោយឡែកនៅថ្ងៃទី២និងថ្ងៃទី៣ កំណើនយានយន្តកើនឡើងដល់៦០% បានធ្វើចរាចរណ៍ លើផ្លូវល្បឿនលឿនភ្នំពេញ-ព្រះសីហនុ ដែលមានយានយន្តប្រមាណ ១ម៉ឺន៤ពាន់គ្រឿងផងដែរ។បើតាមអ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ចវិញ លោកបណ្ឌិត គី សេរីវឌ្ឍន៍ នាយកនៃមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាចិន និង ជាអ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ចនៃ រាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា បានផ្តល់កិច្ចសំភាសន៍ជាមួយPNNថា ជាការពិតណាស់ កម្ពុជា នឹងទទួលបានផលចំណេញច្រើន ពីគម្រោងផ្លូវល្បឿនលឿន ភ្នំពេញ-ក្រុងព្រះសីហនុ  ដូចជា កាត់បន្ថយបាននូវអត្រាគ្រោះថ្នាក់ចរាចរ ការដឹកជញ្ជូន មានភាពល្អប្រសើរជាងមុន ការដឹកជញ្ជូនត្រូវចំណាយពេលខ្លី សន្សំសំចៃប្រេង ដែលធ្វើអោយតម្លៃដើមនៃការដឹកជញ្ជូនធ្លាក់ចុះ ។  គម្រោងនេះ ក៏បានធ្វើអោយខេត្ត ដែលស្ថិតនៅតាមបណ្ដោយខ្សែផ្លូវល្បឿនលឿននេះ ទទួលបាននូវកំណើនវិនិយោគ និងឱកាសថ្មីៗផងដែរ ជាក់ស្តែងគឺខេត្តកំពង់ស្ពឺ បាននឹងកំពង់ទាក់ទាញបាននូវគម្រោងរោងចក្រជាច្រើន ដោយសារកត្តាភូមិសាស្ត្រអំណោយផលផង និងស្ថិតនៅក្បែរគម្រោងនេះផង ដែលបានតភ្ជាប់ទៅដល់ខេត្តព្រះសីហនុដែលជាខេត្តពហុបំណង ដែលមានកំពង់ផែទឹកជ្រៅស្តង់ដាសម្រាប់នាំចេញនូវទំនិញទៅកាន់ទីផ្សារក្រៅប្រទេស។ លោកបណ្ឌិតបញ្ជាក់ថា ផ្លូវល្បឿនលឿននេះ បានតភ្ជាប់ការដឹកជញ្ជូនទំនិញពីរាជធានីភ្នំពេញ មកកាន់កំពង់ផែទឹកជ្រៅ ក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ ដែលជាខេត្តពហុបំណងកម្ពុជា ដែលងាយស្រួលដល់ការផ្ទេរទំនេញចេញទៅខេត្តតំបន់ឆ្នេរកម្ពុជាផ្សេងទៀត ដូចជាកំពត កែប និងកោះកុងជាដើម មុននាំចេញទៅក្រៅប្រទេសតាមកំពង់ផែ។  លោកបណ្ឌិត គី សេរីវឌ្ឍន៍ យល់ថា កម្ពុជា គួរតែមានផ្លូវល្បឿនលឿនបែបនេះ បន្ថែមទៀត ជាពិសេស គឺផ្លូវល្បឿនលឿនទៅខេត្តជាប់ព្រំដែន កម្ពុជាវៀតណាម កម្ពុជាថៃ និងកម្ពុជាឡាវ ដើម្បីសម្រួលដល់ការធ្វើដំណើរ ដឹកជញ្ជូនកសិផល និងទំនិញពីរោងចក្រសហគ្រាសទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិ កាន់តែងាយស្រួល និងមានតម្លៃធូរថ្លៃជាងមុន ហើយលោកបណ្ឌិត ក៏ចង់ឃើញរដ្ឋាភិបាល កែសម្រួលផ្លូវដែកឡើងវិញអោយមានភាពល្អប្រសើរផងដែរ ព្រោះអាចធ្វើអោយតម្លៃដើមនៃដឹកជញ្ជូន មានតម្លៃទាប ។ គួរបញ្ជាក់ថា ផ្លូវល្បឿនលឿនភ្នំពេញ-ព្រះសីហនុ មានប្រវែងសរុបប្រមាណ ១ម៉ឺន៨ពាន់គីឡូម៉ែត្រ បានបើកការដ្ឋានសាងសង់កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៩ និងបានចំណាយថវិកាប្រមាណ ២ពាន់លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក ៕   អត្ថបទ៖ ម៉ៅ ចរិយា រូបភាព៖ ឯកសារ  

  សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ចាត់ទុកវិស័យឯកជន ជាក្បាលម៉ាស៊ីនរថភ្លើងនៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាតិ តាមរយៈបង្កើតការងារ និងចំណូលពន្ធ ខណៈ៩ខែឆ្នាំ២០២២នេះ ពន្ធផ្ទៃក្នុងរបស់កម្ពុជា សម្រេចបានប្រមាណ៩៥% ដែលស្មើនឹងជិត ៣ពាន់លានដុល្លារ។  ក្នុងពិធីប្រគល់សញ្ញាបត្រដល់និសិ្សតវិទ្យាស្ថាន វ៉ាន់ដា នាព្រឹកថ្ងៃចន្ទទី៣តុលានេះ សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានបញ្ជាក់ថា ក្នុងមួយខែ ពន្ធផ្ទៃក្នុងរបស់កម្ពុជា ទទួលបានប្រមាណ ២៥០លានដុល្លារ អាមេរិក ខណៈ៩ខែឆ្នាំ ២០២២នេះ ពន្ធផ្ទៃក្នុងរបស់កម្ពុជា សម្រេចបានប្រមាណ ៩៥ភាគរយ ស្មើនឹងថវិកាជិត ៣ពាន់លានដុល្លារ។ ដោយសម្តេចតេជោ បានចាត់ទុកវិស័យឯកជន ជាក្បាលម៉ាស៊ីនរថភ្លើងនៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាតិ តាមរយៈការបង្កើតការងារធ្វើជូនប្រជាពលរដ្ឋ និងបង់ពន្ធជូនរដ្ឋ។ នៅពេលដែលវិស័យឯកជនរីកចម្រើន នឹងជួយបង្កើតការងារជូនប្រជាជនកាន់តែច្រើន ហើយការបង់ពន្ធកាន់តែកើនខ្ពស់ សម្រាប់ជួយទ្រទ្រង់ដល់ការចំណាយរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល។សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានបន្ថែមថា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នឹងបន្តជំរុញពង្រឹងការរីកចម្រើនវិស័យឯកជនក្នុងស្រុក ដើម្បីឲ្យកម្ពុជាមានអ្នករកស៊ីកាន់តែច្រើន សម្រាប់ជួយដល់ប្រទេសជាតិ។ សម្តេចតេជោបានគូសបញ្ជាក់ថា សម្តេចបានដឹកនាំធ្វើការកែទម្រង់ដោយផ្ទាល់ នៃសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជា ពីសេដ្ឋកិច្ចផែនការ ទៅសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារ ដែលនាំមកនូវការរីកចម្រើនរបស់វិស័យសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាដូចសព្វថ្ងៃនេះ។ រយៈពេលជាង៣០ឆ្នាំមកនេះ ចាប់តាំងពីការធ្វើសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សាររហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន រាជរដ្ឋាភិបាលកំពុងបន្តធ្វើសុក្រឹតកម្មសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារ ដែលមានន័យថា មកដល់បច្ចុប្បន្នកម្ពុជា មិនទាន់ដើរដល់ទីបញ្ចប់នៃការកែទម្រង់ ក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចនៅឡើយទេ ដោយនៅខ្វះលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តមួយចំនួន សម្រាប់អង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក។ គួរបញ្ជាក់ថា បើយោងតាមការបញ្ជាក់ពីមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ បានបង្ហាញថា រយៈពេល៩ខែ ឆ្នាំ២០២២នេះ អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ ប្រមូលចំណូលពន្ធ បានជាង៩៥%នៃផែនការច្បាប់ថវិកាជាតិ ដែលស្មើនឹងជាង ២,៦០០លានដុល្លារ ដែលអាចនឹងលើស ផែនការ ប្រមាណ១០ ទៅ១៥ភាគរយ ។  ហើយបើមើលពីប្រភេទចំណូលពន្ធសំខាន់ៗ ក្នុងឆមាសទី១ឆ្នាំ ២០២២កន្លងទៅ បានរក្សាកំណើនក្នុងរង្វង់ ២៥% ទៅ ៤៤% ក្នុងនោះពន្ធលើប្រាក់ចំណូលកើនឡើង  ២៧% អាករលើតម្លៃបន្ថែមកើន ៣៣% ពន្ធលើប្រាក់បៀវត្សកើន ២៥% អាករពិសេសកើន ៣៤% និងពន្ធប្រថាប់ត្រាលើការផ្ទេរកម្មសិទ្ធិអចលនទ្រព្យកើន ៤៤%៕    អត្ថបទ៖ ម៉ៅ ចរិយា រូបភាព៖ ក្រុមការងារ  

 តម្លៃលក់រាយប្រេងឥន្ធនៈ នៅតាមស្ថានីយនានាក្នុងទីផ្សារកម្ពុជា បន្តថយចុះមកនៅត្រឹម ៤២៥០រៀលក្នុង១លីត្រសម្រាប់ប្រេងសាំងធម្មតា និង៤៧០០ក្នុង១លីត្រសម្រាប់ប្រេងម៉ាស៊ូត ពោលគឺថយចុះ ១០០រៀល សម្រាប់សាំងធម្មតា និង១៥០រៀលសម្រាប់ម៉ាស៊ូត។    យោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ដែលបានចេញផ្សាយនាព្រឹកថ្ងៃចន្ទទី០៣ ខែតុលានេះថា   តម្លៃលក់រាយប្រេងឥន្ធនៈ នៅតាមស្ថានីយនានាដោយចាប់ពីថ្ងៃនេះ ដល់ថ្ងៃទី១០ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២ នឹងបន្តធ្លាក់ចុះមកនៅត្រឹម ៤ ២៥០រៀលក្នុងមួយលីត្រសម្រាប់ប្រេងសាំងធម្មតា ចំណែកឯតម្លៃប្រេងម៉ាស៊ូត ត្រូវលក់ត្រឹម ៤ ៧០០រៀលក្នុងមួយលីត្រ។  ការបន្តធ្លាក់ចុះនៃតម្លៃប្រេងឥន្ធនៈនៅក្នុងទីផ្សារកម្ពុជា នាពេលនេះ គឺដោយសារការប្រែប្រួលនៃតម្លៃប្រេងឥន្ធនៈលើទីផ្សារក្នុងតំបន់ និងអន្តរជាតិ និងផ្អែកតាមតម្លៃមធ្យមប្រេងឥន្ធនៈលើទីផ្សារអន្តរជាតិ និងការបន្តជួយសម្រួលដល់ជីវភាពរបស់ប្រជាជន តាមរយៈការចូលរួមចំណែក ពីក្រុមហ៊ុនចែកចាយប្រេងឥន្ធនៈនៅកម្ពុជា សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានសម្រេចបញ្ចុះតម្លៃលក់រាយប្រេងឥន្ធនៈនៅ កម្ពុជា ចំនួន៦.៥សេនដុល្លារ/លីត្រ ។ ដូច្នេះថ្លៃលក់រាយប្រេងឥន្ធនៈសម្រាប់អនុវត្ត ចាប់ពីថ្ងៃទី០១ ដល់ថ្ងៃទី១០ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២ នឹងចុះមកនៅ ៤ ២៥០រៀល/លីត្រ និង ៤ ៧០០រៀល/លីត្រ សម្រាប់ប្រេងម៉ាស៊ូត ។រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ឯកឧត្ដម ស៊ាង ថៃ  បានឲ្យPNNដឹងថា ការបន្តធ្លាក់ចុះនៃតម្លៃ ប្រេងសាំងក្នុងទីផ្សារកម្ពុជា គឺដោយសារការប្រែប្រួលតម្លៃប្រេងសកល  និងការផ្គត់ផ្គង់ប្រេងឥន្ធនៈពីប្រទេសអ្នកផលិតមានការកើនឡើង ដែលធ្វើឲ្យតម្លៃប្រកួតប្រជែងសកលមានការប្រែប្រួល ចំណែកតម្លៃដើមនៃការនាំចូលមកកាន់ទីផ្សារកម្ពុជាក៏មានការថយចុះ។ គួរបញ្ជាក់ដែរថា តម្លៃមធ្យមប្រេងឥន្ធនៈលើទីផ្សារអន្តរជាតិ ថ្លៃលក់រាយប្រេងឥន្ធនៈពីថ្ងៃទី០១ ដល់ ថ្ងៃទី១០ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២ មុនពេលមិនទាន់មានកិច្ចអន្តរាគមបន្ថែមពីរាជរដ្ឋាភិបាល និងម្ចាស់អាជីវកម្មក្នុងវិស័យនេះ តម្លៃជាមធ្យមដែលនឹងត្រូវលក់មានតម្លៃ ៤ ៥១៧រៀល/លីត្រ សម្រាប់សាំងធម្មតា  និង ៤ ៩៦៧រៀល/លីត្រ សម្រាប់ប្រេងម៉ាស៊ូត  ៕    អត្ថបទ៖ ម៉ៅ ចរិយា រូបភាព៖ អ៊ិន អាត  

 ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា (CDC) អនុម័តគម្រោងវិនិយោគថ្មីៗ ចំនួន០៨ទីតាំងបន្ថែមទៀត សរុបទុនវិនិយោគប្រមាណ៩០លានដុល្លារ និងអាចបង្កើតការងារបានជាច្រើនកន្លែង។ តាមហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់ CDC បានបង្ហាញថា តាមសំណើសុំវិនិយោគរបស់ក្រុមហ៊ុន គណៈកម្មាធិការតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសកម្ពុជា នៃក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា បានសម្រេចចេញវិញ្ញាបនបត្រ ចុះបញ្ជីជាគម្រោងវិនិយោគ ជូនដល់ក្រុមហ៊ុន ទាំង០៨ទីតាំងនេះក្នុងទុនវិនិយោគ ប្រមាណជិត៩០លានដុល្លារអាមេរិក និងអាចបង្កើតឱកាសការងារជូនដល់ប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណ៥,៤៣៣នាក់។  គម្រោងនោះរួមមាន គម្រោងសាងសង់ និងអាជីវកម្មមន្ទីរពេទ្យអន្តរជាតិ ចំនួន ១១៧គ្រែ ក្នុងទុនវិនិយោគចំនួន ២១លានដុល្លារអាមេរិក និងអាចបង្កើតការងារបានចំនួន ១៧៨កន្លែង។  គម្រោងសាងសង់ និងអាជីវកម្មមន្ទីរពេទ្យបេះដូងនិងសរសៃឈាម ចំនួន ៣០០គ្រែ មានទុនវិនិយោគចំនួន ២០លានដុល្លារអាមេរិក និងអាចបង្កើតការងារបានចំនួន ៣៤៨កន្លែង។ គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍កោះត្បាល់ មានទុនវិនិយោគចំនួន ១៧លានដុល្លារអាមេរិក និងអាចបង្កើតការងារបានចំនួន ១០៥កន្លែង។គម្រោងបង្កើតរោងចក្រកែច្នៃម្ហូបអាហារ មានទុនវិនិយោគប្រមាណ ៧,២លានដុល្លារអាមេរិក និងអាចបង្កើតការងារបានចំនួន ១៣២កន្លែង។គម្រោងបង្កើតរោងចក្រផ្គុំដំឡើងខ្សែគ្រឿងអេឡិចត្រូនិក មានទុនវិនិយោគប្រមាណ ៦,៨លានដុល្លារអាមេរិក និងអាចបង្កើតការងារបានចំនួន ៥១៤កន្លែង។គម្រោងបង្កើតរោងចក្រផលិតគ្រឿងបន្សំស្បែកជើង មានទុនវិនិយោគប្រមាណ ៦,៥លានដុល្លារអាមេរិក និងអាចបង្កើតការងារបានចំនួន ៥៤៨កន្លែង។គម្រោងបង្កើតរោងចក្រកាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់ មានទុនវិនិយោគប្រមាណ ៥,៤លានដុល្លារអាមេរិក និងអាចបង្កើតការងារបានចំនួន ១.៩៥៨កន្លែង។គម្រោងបង្កើតរោងចក្រកាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់ មានទុនវិនិយោគប្រមាណ ៥,១លានដុល្លារអាមេរិក និងអាចបង្កើតការងារបានចំនួន ១.៦៥០កន្លែង។គួរបញ្ជាក់ថា អគ្គលេខាធិការក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា ឯកឧត្ដម សុខ ចិន្តាសោភា ថ្មីៗនេះ ក៏បានលើកទឹកចិត្តឱ្យតំណាងវិស័យឯកជន បន្តស្វែងយល់បន្ថែមពីសក្ដានុពល និងកាលានុវត្តភាពវិនិយោគនៅកម្ពុជា ដើម្បីទាញយកអត្ថប្រយោជន៍ពីកិច្ចព្រមព្រៀងជាច្រើនដែលកម្ពុជាបានចុះហត្ថលេខា ជាពិសេសកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយក្នុងតំបន់ (RCEP) ដែលបានចូលជាធរមានចាប់ពីដើមឆ្នាំ ២០២២នេះ៕   អត្ថបទ៖ ថុន សុកេតុមាលា រូបភាព៖ ឯកសារ  

  បើតាមសារាចរណែនាំស្តីពី ការរៀបចំសេចក្តីព្រាងច្បាប់ ស្តីពីហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់ការគ្រប់គ្រងឆ្នាំ២០២៣ របស់សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃកម្ពុជាបានលើកឡើងថា វិស័យសំណង់ ត្រូវបានព្យាករថា នឹងបន្តងើបឡើងវិញក្នុងអត្រា ៧.២ភាគរយ ក្នុងឆ្នាំ២០២៣ ដោយសារការរំពឹងទុកនូវការងើបឡើងវិញនៃរំហូរវិនិយោគទុនពីបរទេស សម្រាប់សំណង់ ដែលបម្រើឲ្យវិស័យទេសចរណ៍ និងពាណិជ្ជកម្ម។ជាមួយគ្នានេះ សំណង់លំនៅឋានថ្លៃទាប និងមធ្យម ត្រូវបានរំពឹងថា នៅបន្តរក្សាកំណើនល្អប្រសើរ ដោយសារការកើនឡើង នៃតម្រូវការជាក់ស្តែងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងការរៀបចំគ្រួសារ ស្របគ្នានឹងនិន្នាការនៃការកើនឡើងការវិនិយោគក្នុងស្រុក។ចំណែកឯអចលនទ្រព្យវិញ ត្រូវបានព្យាករថា នឹងបន្តងើបឡើងក្នុងអត្រា៥,២ភាគរយ ក្នុងឆ្នាំ២០២៣ ដោយសារការរំពឹងទុកនូវការងើបឡើងវិញ នៃសកម្មភាពទិញ-លក់ និងជួលអចលនទ្រព្យថ្លៃខ្ពស់ ខុនដូ និងអាផាតមិន ស្របពេលការវិនិយោគ និងតម្រូវការក្នុងស្រុកលើអចលនទ្រព្យ ផ្នែកលំនៅឋានថ្លៃទាប និងមធ្យម ត្រូវបានរំពឹងទុកថា បន្តរក្សាកំណើនល្អ។ អគ្គនាយក និងជាអនុប្រធានប្រតិបត្តិនៃសមាគមសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច ខ្សែរក្រវ៉ាត់មួយផ្លូវមួយ លោក Steven Lee បានលើកឡើងនៅក្នុងពិធីបញ្ចប់គ្រោងអគារខុនដូ La Vista One ក្នុងទីតាំងអភិវឌ្ឍនថ្មីជ្រោយចង្រ្វារនាព្រឹកថ្ងៃទី៣០ ខែកញ្ញានេះថា ការវិនិយោគលើវិស័យសំណង់ និងអចលនទ្រព្យ នឹងមានកំណើនឡើងវិញ ហើយក៏នឹងអាចផ្ដល់ការងារ ឲ្យប្រជាពលរដ្ឋមានការងារធ្វើ រហូតដល់រាប់សិបម៉ឺននាក់ផងដែរ។ ទាំងនេះ គឺជាការចូលរួមចំណែក ជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងការស្តារសេដ្ឋកិច្ចជាតិ ឲ្យមានចរន្តការឡើងវិញ បន្ទាប់ពីមានវិបត្តិកូវីដ-១៩។ បើតាមការព្យាករណ៍ របស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ បានបង្ហាញឲ្យឃើញថា វិស័យសំណង់ និងអចលនវត្ថុ មានការកើនឡើង បន្ទាប់ពីវិបត្តិជំងឺកូវីដ-១៩ បានធូរស្រាល ហើយនៅឆ្នាំ២០២២ បានព្យាករណ៍ថា វិស័យសំណង់ នឹងមានការកើនឡើង៥.៤% រីឯវិស័យអចលនទ្រព្យកើន៤.១% ហើយវិស័យទាំង២នេះ នឹងកើនឡើងជាបន្តបន្ទាប់បន្ថែមទៀត។ ប្រធានសមាគមអ្នកវាយតម្លៃ និងភ្នាក់ងារអចលវត្ថុកម្ពុជា(CVEA) លោក ច្រឹក សុខនីម បានផ្តល់បទសំភាសន៍ជាមួយPNNថា វិនិយោគិនចិន អាចនឹងសម្លឹងមើលកម្ពុជា សម្រាប់ការវិនិយោគលើវិស័យសំណង់បន្ថែមទៀត ដោយអាចនឹងមានការវិនិយោគបន្ថែមនៅក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ រាជធានីភ្នំពេញ និងខេត្តសន្តានុពលមួយចំនួនផ្សេងទៀត ហើយតាមការព្យាករណ៍ អាចនឹងមានគម្រោងវិនិយោគច្រើន នៅចុងឆ្នាំនេះ។  លោក ច្រឹក សុខនីម បានគូសបញ្ជាក់ថា ស្ថានភាពទិញលក់អចលនទ្រព្យនៅក្នុងទីផ្សារកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន ស្ថានភាពទិញលក់ បាននឹងកំពុងងើបឡើងវិញជាបណ្ដើរៗហើយ ជាក់ស្តែងដូចជាការទិញលក់ដីឡូត៍ បុរី និងខុនដូជាដើម ដែលសកម្មភាពទិញលក់ទាំងនេះ ភាគច្រើនជាវិនិយោគិនក្នុងស្រុក។  គួរបញ្ជាក់ថា បើយោងតាមរបាយការណ៍ពីក្រសួងរៀបចំ ដែនដីនគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ បានឃើញថា នៅពាក់កណ្ដាលឆមាសទី១ក្នុងឆ្នាំ២០២២នេះ ក្រសួងបានផ្ដល់លិខិតអនុញ្ញាតសាងសង់ មាន១,៩០០គម្រោង និងទុនវិនិយោគប្រមាណ ១ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក៕  អត្ថបទ៖ ម៉ៅ ចរិយា រូបភាព៖ ឯកសារ    

 ប្រភពសារព័ត៌មាន Reuters បានឱ្យដឹងថា ជាក់ស្តែងទីផ្សារប្រេងឆៅអាមេរិក West Texas Intermediate និងទីផ្សារប្រេងឆៅអង់គ្លេស Brent Crude បានធ្លាក់ចុះពីកម្រិតខ្ពស់ជាង ១២០ដុល្លារអាមេរិកក្នុងមួយបារ៉ែលក្នុង ខែមិថុនា មកប្រហែល ៩០ដុល្លារអាមេរិកក្នុងមួយបារ៉ែលវិញ នៅចុងខែកញ្ញានេះ។គិតត្រឹមថ្ងៃទី ៣០ ខែកញ្ញានេះ ទីផ្សារប្រេងឆៅអាមេរិក West Texas Intermediate មានតម្លៃជាង ៨១ដុល្លារក្នុងមួយបារ៉ែល កើនឡើងប្រមាណ ៦% ខណៈទីផ្សារប្រេងឆៅ Brent របស់អង់គ្លេស មានតម្លៃជាង ៨៨ដុល្លារក្នុងមួយបារ៉ែល កើនឡើង ២%។ ទោះបីជាមានការកើនឡើងនៅចុងខែកញ្ញាក្តី បើគិតពេញមួយខែកញ្ញាតែម្តង តម្លៃទីផ្សារប្រេងឆៅអាមេរិក West Texas Intermediate បានធ្លាក់ ៩% ហើយតម្លៃទីផ្សារប្រេងឆៅអង់គ្លេស Brent Crude ក៏ធ្លាក់ចុះ ៨% ផងដែរ។ ប្រភពបី មិនបង្ហាញអត្តសញ្ញាណ បានប្រាប់ Reuters ថា សមាជិកនាំមុខគេនៃអង្គការប្រទេសនាំចេញប្រេង និងសម្ព័ន្ធមិត្តដែលដឹកនាំដោយរុស្ស៊ី រួមគ្នាហៅថា OPEC+ បានចាប់ផ្តើមពិភាក្សាអំពី ការកាត់បន្ថយទិន្នផលមុនពេលកិច្ចប្រជុំរបស់ពួកគេ។ ក្នុងនោះ មានប្រភពមួយបានអះអាងថា រុស្ស៊ី អាចនឹងស្នើឲ្យកាត់បន្ថយទិន្នផលប្រេងរហូតដល់ ១លានបារ៉ែលក្នុងមួយថ្ងៃ។ក្រុមអ្នកវិភាគ បាននិយាយថា ទីផ្សារប្រេង ហាក់ដូចជាបានរកឃើញទីលំនឹងមួយ ដោយការផ្គត់ផ្គង់ប្រេងនឹងកាន់តែរឹតបន្តឹង ខណៈដែលសហភាពអឺរ៉ុប នឹងហាមប្រាមការនាំចូលប្រេងពី រុស្ស៊ី ចាប់ពីថ្ងៃទី ៥ ខែធ្នូ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ចំណុចសំខាន់ដែលមិនទាន់ដឹងគឺថា តើតម្រូវការនឹងធ្លាក់ចុះប៉ុន្មាន នៅពេលដែលកំណើនសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក ធ្លាក់ចុះ ពេលប្រឈមមុខនឹងឥទ្ធិពលនៃការដំឡើងអត្រាការប្រាក់ នៅជុំវិញសកលលោក៕  អត្ថបទ៖ ងួន សុភ័ត្រ្តា រូបភាព៖ ឯកសារ  

 ប្រភពដដែលបានបញ្ជាក់ថា ក្រុមហ៊ុន Vietnam Rubber Group រំពឹងប្រាក់ចំណេញ នឹងកើនឡើងដល់ទៅ ២២៥លានដុល្លារអាមេរិក នៅឆ្នាំ ២០២២នេះ ទោះបីជាប្រាក់ចំណូល នឹងកើនឡើងត្រឹមតែ ៥% ដោយសារតម្លៃបានធ្លាក់ចុះ នៅពេលដែលតម្រូវការប្រើប្រាស់ទាប ហើយការចំណាយលើធាតុចូល បានកើនឡើង។ ក្រៅពីនេះ ក្រុមហ៊ុន Phuoc Hoa Rubber បានមើលឃើញថា ប្រាក់ចំណេញក្នុងត្រីមាសទី ២ របស់ខ្លួន ធ្លាក់ចុះជាង ៣០% មកត្រឹម ១៣លានដុល្លារអាមេរិក ហើយប្រាក់ចំណូលបានធ្លាក់ចុះជិត ៥០% ដល់ ៥៦លានដុល្លារអាមេរិក ខណៈដែលក្រុមហ៊ុន Da Nang Rubber Company ឃើញថាប្រាក់ចំណេញ ធ្លាក់ចុះជិត ២២% មកនៅត្រឹម ២០លានដុល្លារអាមេរិក។ ក្រុមហ៊ុនទាំង ២ បានអះអាងដូចគ្នាថា ការកើនឡើងថ្លៃដើមចូល និងការថយចុះនៃការលក់ គឺជាហេតុផលចម្បង សម្រាប់ការធ្លាក់ចុះនូវ ប្រាក់ចំណេញនេះ។ជាមួយគ្នានេះ តម្លៃកៅស៊ូសកល បានធ្លាក់ចុះជាលើកទី ៣ មកនៅត្រឹម ១.៧៥០ដុល្លារក្នុងមួយតោន  ដោយសារភាពតានតឹងភូមិសាស្ត្រនយោបាយ កង្វះខាតទូកុងតឺន័រ ការកើនឡើងនៃតម្លៃដឹកជញ្ជូន និងការជម្រះគយ មានភាពយឺតយ៉ាវនៅទូទាំងពិភពលោក។ ដោយឡែក តម្លៃកៅស៊ូនាំចេញរបស់វៀតណាម បានធ្លាក់ចុះ ៧% មកត្រឹមជាង ១.៥០០ដុល្លារក្នុងមួយតោនក្នុងខែសីហា ដែលជាការធ្លាក់ចុះ ៤ខែជាប់ៗគ្នា។សូមជម្រាបថា ទោះបីវៀតណាម ជាអ្នកនាំចេញកៅស៊ូធំជាងគេទី ៣ នៅលើពិភពលោកក៏ដោយ ក៏វានៅតែប្រឈមមុខនឹងសម្ពាធខ្លះ ក្នុងការបំពេញតាមស្តង់ដារគុណភាពសកល សម្រាប់ផលិតផលកៅស៊ូធម្មជាតិ ហើយក្រុមហ៊ុនកៅស៊ូវៀតណាម ត្រូវប្រឹងប្រែងបន្ថែមទៀត ដើម្បីបំពេញតាមស្តង់ដារខ្ពស់ជាងមុន និងពង្រីកទីផ្សារនាំចេញ៕   អត្ថបទ៖ ងួន សុភ័ត្រ្តា រូបភាព៖ ឯកសារ  

 ឯកឧត្តម គង់ វិបុល រដ្ឋមន្ដ្រីអមនាយករដ្ឋមន្ដ្រី និងជាអគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ នៅថ្ងៃទី២៨ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២២នេះ បានបញ្ជាក់ក្នុងឱកាសដែលលោកអញ្ជើញចូលរួមកម្មវិធី ស្ដីពី «បច្ចុប្បន្នភាពសារពើពន្ធ និងសវនកម្មរបស់សភាពពាណិជ្ជកម្មអាមេរិក» ដែលរៀបចំដោយ សភាពាណិជ្ជកម្មអាមេរិកនៅកម្ពុជា (AmCham Cambodia) នាសណ្ឋាគារ Raffles Hotel Le Royal នៅថ្ងៃទី២៨ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២២ ថា ក្នុងរយៈពេល៩ខែ ឆ្នាំ២០២២នេះ  អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ ប្រមូលចំណូលពន្ធ បានជាង៩៥ភាគរយ នៃផែនការច្បាប់ថវិកាជាតិ ដែលបានកំណត់ឲ្យអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ ធ្វើការប្រមូលចំណូលពន្ធ នៅក្នុងឆ្នាំ២០២២ឲ្យបានចំនួន ២,៨០០លានដុល្លារ ។ឯកឧត្តមបញ្ជាក់ថា នៅឆ្នាំ២០២២នេះ អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ នឹងប្រមូលចំណូលពន្ធ បានលើសពីផែនការ ប្រមាណ១០ ទៅ១៥ភាគរយ ដោយការកើនឡើងនៃការប្រមូលចំណូលពន្ធដារនេះ គឺដោយសារតែការកែទម្រង់ នៃផ្នែកប្រព័ន្ធពន្ធដារ លើគ្រប់វិស័យទាំងការផ្តល់សេវា ដល់អ្នកជាប់ពន្ធ, ការផ្តល់សេវា ការចុះបញ្ជីបានល្អ, ការធ្វើសវនាកម្មបានល្អ ការគ្រប់គ្រងបំណុល និងដោះស្រាយបញ្ហានានា ដែលធ្វើឲ្យអ្នកជាប់ពន្ធទាំងអស់ មានភាពងាយស្រួល ក្នុងការបង់ពន្ធ។ ជាមួយគ្នានេះ អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ ក៏បានលើកទឹកចិត្ដឲ្យអាជីវកម្មខ្នាតតូចទាំងអស់ មកចុះបញ្ជី ដើម្បីមកបង់ពន្ធឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ជៀសវាងការគេចវេសមិនមកបង់ពន្ធ ដែលអាចនឹងបង្កហានិភ័យនាពេលខាងមុខ ឬនាំឲ្យប៉ះពាល់ដល់គៀងគរវិនិយោគិនបរទេសមកវិនិយោគបន្ថែមនៅកម្ពុជា ដោយសារភាពធូររលុងនៃច្បាប់ ដែលបង្ហាញពីភាពមិនស្មើភាពគ្នាក្នុងការបង់ពន្ធ។ ឯកឧត្តមបញ្ជាក់ថា ក្នុងអំឡុងពេលកូវីដ១៩  អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ មិនមានការបង្កើនតម្លៃពន្ធ ឬបង្កើតពន្ធថ្មីនោះទេ គឺមានតែផ្ដល់ការលើកទឹកចិត្ដ ដល់គ្រប់វិស័យ ដើម្បីសម្រួលដល់ការងារមួយចំនួន ក្នុងន័យធ្វើយ៉ាងណាផ្តល់លទ្ធភាពអោយក្រុមហ៊ុន និងសហគ្រាសអាចរក្សាស្ថេរភាពអាជីវកម្មរបស់ខ្លួនក្នុងអំឡុងពេលជួបវិបត្តិជាសកលកាលពីពេលកន្លងមក។ គួរបញ្ជាក់ថា បើមើលពីប្រភពចំណូលប្រភេទពន្ធសំខាន់ៗ ក្នុងឆមាសទី១ឆ្នាំ ២០២២នេះកន្លងទៅ បានរក្សាកំណើនក្នុងរង្វង់ ២៥% ទៅ ៤៤% ធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នា ក្នុងឆ្នាំ ២០២១ ក្នុងនោះពន្ធលើប្រាក់ចំណូលកើនឡើង  ២៧% អាករលើតម្លៃបន្ថែមកើន ៣៣% ពន្ធលើប្រាក់បៀវត្សកើន ២៥% អាករពិសេសកើន ៣៤% និងពន្ធប្រថាប់ត្រាលើការផ្ទេរកម្មសិទ្ធិអចលនទ្រព្យកើន ៤៤%។ គួររម្លឹកថា សម្រាប់ឆ្នាំ ២០២១កន្លងទៅ អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ សម្រេចនូវការប្រមូលចំណូលពន្ធសរុប ២ពាន់ ៧រយលានដុល្លារអាមេរិក ដែលស្មើនឹង ១២៤% នៃផែនការច្បាប់ហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់ឆ្នាំ ២០២១៕    អត្ថបទ៖ ម៉ៅ ចរិយា រូបភាព៖ ឯកសារ 

  ឆ្លើយតបទៅនឹងបញ្ហាព្យុះទីហ្វុង ណូរុ ដែលកំពុងកើតមាននៅប្រទេសវៀតណាម លោកឧកញ៉ា ស៊ិន ចន្ធី ប្រធានសមាគមភស្តុភារកម្មកម្ពុជា បានពន្យល់ប្រាប់ដល់ ភីអិនអិនថា ត្បិតតែលោកមិនមែនជាអ្នកជំនាញផ្ទាល់ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះ តែតាមការមើលឃើញជាក់ស្តែងថា ព្យុះនេះ ពុំមានផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរណាមួយដល់ វិស័យដឹកជញ្ជូន ក៏ដូចជាទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសកម្ពុជា និងវៀតណាមឡើយ។ជាមួយគ្នា លោកបណ្ឌិត ហុង វណ្ណៈ អ្នកជំនាញផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បញ្ជាក់ប្រាប់ភីអិនអិនថា ករណីព្យុះទីហ្វុងនៅក្នុងប្រទេសវៀតណាម ជាករណីប្រធានសក្តិដែលអាចបណ្តាលឱ្យមានភាពរអាក់រអួលដល់ការដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវទឹក និងផ្លូវគោកដែលស្ថិតចំទិសខ្យល់ តែជាទូទៅ គឺមិនប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរណាមួយដល់ ពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសទាំង ២នោះទេ។បើយោងតាមទិន្នន័យផ្លូវការចេញផ្សាយដោយ អគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករកម្ពុជា បង្ហាញថា គិតចាប់ពីខែមករា ដល់ខែសីហា ឆ្នាំ ២០២២នេះ ទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសកម្ពុជា និងវៀតណាម សម្រេចបានជាង ៤ពាន់ ២រយលានដុល្លារអាមេរិក ដែលតួលេខនេះ មានការកើនឡើង ២២% បើធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នា កាលពីឆ្នាំមុន។ អគ្គនាយកដ្ឋានគយកម្ពុជា បន្តថា ក្នុងរយៈពេល ៨ខែដំបូង ដើមឆ្នាំ ២០២២នេះ ការនាំចេញទំនិញពីប្រទេសកម្ពុជា ទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាម សម្រេចបានជាង ១ពាន់ ៤រយលានដុល្លារអាមេរិក ដែលមានការកើនឡើង ៣% ហើយយើងដឹងថា ទំនិញនាំចេញរបស់កម្ពុជា ភាគច្រើនជា ប្រភេទស្រូវអង្ករ គ្រាប់ស្វាយចន្ទី ជ័រកៅស៊ូ ជាដើម។ ដោយឡែក ការនាំចូលទំនិញពីប្រទេសវៀតណាម មកកាន់ប្រទេសកម្ពុជា វិញ សម្រេចបានជាង ២ពាន់ ៧រយលានដុល្លារអាមេរិក កើនឡើង ៣៥% បើធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នា កាលពីឆ្នាំ ២០២១ ខណៈទំនិញទំាងនោះភាគច្រើនជា ដែកថែប ប្រេង វាយនភណ្ឌ ប្រេងឥន្ធនៈ បន្លែ និងផ្លែឈើជាដើម។ ពាក់ព័ន្ធនឹងទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសទាំង ២ លោកឧកញ៉ា ស៊ិន ចន្ធី សម្តែងការអបអរសាទរ ដែលទំហំពាណិជ្ជកម្មបន្តកើនឡើងជាលំដាប់ ហើយសង្ឃឹមថា តួលេខនេះ នឹងបន្តកើនឡើងទៀត ដោយសារប្រទេសទាំង ២ មានព្រំប្រទល់ជាប់គ្នាប្រមាណជាង ១ពាន់គីឡូម៉ែត្រ ដែលអំណោយផលដល់វិស័យដឹកជញ្ជូន ទាំងតាមផ្លូវគោក ផ្លូវទឹក និងផ្លូវអាកាស។ បើតាមអគ្គនាយកដ្ឋានគយវៀតណាម បានលើកឡើងថា ប្រទេសកម្ពុជា គឺជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មធំលំដាប់ទី ៣ របស់វៀតណាម ឈរពីក្រោយប្រទេសថៃ និងសិង្ហបុរី។សូមរម្លឹកបន្តិចថា កាលពីឆ្នាំ ២០២១កន្លងទៅ ទំហំពាណិជ្ជកម្ពុជា និងវៀតណាម សម្រេចបានជិត ៩ពាន់ដុល្លារអាមេរិក ដោយការនាំចេញទំនិញពីប្រទេសវៀតណាម ចូលមក កម្ពុជា មានជាង ៧៨៤លានដុល្លារអាមេរិក ហើយការនាំចេញពី កម្ពុជា ទៅកាន់វៀតណាម វិញ មានជាង ៧៣០លានដុល្លារអាមេរិក៕   អត្ថបទ៖ ងួន សុភ័ត្រ្តា រូបភាព៖ ឯកសារ  

   ការស្ទុះងើបឡើងវិញនៃសេដ្ឋកិច្ចថៃ ដែលជាសេដ្ឋកិច្ចធំទី ២ របស់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ បានធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសផ្សេងទៀតមានភាពរអាក់រអួល ដោយសារវិស័យទេសចរណ៍ដ៏សំខាន់របស់ខ្លួន ទើបតែចាប់ផ្តើមងើបឡើងវិញ ខណៈដែលការវិនិយោគមកកាន់ប្រទេសថៃ នៅតែមានភាពយឺតយ៉ាវ ដូច្នេះហើយទើប ធនាគារកណ្តាលថៃ ដំណើរការដំឡើងអត្រាការប្រាក់សន្សឹមៗ បើទោះបីជា បណ្តាប្រទេសជិតខាងដំឡើងអត្រាយ៉ាងខ្ពស់ក៏ដោយ។ គណៈកម្មាធិការគោលនយោបាយរូបិយវត្ថុរបស់ ធនាគារកណ្តាលថៃ បានបោះឆ្នោតជាឯកច្ឆ័ន្ទ ដើម្បីបង្កើនអត្រានៃការទិញត្រលប់ ក្នុងរយៈពេលមួយថ្ងៃពី ០,២៥% ទៅ ១%។ធនាគារកណ្តាលថៃ បានលើកឡើងនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយថា ការស្ទុះងើបឡើងវិញនៃសេដ្ឋកិច្ចរបស់ថៃ បានបន្តកើនឡើង ដែលជំរុញភាគច្រើនដោយទេសចរណ៍ និងការប្រើប្រាស់ឯកជន ហើយទស្សនវិស័យកំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងអតិផរណាទាំងមូល គឺស្របជាមួយនឹងការវាយតម្លៃពីមុន។ ធនាគារកណ្តាលថៃ បានរក្សានូវទស្សនវិស័យកំណើនសេដ្ឋកិច្ចឆ្នាំ ២០២២ របស់ខ្លួនត្រឹម ៣,៣% ដែលព្យាករណ៍ក្នុងខែមិថុនា ទោះយ៉ាងណាធនាគារ បានកាត់បន្ថយការព្យាករណ៍កំណើនរបស់ខ្លួននៅឆ្នាំ ២០២៣ មកត្រឹម ៣,៨% ធ្លាក់ចុះពី ៤,២%។ ជាមួយគ្នានេះ ធនាគារ បានបង្កើនការព្យាករណ៍អតិផរណាឆ្នាំ ២០២២ របស់ខ្លួនដល់ ៦,៣% ហើយថយចុះមកវិញ ក្នុងឆ្នាំ ២០២៣ ដល់ ២,៦%។ សូមជម្រាបថា គោលដៅរបស់ធនាគារកណ្តាលថៃ គឺដើម្បីធានាឱ្យមានការងើបឡើងវិញដោយរលូនសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ច ដែលរំពឹងថា នឹងត្រលប់ទៅកម្រិតមុនការរាតត្បាតនៃជម្ងឺកូវីដ១៩នៅចុងឆ្នាំនេះ ឬដើមឆ្នាំក្រោយ៕   អត្ថបទ៖ ងួន សុភ័ត្រ្តា រូបភាព៖ ឯកសារ  

 សម្រាប់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាវិញ សម្រាប់ឆ្នាំ ២០២២ ត្រូវបានព្យាករណ៍ថា កំណើនសេដ្ឋកិច្ចនឹងអាចសម្រចបានក្នុងរង្វង់ ៥,៤% ដោយផ្អែកលើកំណើននៃតម្រូវការក្រៅប្រទេស និងការកើនឡើងវិញនៃការវិនិយោគទាំងក្នុងប្រទេស និងក្រៅប្រទេស ដោយរំពឹងថាការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩។យោងតាមការធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ីបូព៌ា និងប៉ាស៊ីហ្វិក របស់ធនាគារពិភពលោក កំណើនសេដ្ឋកិច្ចក្នុងតំបន់អាស៊ីបូព៌ា និងប៉ាស៊ីហ្វិកដែលកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ លើកលែងតែប្រទេសចិន ត្រូវបានព្យាករថានឹងឡើងដល់ ៥.៣% ក្នុងឆ្នាំ២០២២ ពី ២.៦% ក្នុងឆ្នាំ២០២១។ ប្រទេសចិន ដែលមុននេះធ្លាប់ឈានមុខគេក្នុងការស្តារសេដ្ឋកិច្ចឱ្យងើបឡើងវិញនៅក្នុងតំបន់ ត្រូវបានព្យាករណ៍ថានឹងទទួលបានកំណើនត្រឹម ២.៨%ប៉ុណ្ណោះ ដែលជាការធ្លាក់ចុះយ៉ាងគំហុកពី ៨.១% ក្នុងឆ្នាំ២០២១។របាយការណ៍បានឱ្យដឹងទៀតថា សម្រាប់តំបន់ទាំងមូលកំណើនត្រូវបានព្យាករថានឹងថយចុះមកត្រឹម ៣.២% ក្នុងឆ្នាំនេះ ពី ៧.២% ក្នុងឆ្នាំ២០២១ មុននឹងស្ទុះឡើងដល់ ៤.៦% វិញនៅឆ្នាំក្រោយ។ អនុប្រធានធនាគារពិភពលោក ប្រចាំតំបន់អាស៊ីបូព៌ា និងប៉ាស៊ីហ្វ៊ិក លោកស្រី ម៉ានូអែលឡា ហ្វេររ៉ូ បានថ្លែងថា «សេដ្ឋកិច្ច កំពុងតែស្តារស្ថានភាពឡើងវិញ ហើយនៅក្នុងប្រទេសភាគច្រើននៃតំបន់អាស៊ីបូព៌ា និងប៉ាស៊ីហ្វ៊ិក»។ ទន្ទឹមគ្នានឹងការត្រៀមខ្លួនសម្រាប់ទប់ទល់នឹងការធ្លាក់ចុះនៃសេដ្ឋកិច្ចសកល ប្រទេសក្នុងតំបន់គួរតែពិនិត្យដោះស្រាយផងដែរ នូវគោលនយោបាយអន្តរាគមន៍ក្នុងស្រុក ដែលជាឧបសគ្គដល់ការអភិវឌ្ឍវែងឆ្ងាយ។ លោក Aaditya Mattoo សេដ្ឋវិទូជាន់ខ្ពស់ប្រចាំតំបន់អាស៊ីបូព៌ា និង ប៉ាស៊ីហ្វ៊ិកនៃធនាគារពិភពលោក បានថ្លែងថា «អ្នកធ្វើគោលនយោបាយប្រឈមមុខនឹងថ្នូរដ៏លំបាកមួយ រវាងភាពចាំបាច់ដោះស្រាយ បញ្ហាអតិផរណា និងការត្រូវជួយ (អន្តរាគមន៍) ឲ្យសេដ្ឋកិច្ចងើបឡើងវិញ»។លោក Aaditya Mattoo បានគូសបញ្ជាក់ថា វិធានការគ្រប់គ្រង និងការឧបត្ថម្ភធនធ្វើឲ្យព័ត៌មានតម្លៃមានភាពមិនច្បាស់លាស់ និងប៉ះពាល់ដល់ផលិតភាព។ដូច្នេះគោលនយោបាយកាន់តែល្អ សម្រាប់ស្បៀងអាហារឥន្ធនៈ និងហិរញ្ញវត្ថុនឹងជួយជំរុញកំណើន និងការពារប្រឆាំងនឹងអតិផរណាបានទៀតផង។ បើតាមរបាយការណ៍កំណើនក្នុងតំបន់អាស៊ីបូព៌ា និងប៉ាស៊ីហ្វិកភាគច្រើនសម្រេចបាន អាស្រ័យដោយការកម្រើកឡើងវិញនៃតម្រូវការក្នុងស្រុក ក្រោយពីមានការបន្ធូរបន្ថយវិធានការរឹតបន្តឹងពាក់ព័ន្ធនឹងកូវីដ-១៩ និងដោយសារកំណើននៃការនាំចេញ។គួរបញ្ជាក់ថា នាពេលថ្មីៗនេះ ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី (ADB) ក៏បានចេញការព្យាករណ៍ នូវកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា នៅក្នុងឆ្នាំ២០២២ មានកំណើន ៥.៣% ប៉ុន្តែបានបន្ទាបការព្យាករណ៍អត្រាកំណើននៅឆ្នាំ២០២៣ ពី ៦.៥% មកនៅត្រឹម៦.២% ដោយសារការចុះខ្សោយ នៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក៕   អត្ថបទ៖ ម៉ៅ ចរិយា រូបភាព៖ ឯកសារ  

  អង្គការ OECD បានពន្យល់បង្ហាញថា សេដ្ឋកិច្ចសកល ក្នុងឆមាសទី ២ ឆ្នាំ ២០២២នេះ នឹងបន្តភាពទន់ខ្សោយរបស់ខ្លួន ដោយសារការរឹតបន្តឹងជាទូទៅនៃ គោលនយោបាយរូបិយវត្ថុ ដែលត្រូវបានជំរុញដោយ ការកើនឡើងលើសការរំពឹងទុកនៃកម្រិតអតិផរណា។ កំណើនផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបប្រចាំឆ្នាំ ត្រូវបានព្យាករថា នឹងធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំងមកត្រឹម ០,៥% សម្រាប់សហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងឆ្នាំ ២០២៣ និងត្រឹម ០,២៥% នៅក្នុងតំបន់ចាយប្រាក់អឺរ៉ូ ជាមួយនឹងហានិភ័យនៃ ការថយចុះទិន្នផលនៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចអឺរ៉ុបមួយចំនួនទៀត។ អង្គការនេះ បានកត់សម្គាល់ថា អតិផរណា បានក្លាយជាមូលដ្ឋានទូលំទូលាយនៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចជាច្រើន សូម្បីតែ ការខ្វះខាតប្រេងឥន្ធនៈធ្ងន់ធ្ងរ ជាពិសេសសម្រាប់ឧស្ម័ន គឺអាចកាត់បន្ថយកំណើននៅអឺរ៉ុប ជាង ១% នៅឆ្នាំ ២០២៣ និងបង្កើនអតិផរណានៅអឺរ៉ុបលើសពី ១%។ទោះយ៉ាងណា សម្រាប់មហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចចិន នៅតែបន្តមានអតិផរណាទាប និងមានស្ថេរភាពសេដ្ឋកិច្ច។ អង្គការ OECD ក៏បានទទួលស្គាល់ថា វដ្តសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកមានការផ្លាស់ប្តូរ អតិផរណាតម្លៃថាមពលនឹងបន្តធ្លាក់ចុះ ការរឹតបន្តឹងរូបិយវត្ថុដោយធនាគារកណ្តាលសំខាន់ៗចាប់ផ្តើមបង្ហាញប្រសិទ្ធភាពកាន់តែខ្លាំងឡើង ដូច្នេះហើយ អតិផរណាតម្លៃទំនិញសម្រាប់អ្នកប្រើប្រាស់ ត្រូវបានគេរំពឹងថា នឹងធ្លាក់ចុះបន្តិចម្តងៗ។ជាចុងក្រោយ អង្គការ OECD នៅតែព្យាករណ៍ថា អតិផរណាប្រចាំឆ្នាំនៅឆ្នាំ ២០២៣ គឺនឹងនៅតែលើសពីគោលដៅកំណត់ ស្ទើរតែគ្រប់ទីកន្លែង ទូទាំងពិភពលោក៕   អត្ថបទ៖ ងួន សុភ័ត្រ្តា រូបភាព៖ ឯកសារ  

 ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី ហៅកាត់ថា ADB បានចេញប្រកាសអំពីគម្រោងវិនិយោគយ៉ាងហោចណាស់ ១៤ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ចន្លោះឆ្នាំ ២០២២ ដល់ឆ្នាំ ២០២៥ នៅក្នុងកម្មវិធីមួយ ដើម្បីកាត់បន្ថយវិបត្តិស្បៀងអាហារនៅអាស៊ី និងប៉ាស៊ីហ្វិក និងធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងនូវ សន្តិសុខស្បៀង រយៈពេលវែង។ នេះបើយោងតាមការចេញផ្សាយដោយ សារព័ត៌មានអន្តរជាតិធំៗនៅថ្ងៃនេះ។ប្រធាន ADB លោក ម៉ាសាតស៊ូគុ អាសាកាវ៉ា ថ្លែងក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានអនឡាញមួយថា តំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកឥឡូវនេះ កំពុងប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាជាច្រើន ដូចជាការរឹតបន្តឹងរូបិយវត្ថុ ការធ្លាក់ថ្លៃរូបិយប័ណ្ណ និងអសន្តិសុខស្បៀងយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។ អសន្តិសុខស្បៀង គឺជាបញ្ហាដែលគួរឱ្យព្រួយបារម្ភបំផុតនៃបញ្ហាប្រឈមទាំងនេះ ព្រោះវាប៉ះពាល់ដល់ប្រទេសទាំងអស់ ទាំងអ្នកមាន និងអ្នកក្រ ដូច្នេះ ADB បានសម្រេចចិត្តបង្កើនការផ្តល់ជំនួយរបស់ខ្លួន សម្រាប់សន្តិសុខស្បៀងក្នុងតំបន់ ដែលមនុស្សជាង ១ពាន់លាននាក់ ខ្វះរបបអាហារដែលមានសុខភាពល្អ ដោយសារតែភាពក្រីក្រ និងការកើនឡើងតម្លៃស្បៀងនៅឆ្នាំនេះ។ ប្រធាន ADB បានបន្តថា មូលនិធិនេះ នឹងចាក់បញ្ចូលទៅក្នុង គម្រោងដែលមានស្រាប់ និងគម្រោងថ្មីនៅក្នុងធាតុចូលកសិកម្ម ការផលិតនិងការចែកចាយស្បៀង ការការពារសង្គម ប្រព័ន្ធធារាសាស្រ្ត និងការគ្រប់គ្រងធនធានទឹក ក៏ដូចជាគម្រោងដែលប្រើប្រាស់ដំណោះស្រាយផ្អែកលើធម្មជាតិ។ទន្ទឹមនឹងនោះ ADB នឹងបន្តវិនិយោគលើ សកម្មភាពទាក់ទងនឹងសន្តិសុខស្បៀងផ្សេងទៀត ដូចជា ការផ្លាស់ប្តូរថាមពល ការដឹកជញ្ជូន លទ្ធភាពទទួលបានហិរញ្ញវត្ថុរបស់ប្រជាជនជនបទ ការគ្រប់គ្រងបរិស្ថាន សុខភាព និងការអប់រំ។ លោក អាសាកាវ៉ា បានកត់សម្គាល់ថា ការលុកលុយរបស់រុស្ស៊ីលើ អ៊ុយក្រែន បានបង្អាក់ការផ្គត់ផ្គង់ស្បៀងអាហារ និងជី ដោយធ្វើឱ្យមានភាពតានតឹងបន្ថែមលើ ប្រព័ន្ធស្បៀងអាហារពិភពលោក ដែលចុះខ្សោយរួចជាស្រេច ដោយឥទ្ធិពលនៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ភាពរអាក់រអួលនៃការផ្គត់ផ្គង់ដែលទាក់ទងនឹងជំងឺរាតត្បាត។ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០០៨មក ADB បានបណ្តាក់ទុនចំនួន ២ពាន់លានដុល្លារអាមេរិកក្នុងមួយឆ្នាំ ក្នុងវិស័យសន្តិសុខស្បៀង ហើយសន្តិសុខស្បៀងត្រូវបានកំណត់ថា ជាអាទិភាពប្រតិបត្តិការដ៏សំខាន់ដោយ ADB ក្នុងឆ្នាំ ២០១៨។ គួរបញ្ជាក់ថា ADB បានទម្លាក់ការព្យាករណ៍កំណើនសម្រាប់តំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក សម្រាប់ឆ្នាំ ២០២២ ត្រឹម ៤,៣% និង ៤,៩% នៅឆ្នាំ ២០២៣ ដោយសារតែសង្រ្គាមរុស្ស៊ី និងអ៊ុយក្រែនដែលកំពុងបន្ត ការរឹតបន្តឹងរូបិយវត្ថុខ្លាំងជាងការរំពឹងទុក ការធ្លាក់ចុះនៃអត្រាប្តូរប្រាក់ និងអស្ថិរភាពហិរញ្ញវត្ថុ៕   អត្ថបទ៖ ងួន សុភ័ត្រ្តា រូបភាព៖ ឯកសារ  

 តម្លៃដើមនៃការដឹកជញ្ជូន គឺជាផ្នែកមួយសំខាន់ដែលធ្វើអោយតម្លៃដើមក្នុងចង្វាក់ផលិតកម្ម មានការប្រែប្រួល តួរយ៉ាងដូចជាការប្រែប្រួលនៃតម្លៃប្រេងឥន្ទនៈក្នុងតំបន់និងសកល ការប្រើប្រើប្រាស់ពេលវេលាយូរលើការដឹកជញ្ជូនជាដើម ជាកត្តាគួបផ្សំដែលធ្វើអោយតម្លៃទំនិញមានការប្រែប្រួល។លោកបណ្ឌិត គី សេរីវឌ្ឍន៍ នាយកនៃមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាចិន និង ជាអ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ចនៃ រាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា បានអោយដឹងថា ស្របពេលដែលផ្លូវល្បឿនលឿន ភ្នំពេញ-ក្រុងព្រះសីហនុ នឹងដាក់អោយដំណើរការបណ្ដោះអាសន្ននាដើមខែក្រោយនេះ  យើងបានមើលឃើញពីផលប្រយោជន៍ជាច្រើនដែលអាចទាញបានពីគម្រោងខ្នាតធំមួយនេះ សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋ អ្នកដំណើរ និងការដោះដូរទំនិញពីរោងចក្រសហគ្រាស ក៏ដូចជាធ្វើអោយការដឹកជញ្ជូនត្រូវចំណាយពេលខ្លី សន្សំសំចៃ ជាមុន  តភ្ជាប់តំបន់ប៉ូលសេដ្ឋកិច្ចនៅរាជធានីភ្នំពេញ ទៅតាមសន្តានុពលកម្ពុជា គឺខេត្តព្រះសីហនុ និងខេត្តតំបន់ឆ្នេរផ្សេងទៀត។លោកបណ្ឌិតបន្តថា ទន្ទឹមនឹងវត្តមានគម្រោងផ្លូវល្បឿនលឿននេះ រដ្ឋាភិបាលគួរកែសម្រួលផ្លូវដែកឡើងវិញអោយមានភាពល្អប្រសើរ ដែលអាចតភ្ជាប់ពីតំបន់ប៉ូលសេដ្ឋកិច្ចនៅភ្នំពេញ ទៅតំបន់ប៉ូលសេដ្ឋកិច្ចនៅតាមច្រកព្រំដែនកម្ពុជា ជាពិសេស គឺការតភ្ជាប់ជាមួយប្រទេសថៃ និងឡាវជាដើម ខណៈឡាវជាប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ានមុនគេ ដែលមានផ្លូវរថភ្លើងល្បឿនលឿន ភ្ជាប់ពីឡាវទៅកាន់ប្រទេសចិន តាមរយៈផ្លូវដែក។   លោកបណ្ឌិតបន្ថែមថា ការសម្រួលអោយមាននូវប្រព័ន្ធដឹកជញ្ជូនច្រើន ដូចជាគម្រោងផ្លូវល្បឿនលឿន ផ្លូវទឹក និងផ្លូវដែកកាន់តែល្អប្រសើរនោះ និងអាចធ្វើអោយតម្លៃដើមនៃដឹកជញ្ជូន មានតម្លៃទាប ហើយងាយស្រួលក្នុងការដោះដូរទំនិញផងដែរ។ ក្នុងពិធីសន្និបាតបូកសរុបលទ្ធផលការងារឆ្នាំ២០២១ និងលើកទិសដៅការងារឆ្នាំ២០២២ កាលពីពេលកន្លងទៅ ឯកឧត្តម ស៊ុន ចាន់ថុល ទេសរដ្ឋមន្រ្តី រដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូនបានបញ្ជាក់ថា ក្រសួងនឹងជំរុញការសិក្សាក្នុងការអភិវឌ្ឍផ្លូវដែកកម្ពុជា ដែលមានស្រាប់ឱ្យក្លាយទៅជាផ្លូវដែកល្បឿនលឿន តភ្ជាប់ពីរាជធានីភ្នំពេញទៅក្រុងព្រះសីហនុ និងពីរាជធានីភ្នំពេញទៅប៉ោយប៉ែត និងបន្ថែមខ្សែផ្លូវដែកថ្មី ពីក្រុងប៉ោយប៉ែតទៅខេត្តសៀមរាប ឆ្ពោះទៅខេត្តកំពង់ធំ និងរាជធានីភ្នំពេញ និងខ្សែផ្លូវដែកតភ្ជាប់ពីរាជធានីភ្នំពេញទៅក្រុងបាវិត ព្រំដែនប្រទេសវៀតណាម ស្របតាមអនុសាសន៍ណែនាំរបស់ សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្រ្តី ។ បច្ចុប្បន្ន ក្រសួងបាននឹងកំពុងជួសជុល និងថែទាំផ្លូវដែកទាំងពីរទិស ប្រវែងសរុប ៦៤៩ គីឡូម៉ែត្រ ដើម្បីធានានូវសុវត្ថិភាពក្នុងការដឹកជញ្ជូនទំនិញ និងអ្នកដំណើរ និងរៀបចំផែនការនាំចូល នូវមធ្យោបាយអូសទាញបន្ថែម នូវទូផ្ទុកប្រេងឥន្ធនៈ និងទូលាតផ្ទុកកុងតឺន័រ ក្បាលរថភ្លើង និងបរិក្ខារបម្រើដល់ការអូសទាញតាមផ្លូវដែក ដើម្បីធានាបាននូវបរិមាណដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវដែក ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព សុវត្ថិភាព តម្លៃសមរម្យ និងទាន់ពេលវេលា ព្រមទាំងរៀបចំផែនការសាងសង់ផ្លូវចៀសចំនួន ១១កន្លែងបន្ថែមទៀត សម្រាប់ខ្សែផ្លូវដែកទាំងពីរទិស ដើម្បីសម្រួលក្នុងការផ្ទេរលើកដាក់ទំនិញ រួមមាន ផ្លូវចៀសខ្សែផ្លូវដែកភាគខាងត្បូងចំនួន៨កន្លែង និងផ្លូវចៀសខ្សែផ្លូវដែកភាគខាងជើងចំនួន៣កន្លែង។ គួរបញ្ជាក់ថា ក្នុងឆ្នាំ២០២១កន្លងទៅ ការដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវដែក មានការថយចុះគួរឱ្យកត់សម្គាល់ ដោយសារដោយសារការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ១៩ ក្នុងនោះ ការដឹកជញ្ជូនទំនិញថយចុះ១០.៥៥% ដែលមានចំនួនជិត១លានតោន ចំណែកបរិមាណដឹកជញ្ជូនអ្នកដំណើរ វិញមានចំនួន ៣ ៦១៤នាក់ ថយចុះ ៨៥.៥៤% បើធៀបកាលពីឆ្នាំ២០២០៕  អត្ថបទ៖ ម៉ៅ ចរិយា រូបភាព៖ ឯកសារ   

  នាឱកាសពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌរយៈពេល៣ថ្ងៃ ២៤-២៦ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២២ កម្ពុជាយើងទទួលបានភ្ញៀវទេសចរសរុបទូទាំងប្រទេស១លាន២សែននាក់ ក្នុងនោះភ្ញៀវជាតិមានចំនួន១លាន២សែ៤ម៉ឺននាក់ និងភ្ញៀវបរទេសផ្ទៃក្នុងមានចំនួន១៤ម៉ឺននាក់។   ខេត្តដែលទទួលបានភ្ញៀវទេសចរច្រើនជាងគេទាំង១០ សម្រាប់រយៈពេល៣ថ្ងៃនេះ រួមមាន៖    * ខេត្តបាត់ដំបង ខេត្តសៀមរាប ខេត្តកែប  ខេត្តពោធិ៍សាត់ ខេត្តព្រះសីហនុ ខេត្តកំពង់ចាម ខេត្តកំពត ខេត្តកណ្តាល ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ខេត្តប៉ៃលិន ។ តួលេខនេះមានកំណើន៨៩% ធៀបនឹងរយៈពេល៣ថ្ងៃនៃពិធីភ្ជុំបិណ្ឌកាលពីឆ្នាំ២០២១។ ចរន្តភ្ញៀវនាឱកាសពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌឆ្នាំនេះ មានសភាពផុសផុលខ្លាំងធៀបនឹងឆ្នាំ២០២១កន្លងមក ដោយសាររាជរដ្ឋាភិបាលបានអនុញ្ញាតឱ្យមានការកម្សាន្តនៅគ្រប់រមណីយដ្ឋានទេសចរណ៍ទាំងអស់ ហើយប្រជាពលរដ្ឋអាចទៅធ្វើបុណ្យទាននៅតាមទីវត្តអារាមនានាដោយពុំមានការរឹតត្បិត ខុសពីឆ្នាំ២០២១កន្លងមកដែលប្រជាពលរដ្ឋបានត្រឹមយកចង្ហាន់ទៅប្រគេនព្រះសង្ឃនៅត្រឹមមុខខ្លោងទ្វារចូលវត្ត ដោយសារវិបត្តិជំងឺកូវីដ-១៩។ ក្នុងអំឡុងពិធីបុណ្យនេះ បញ្ហាសន្តិសុខ សណ្ដាប់ធ្នាប់សាធារណៈ សុវត្ថិភាព ចរាចរណ៍វិញ សង្កេតឃើញថា គណៈបញ្ជាការឯកភាព រដ្ឋបាលរាជធានី/ខេត្ត និងកម្លាំងមានសមត្ថកិច្ចគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់បានសម្រួលចរាចរណ៍ និងថែរក្សាសន្តិសុខសណ្តាប់ធា្នប់នៅតាមដងផ្លូវជាតិ និងទីតាំងសំខាន់ៗ។ ដោយឡែក មន្ទីរទេសចរណ៍គ្រប់រាជធានី/ខេត្តក៏បានចុះផ្ទាល់ដល់មូលដ្ឋានអាជីវកម្ម និងគោលដៅទេសចរណ៍សំខាន់ៗ ដើម្បីផ្តល់សេវាកម្មប្រកបដោយគុណភាព តម្លៃសមរម្យ និងបន្តពង្រឹងការអនុវត្តវិធានសុវត្ថិភាពទេសចរណ៍ក្នុងការទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលជំងឺកូវីដ១៩ ពិសេសបញ្ចៀសការកកកុញខ្លាំងដូចដែលធ្លាប់កើតមាននាឆ្នាំកន្លងមក៕    អត្ថបទ៖ ម៉ៅ ចរិយា រូបភាព៖ ឯកសារ